فاز روند صعودی

برای این که اتر بتواند در میان مدت وارد یک روند صعودی ادامه‌دار شود، باید بتواند سطوح مقاومتی ۲,۵۰۰ و ۲,۵۵۰ دلار را رد کند.

فعال شدن حمایت‌ از بازار سهام برای آغاز روند صعودی/ ایجاد واگرایی در بورس با افزایش نرخ‌های دلار

تحلیلگران بنیادی هر روز در حال به روزرسانی تحلیل خود هستند تا بتوانند روند بازار را به درستی تشخیص دهند.

به گزارش مشرق ، در حالی که بیشتر اهالی بازار سرمایه انتظار بازگشت و رشد بورس را دارند، به سمت جدی‌ترین حمایت خود در کانال ۱.۳ میلیون واحدی در حال حرکت است.

افت بیش از ۱۱ هزار واحدی و خروج سرمایه حقیقی از بازار سهام طی معاملات امروز بورس نشان داد، سهامداران حقیقی هنوز با بورس آشتی نکرده‌اند و از هر فرصتی برای خروج استفاده می‌کنند.

تحلیلگران هر روز در حال به روزرسانی تحلیل‌های خود هستند تا بتوانند روند بازار را به درستی تشخیص دهند.

برخی تحلیلگران،‌ اهداف یک میلیون و ۳۵۰ واحدی را روی چارت‌هایشان مشخص کرده‌اند و این محدوده‌ را برای برگشت قیمت مناسب می‌دانند، اما از لحاظ زمانی ممکن است واکنش به این محدوده‌ها کمی زمان بر باشد. نکته قابل توجه در زمینه این تحلیل‌ها این مساله است که برگشت بازار از این محدوده با رشد سریع و تند و تیز همراه خواهد بود.

شاخص کل هموزن هم که چند مدتی بود روند صعودی به خود گرفته بود، حالا در محدوده‌های میانگین قیمتی ۵۵ روزه خود نوسان می‌کند و گاهی با ایجاد ترس فاز نزولی به خود می‌گیرد و گاهی شوق پرواز برای اهداف بالاتر دارد.

* قیمت دلار می تواند نوعی واگرایی در بورس ایجاد کند

علی مومنی، کارشناس بازار سرمایه در مورد شرایط بازار سرمایه در روزهای اخیر گفت: هنوز ابهامات در مورد بازار بورس تهران زیاد است و بی اعتمادی‌ها به بازار بیشتر از قبل است.

وی ادامه داد: اما قیمت دلار همچنان بالاتر از ۳۱ هزار تومان گزارش می‌شود و دلار نیمایی هم خود را روی عدد ۲۷ هزار تومان ثبیت کرده است. در صورتی که این دو نرخ از یکدیگر فاصله بگیرند بازهم شاهد نوعی واگرایی در بورس خواهیم بود.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: از نظر تحلیل بنیادی، عاملی که در میان مدت می‌تواند بازار را برگرداند، گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌ها است؛ پس باید چند روزی منتظر تمام شدن فصل تابستان و آغاز انتشار گزارش شرکت ها باشیم.

* افت دسته جمعی شاخص‌های بورس

در پایان معاملات روز یکشنبه، شاخص کل بورس نسبت به روز کاری قبل ۱۱ هزار و ۱۸۲ واحد افت کرد و به رقم یک میلیون و ۳۷۷ هزار و ۹۱۶ واحد رسید. بازدهی این شاخص منفی ۸۱ صدم درصد بوده است.

شاخص کل هموزن بورس با کاهش ۲ هزار و ۹۸۰ واحدی در سطح ۴۰۱ هزار و ۹۱۰ واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص نیز منفی ۷۴ صدم درصد بوده است. همچنین شاخص کل فرابورس، ۱۰۲ واحد پائین آمد و در سطح ۱۸ هزار و ۶۳۰ واحد قرار گرفت.

* کاهش ۴ درصدی ارزش معاملات خرد بازار فاز روند صعودی سهام

امروز ارزش معاملات کل بازار سهام با افت ۲۱ درصدی نسبت به روز چهارشنبه، به رقم ۱۹ هزار و ۴۵۹ میلیارد تومان کاهش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۱۲ هزار و ۶۳۷ میلیارد تومان بود که ۶۵ درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌ دهد.

ارزش معاملات خرد سهام با کاهش ۴ درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم ۲ هزار و ۴۰۵ میلیارد تومان رسید. سهم این معاملات از کل معاملات بورس ۱۲ درصد بوده است.

* رشد خروج سرمایه از بازار سرمایه

در جریان معاملات روز یکشنبه، ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی برای دومین روز متوالی بازار منفی شد و ۲۹۶ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به روز چهارشنبه افزایش ۱۰۶ درصدی داشته است.

در معاملات روز یکشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام تفارس (شرکت تأمین سرمایه خلیج فارس)، بپاس (شرکت بیمه پاسارگاد) و شپنا (شرکت پالایش نفت اصفهان) اختصاص داشت و نمادهای قیستو (قند بیستون)، قشرین (قند شیرین خراسان) و سمگا (گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی) بیشترین ورود پول حقیقی را داشتند.

* رشد صف‌های فروش بازار سهام

در معاملات یکشنبه ۵۵ نماد صف خرید داشتند و ۶۹ نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت ۲۸ درصدی به ۱۵۹ میلیارد تومان رسید و مجموع ارزش صف‌های فروش ۲۷ درصد افزایش یافت و ۱۹۲ میلیارد تومان بود.

در پایان معاملات نمادهای کزغال (شرکت زغال سنگ پروده طبس)، خمحور (شرکت تولید محور خودرو) و حپترو (شرکت حمل و نقل پتروشیمی) بیشترین صف خرید را داشتند.

بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد ذوب (ذوب آهن اصفهان)، ثفارس (عمران و توسعه فارس) و سکرد (سیمان کرستان) تعلق داشت.

بورس وارد فاز نزولی شد؟

بازار سرمایه در هفته سوم شهریور پس از ۱۲ هفته رشد، بالاخره نزولی شد تا روند خروج پول حقیقی از بازار سرمایه روند تندتری به خود ببیند.

بورس اوراق بهادار تهران در هفته‌های اخیر روند متعادل و صعودی خود را کنار گذاشته و یک روند نوسانی را در پیش گرفته است. این مسئله سبب ایجاد نگرانی برای سهامداران حقیقی شده و افزایش خروج پول از بازار سرمایه یکی از نشانه‌های این نگرانی بوده است.

بازار سرمایه پس از ۱۲ هفته رشد، در هفته سوم شهریور با کاهش در شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن مواجه شد، تا روند صعودی بورس به فراموشی سپرده شود.

همین مسئله سهامداران حقیقی بورس را مجاب کرده است تا فعلا دست از معامله برداشته و روند خروج پول سرعت بیشتری بگیرد.

حرکت همزمان شاخص کل و شاخص کل بورس به صورت همزمان نشان می‌دهد، علاوه بر لیدرهای بازار، سهم‌های کوچک نیز روند مشابه نمادهای شاخص ساز داشته و همین مسئله سبب شده تا کل بازار سرمایه در هفته سوم شهریور روندی یکپارچه نزولی به خود بگیرد.

برخی از کارشناسان معتقدند، در هفته آخر شهریور ماه (هفته آینده) با توجه به اتمام زمان تسویه حساب اعتباری کارگزاری‌ها به نظر می‌‌رسد کم کم باید شاهد فاز روند صعودی پایان فروش‌ها و همچنین شروع و خرید‌های بالا توسط فعالان بازار باشیم که این خرید‌ها در هفته اول مهر نیز می‌تواند ادامه داشته باشد.

کاهش شاخص کل بورس پس از ۱۲ هفته

بورس در هفته سوم شهریور فراز و نشیب زیادی داشت. در ابتدای هفته تا یک میلیون و ۵۳۰ هزار واحد بالا رفت و در میانه هفته تا رقم یک میلیون و ۴۷۵ هزار واحد پائین رفت. یعنی فاصله قله و قعر شاخص در هفته گذشته ۵۵ هزار واحد بود.

شاخص کل بورس در هفته گذشته با کاهش تقریبا ۳۸ هزار واحدی مواجه شد و همین مسئله باعث افت ۲.۵ درصدی این شاخص نسبت به آخرین روز کاری هفته پیش از آن شد.

پیشی گرفتن شاخص کل هموزن در منفی‌ها

در هفته سوم شهریور شاخص کل هم ‌وزن نیز سقوط کرد و در پایان هفته نسبت به هفته پیشین ۱۵ هزار و ۶۳۹ واحد پائین ‌تر ایستاد و به رقم ۴۵۰ هزار و ۴۵۹ واحد رسید.

شاخص کل هموزن با بازدهی منفی ۳.۳۵ درصدی در هفته گذشته پایین تر از هفته‌های گذشته قرار گرفت. همین مسئله سبب شده است، برخی از تحلیلگران ورود بورس به فاز منفی را تایید کرده و روند اصلاحی بازار سرمایه در یک ماه آینده را پیش‌بینی کنند.

افزایش میانگین ارزش معاملات و کاهش ارزش معاملات خرد

میانگین ارزش کل معاملات در هفته سوم شهریور، ۲۶ هزار و ۳۳۴ تومان بود که نسبت به رقم ۲۱ هزار و ۲۹۱ میلیاردی هفته پیشین، رشد ۲۳ درصدی داشته است. کمترین رقم ارزش معاملات کل در روز سه شنبه بود که ارزشی معادل ۱۶ هزار و ۸۶۳ میلیارد تومان داشت و بالاترین رقم هفته روز چهارشنبه محقق شد که به رقم ۳۶ هزار و ۴۳۱ میلیارد تومان بالغ شد.

در این هفته، میانگین ارزش معاملات خرد بورس ۶ هزار و ۴۸۹ میلیارد تومان بود که نسبت به رقم ۹ هزار و ۱۳۷ میلیاردی هفته پیشین، افت ۲۸ درصدی داشته است. بالاترین رقم هفته ۷ هزار و ۵۳۷ میلیارد تومان بود که در روز شنبه ثبت شد و پایین‌‌ترین رقم نیز به روز چهار‌شنبه برمی‌گردد که ۵ هزار و ۶۹۶ میلیارد تومان بود که کمترین رقم در ۲۸ روز کاری گذشته از ۱۲ مرداد ماه به این سو است.

افزایش ۱۹۳ درصدی صف‌های فروش و رشد ۵۰ درصدی صف‌های خرید

میانگین ارزش صف‌‌های فروش در هفته اخیر ۲۲۳ میلیارد تومان بود که از میانگین هفته‌ پیشین ۱۴۷ میلیارد تومان بیشتر بود و رشد ۱۹۳ درصدی داشته است. بالاترین رقم هفته ۵۸۸ میلیارد تومان بود که در روز یکشنبه ثبت شد و پایین‌ترین رقم به روز ‌‌‌سه‌ شنبه برمی‌گردد که ۱۹ میلیارد تومان بود.

میانگین ارزش صف‌های خرید در هفته گذشته هزار و ۵۲ میلیارد تومان بود که از میانگین هفته گذشته ۳۵۱ میلیارد تومان بیشتر بود. به عبارت فاز روند صعودی دیگر، در این هفته، میانگین ارزش صف‌های خرید ۵۰ درصد افزایش یافته است.

بالاترین رقم هفته هزار و ۳۲۷ میلیارد تومان بود که در روز سه ‌شنبه ثبت شد و پایین‌ترین رقم به روز شنبه برمی‌ گردد که ۸۲۷ میلیارد تومان بود.

رشد خروج پول حقیقی

در هفته گذشته در ۴ روز کاری شاهد خروج پول حقیقی بودیم و تنها در روز سه‌ شنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار به میزان ۳۰۹ میلیار تومان مثبت شد.

در مجموع کل هفته ۲ هزار و ۴۹۳ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین هفته خروج پول حقیقی ۵۰۵ میلیارد تومان بود.

شاخص کل بورس در یک ماه گذشته دو بار بر روی عدد ۱ میلیون ۴۷۰ هزار واحدی حمایت شده فاز روند صعودی است. در صورتی که این حمایت در هفته آینده نیز ادامه داشته باشد، می‌توان امیدوار بود که بورس روند صعودی را دنبال کند.

بورس در انتظار تعیین تکلیف سه مساله مهم/ بازار سرمایه در فاز انتظار

شاخص کل بورس تهران امروز با کاهش ۹۱۵۱ واحد به رقم یک میلیون و ۲۴۰ هزار و ۷۵۸ واحد رسید. یک کارشناس بازار سرمایه گفت: واقعیت این است که بازار سرمایه هم نسبت به برنامه‌های دولت و هم نسبت به آینده اقتصادی ناامید است.

به گزارش ایراسین، بورس اوراق بهادار تهران امروز نیز روند ریزشی خود را ادامه داد و در پایان معاملات با کاهش ۹۱۵۱ واحد به رقم یک میلیون و ۲۴۰ هزار و ۷۵۸ واحد رسید.

شاخص کل نیز با معیار هموزن ۹۳۹ واحد کاهش یافته و به رقم ۴۳۶ هزار و ۱۷۵ واحد رسید.

امروز همه شاخص‌های بورس قرمزپوش شدند. با این حال میزان کاهش این شاخص‌ها زیر یک درصد ثبت شده است و شاخص کل و شاخص قیمت با معیار وزنی ـ ارزشی ۰.۷۳ درصد کاهش یافتند.

بیشترین اثر منفی بر دماسنج بازار سهام در روز جاری به نام نمادهای معاملاتی شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران و سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی شد و در مقابل شرکت‌های تامین سرمایه امین، لبنیات پاک و بانک پاسارگاد با افزایش خود مانع افزایش بیشتر نماگر بازار سهام شدند.

حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به روند کاهشی بازار سرمایه اظهار کرد: واقعیت این است که بازار سرمایه هم نسبت به برنامه‌های دولت و هم نسبت به آینده اقتصادی ناامید است.

وی افزود: همچنین بازار نگران از این است که بعد از اوضاع و احوال سیاسی چه تصمیماتی در خصوص سیاست گذاری اقتصادی، چه در حوزه تعیین نرخ ارز و نرخ بهره و چه در فاز روند صعودی حوزه تامین کسری بودجه چه تصمیماتی گرفته میشود.این سه فاکتور برای بازار سرمایه اهمیت دارند.

میرمعینی در خصوص عوامل کاهش بازار سرمایه گفت: وضعیت کنونی بازار اول حاصل شرایط حاکم بر اقتصاد و سیاست و دوم حاصل عملکرد ناهماهنگ و نامطلوب دولت و متولیان بازار سرمایه است.

وی افزود: نه در سیاست داخلی و سیاست خارجی و نه در عملکرد دولت و متولیان بازار سرمایه، هیچ نشانه‌ای از برنامه‌ای برای خروج از این وضعیت دیده نمی‌شود. این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: کسانی که در این مدت پول خود را خارج کردند و یا این که درصدد خروج پول خود هستند عمدتا به بازار پول رجوع میکنند و منتظر میمانند تا اوضاع مناسب شود و به بازار سرمایه بازگردند.

وی در خصوص تاثیر مذاکرات وین بر بازار سرمایه گفت: این مذاکرات قطعا تاثیر جدی و مهمی بر بازار خواهد گذاشت اما در حال حاضر بازار منتظر است تا این تصمیمات قطعی شود و بخاطر ابهاماتی که وجود دارد فعلا واکنشی نشان نمی‌دهد.

قیمت اتر مجددا وارد یک فاز اصلاح قیمت شد!

در ساعات گذشته نمودار اتر مجددا ریزش کرد و قیمت آن به زیر سطح ۲,۵۰۰ دلار و میانگین متحرک ساده ۱۰۰ ساعته رسید. پیش از پرداختن به ادامه تحلیل تکنیکال قیمت اتر، به صورت خلاصه بر وضعیت این رمزارز مروری می‌کنیم:

• اتر نتوانست جایگاه خود را بالای ناحیه حمایتی ۲,۵۰۰ دلار حفظ کند و به زیر این سطح ریزش کرد.
• قیمت این آلت کوین در حال حاضر زیر این سطح و میانگین متحرک ساده ۱۰۰ ساعته قرار دارد.
• در نمودار ساعتی اتر یک خط روند نزولی در نزدیکی سطح مقاومت ۲,۴۶۰ دلار تشکیل شده است.
• احتمال دارد که در صورت رشد اتر، فشار فروش در سطوح ۲,۴۶۰ و ۲,۵۰۰ افزایش یابد.

کاهش قیمت اتر ادامه دارد!

متاسفانه اتر در نزدیکی سطح ۲,۴۶۰ دلار به دام افتاد و از این ناحیه سقوط کرد و درست مانند بیت کوین مجددا وارد یک فاز اصلاح قیمت شد.

در این روند نزولی، برترین آلتکوین بازار تلاش کرد تا بالای سطح ۲,۵۵۰ دلار باقی بماند اما شکست خورد. اتر سطح حمایت ۲,۵۰۰ دلار را شکست و حتی به زیر ۲,۴۰۰ دلار هم رسید.

با این حال در حال حاضر اتر با قیمت حدود ۲,۴۳۷ دلار معامله می‌شود و در صورت رشد مجدد، سطح ۲,۴۵۰ دلار به عنوان مقا‌ومت عمل خواهد کرد.

همچنین در نمودار ساعتی اتر می‌بینیم که یک خط روند نزولی با مقاومت ۲,۴۶۰ دلاری تشکیل شده است. در حال حاضر مقاومت اصلی در مسیر اتر سطح قیمتی ۲,۵۵۰ دلار و میانگین متحرک ساده ۱۰۰ ساعته است.

برای این که اتر بتواند در میان مدت وارد یک روند صعودی ادامه‌دار شود، باید بتواند سطوح مقاومتی ۲,۵۰۰ و ۲,۵۵۰ دلار را رد کند.

آیا اتر بیش از این سقوط می‌کند؟

اگر اتریوم نتواند از سطوح مقاومت ۲,۴۵۰ و ۲,۵۰۰ دلار فراتر رود، ممکن است سقوط قیمت آن ادامه داشته باشد. حمایت اولیه در این روند نزولی سطح ۲,۴۰۰ دلار خواهد بود.

بعد از آن اولین حمایت مهم در مسیر اتر سطح ۲,۳۵۰ دلار است که با شکسته شدن آن قیمت این آلتکوین می‌تواند تا ۲,۳۰۰ دلار و‌ سپس ۲,۲۵۰ سقوط کند.

روانشناسی چرخه‌های بازارهای مالی جهانی و فارکس

آشنایی و تسلط بر روانشناسی فردی و روانشناسی بازار مهمترین بخش موفقیت در آموزش فارکس است. روانشناسی بازار بطور کلی بیان می‌کند که حرکات بازار تحت تأثیر احساسات یا انعکاسی از احساسات شرکت‌کنندگان در آن بازار هستند. این موضوع یکی از بخش‌های اصلی اقتصاد رفتاری است. اقتصاد رفتاری یک علم بین‌ رشته‌ای است که در آن به بررسی عوامل مختلف موثر بر تصمیمات اقتصادی پرداخته می‌شود.

بسیاری افراد معتقد هستند که احساسات مردم، عامل اصلی ایجاد تغییرات در بازارهای مالی محسوب می‌شود. و اینکه نوسانات کلی احساسات سرمایه‌گذاران، همان چیزی است که به اصطلاح چرخه‌های روانشناختی بازار را ایجاد می‌کند.

بطور خلاصه، منظور از تمایلات بازار در واقع همان کلیت احساسی است که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نسبت به پرایس اکشن یک دارایی دارند. زمانی که تمایلات و احساسات بازار مثبت باشد و قیمت مرتباً افزایش یابد، گفته می‌شود روند بازار صعودی یا گاوی است. برعکس، وقتی قیمت بطور مداوم کاهش یابد، گفته می‌شود بازار نزولی یا خرسی است.

بنابراین تمایلات بازار از دیدگاه‌ها و احساسات تک‌تک معامله‌گران و سرمایه‌گذاران شرکت‌کننده در بازار شکل می‌گیرد. یا به عبارتی دیگر، تمایلات بازار همان کلیت احساسات شرکت‌کنندگان بازار است.

اما درست مانند هر جمع و فاز روند صعودی گروه دیگری، هیچ نظر یا عقیده‌ منفردی نیست که کاملا غالب باشد. براساس نظریه‌های روانشناسی بازار، قیمت یک دارایی در واکنش به احساسات کلی بازار، دائماً و بطور پویا و دینامیکی تغییر می‌کند. در غیر این صورت، انجام یک معامله موفق خیلی سخت می‌شد.

در عمل وقتی بازار صعودی می‌شود، احتمالا به دلیل بهبود دیدگاه و نظرات معامله‌گران نسبت به آن دارایی است. وجود احساسات مثبت در بازار باعث افزایش تقاضا و کاهش عرضه می‌شود. افزایش تقاضا هم به نوبه خود باعث تشدید بیشتر اطمینان معامله‌گران نسبت به آن دارایی می‌شود. بطور مشابه، یک روند نزولی قوی هم احساسات منفی ایجاد می‌کند که باعث کاهش تقاضا و افزایش عرضه دارایی موجود می‌شود.

چگونه احساسات در چرخه‌های بازار تغییر می‌کنند؟

تمام بازارها دوره‌های صعودی و نزولی متعددی را تجربه می‌کنند. زمانی که یک بازار در فاز مثبت و صعودی قرار دارد، فضای مثبت‌اندیشی، اعتماد و طمع در آن وجود دارد. معمولا این‌ها احساسات اصلی هستند که منجر به ایجاد یک روند صعودی قوی می‌شود.

گاهی اوقات احساس طمع و اعتماد بقدری در بازار اوج می‌گیرد که باعث ایجاد حباب مالی می‌شود. در چنین شرایطی، بسیاری از سرمایه‌گذاران غیرمنطقی رفتار می‌کنند و دیگر نمی‌توانند ارزش واقعی دارایی را به درستی تشخیص دهند و به همین خاطر تنها به این دلیل که فکر می‌کنند بازار به صعود خود ادامه خواهد داد، آن دارایی را خریداری می‌کنند.

به عبارتی دیگر، سرمایه‌گذاران بیش از اندازه تحت تأثیر مومنتوم بازار قرار می‌گیرند و طمع می‌کنند و امیدوار هستند که سودهای بیشتری کسب کنند. زمانی که قیمت بیش از حد افزایش می‌یابد، یک سقف قیمتی در آن محدوده تشکیل می‌شود. در حالت کلی، به این حالت، نقطه حداکثری ریسک مالی می‌گویند.

در بعضی موارد، بازار برای مدتی روند سایدوی را تجربه می‌کند تا اینکه به تدریج فروش دارایی آغاز می‌شود. این مرحله به مرحله توزیع نیز معروف است. اما در بعضی از روندها هم مرحله توزیع به وضوح تشکیل نمی‌شود و روند نزولی بلافاصله پس از ایجاد سقف قیمتی، شروع می‌شود.

روند نزولی

وقتی بازار تغییر جهت می‌دهد، از آنجاییکه بسیاری از معامله‌گران هنوز قبول نمی‌کنند که روند صعودی به اتمام رسیده، حالت سرخوشی ممکن است خیلی زود جای خود را به احساس رضامندی و بی‌خیالی بدهد. با ادامه کاهش قیمت، احساسات حاکم بر بازار خیلی زود منفی می‌شود. این احساسات اغلب شامل تشویش و اضطراب، انکار و ترس و وحشت می‌شود.

در چنین شرایطی، احساس اضطراب را می‌توان اینطور توصیف نمود که زمانی است که سرمایه‌گذاران مردد می‌شوند و می‌پرسند چرا قیمت شروع به ریزش کرده است، و این حالت خیلی زود به مرحله انکار و عدم پذیرش می‌رسد. در مرحله انکار، بسیاری از سرمایه‌گذاران به دو دلیل همچنان اصرار دارند که معاملات خود را همچنان باز نگه دارند: یکی اینکه «هنوز برای ورود به معامله فروش خیلی زود است» و یا اینکه فکر می‌کنند «بازار به زودی برمی‌گردد».

اما با کاهش بیشتر قیمت، موج معاملات فروش قوی‌تر و قوی‌تر می‌شود. در این هنگام، احساسات ترس و وحشت اغلب بازار را به مرحله‌ای تحت عنوان کاپیتولاسیون (تسلیم) می‌رساند، یعنی مرحله‌ای که در آن افرادی که معامله خرید داشته‌اند بالاخره تسلیم می‌شوند و دارایی‌های خود را نزدیک یک کف قیمتی می‌فروشند.

در نهایت با کاهش نوسانات و افزایش پایداری بازار، روند نزولی متوقف می‌شود. معمولا در این مواقع پیش از آنکه مجددا احساسات مثبت و امیدواری نسبت به بازار افزایش یابد، بازار حرکات سایدوی را تجربه می‌کند. به این قبیل دوره‌های سایدوی، مرحله انباشتگی یا جمع شدن هم می‌گویند.

سرمایه‌گذاران چگونه از روانشناسی بازار استفاده می‌کنند؟

با فرض معتبر بودن نظریه روانشناسی بازار، درک آن می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا در زمان‌های مناسب‌تری به بازار ورود و از آن خارج شوند. نگرش عمومی بازار برخلاف آن چیزی است که احساس می‌شود. یعنی بهترین فرصت برای خرید یک دارایی موقعی است که اکثر مردم نسبت به آن ناامید هستند و قیمت و ارزش آن خیلی افت کرده است. در مقابل، بیشترین ریسک ورود به معامله خرید زمانی است که اکثر شرکت‌کنندگان بازار راضی و خوشحال هستند و نسبت به ارزش آن دارایی اطمینان بالایی دارند.

بنابراین، بعضی از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران سعی می‌کنند از طریق درک احساسات حاکم بر بازار، مراحل مختلف چرخه‌های روانشناسی آن را تشخیص دهند. آن‌ها با داشتن این اطلاعات، زمانی وارد معامله خرید می‌شوند که احساس ترس و وحشت بر بازار حاکم باشد (قیمت‌های پایین‌تر) و مواقعی وارد معامله فروش می‌شوند که احساس طمع در بازار به اوج خود رسیده باشد (قیمت‌های بالاتر). اما در عمل تشخیص این نقاط چرخش کار آسانی نیست. مثلا ممکن است قیمتی که یک کف مناسب برای خرید به نظر می‌رسد (سطح حمایتی) شکسته شود و قیمت کف‌های پایین‌تری ایجاد کند.

تحلیل تکنیکال و روانشناسی بازار

نگاه کردن به گذشته بازار و تشخیص اینکه چگونه چرخه‌های روانشناسی بازار تغییر کرده‌اند، کار آسانی است. با تحلیل داده‌های گذشته بازار، شاید خیلی راحت با خود بگویید چه تصمیمات و اقداماتی می‌توانست سودآور باشد.

اما در زمان حال بازار، درک و تشخیص این تغییرات خیلی سخت‌تر است. و پیش‌بینی حرکات بعدی بازار که دیگر خیلی سخت‌تر است. بسیاری از سرمایه‌گذاران سعی می‌کنند با استفاده از تحلیل تکنیکال پیش‌بینی کنند که بازار در آینده احتمالا چه مسیری را پیش می‌گیرد.

به تعبیری می‌توانیم بگوییم که اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال ابزاری هستند برای اندازه‌گیری و سنجش حالات روانشناسی بازار. برای مثال، اندیکاتور RSI به دلیل زیادی مثبت بودن بازار، نشان می‌دهد که یک دارایی در مرحله اشباع خرید قرار دارد.

MACD یکی دیگر از اندیکاتورهایی است که می‌توان از آن به منظور تشخیص مراحل مختلف روانشناسی چرخه‌های بازار استفاده نمود. بطور خلاصه، ارتباط بین خطوط این اندیکاتور می‌تواند نشان دهد که چه زمانی مومنتوم بازار در حال تغییر است (مثلا چه زمانی نیروی خرید در حال ضعیف شدن است).

بیت‌کوین و روانشناسی بازار

بازار صعودی بیت‌کوین در سال ۲۰۱۷ یک نمونه عالی است از اینکه چگونه روانشناسی بازار روی قیمت‌ها اثرگذار است و بالعکس. از ماه ژانویه تا دسامبر، قیمت بیت‌کوین از تقریبا ۹۰۰ دلار به بالاترین سقف زمان خود یعنی ۲۰۰۰۰ دلار رسید. در طول این افزایش قیمت، احساسات بازار همینطور مثبت و مثبت‌تر می‌شد. در این هنگام هزاران سرمایه‌گذار به بازار هجوم آوردند و خواستند از این روند صعودی بهره‌مند شوند. مثبت‌انگاری بیش از اندازه، ترس از دست دادن فرصت‌ها (FOMO) و طمع باعث شد قیمت به سرعت افزایش یابد، تا اینکه بالاخره رشد قیمت متوقف شد.

در اواخر سال ۲۰۱۷ و اوایل ۲۰۱۸، روند نزولی آغاز شد. این اصلاح قیمتی سبب شد بسیاری از افرادی که با تأخیر به بازار وارد شده بودند، متحمل ضررهای سنگینی شوند. حتی زمانی که روند نزولی تثبیت شد، باز هم اعتماد به نفس کاذب و احساس بی‌خیالی باعث شد بسیاری از مردم همچنان روی باز نگه داشتن معاملات خود اصرار کنند.

چند ماه بعد، پس از اینکه اعتماد سرمایه‌گذاران خیلی کاهش پیدا کرد و به پایین‌ترین سطح خود رسید، احساسات حاکم بر بازار به شدت منفی شد. ترس، بلاتکلیفی و شک (FUD) باعث شد خیلی از افرادی که در حوالی سقف قیمتی خرید کرده بودند، در نزدیکی کف قیمتی برای فروش اقدام کنند. بعضی افراد حتی نسبت به بیت‌کوین ناامید شدند، اگرچه هیچ تغییری در تکنولوژی این ارز دیجیتال ایجاد نشده بود و حتی هر روز بهبود هم پیدا می‌کند.

سوگیری‌های شناختی

منظور از سوگیری‌های شناختی، الگوهای فکری متداولی هستند که اغلب باعث می‌شود انسان‌ها تصمیمات غیرمنطقی و نامعقولی بگیرند. این الگوهای فکری هم می‌تواند روی معامله‌گران و هم در حالت کلی روی بازار اثرگذار باشند. بعضی از نمونه‌های معمول این سوگیری‌های شناختی عبارتند از:

• سوگیری تائیدی: تمایل به ارزش‌گذاری بیشتر روی آن دسته از اطلاعاتی که باورهای ما را تائید می‌کنند و نادیده گرفتن اطلاعاتی که مخالف عقاید ما هستند. برای مثال، سرمایه‌گذاران در یک روند صعودی روی اخبار مثبت تمرکز می‌کنند و اخبار منفی یا نشانه‌های تغییر روند را نادیده‌ می‌گیرند.
• بیزاری از ضرر: انسان‌ها معمولا آنقدر که از ضررها وحشت دارند، از سودها لذت نمی‌برند، حتی اگر سودها یکسان یا بیشتر از ضررها باشند. به عبارتی دیگر، درد ناشی از ضرر معمولا از لذت ناشی از سودها بیشتر است. همین امر ممکن است باعث شود معامله‌گران در مرحله کاپیتولاسیون بازار، فرصت‌های معاملاتی فروش را از دست بدهند یا اینکه از ورود به معاملات فروش وحشت کنند.
• اثر مالکیت: منظور افرادی هستند که تمایل دارند برای آنچه متعلق به آن‌هاست ارزش زیادی قائل باشند، صرفاً چون مالکیت آن را دارند. برای مثال، سرمایه‌گذاری که قدری ارز دیجیتال دارد، احتمالا معتقد است ارزش دارایی او نسبت به کسی که هیچ ارز دیجیتالی ندارد، بیشتر است.

حرف آخر

بسیاری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران توافق دارند که روانشناسی روی قیمت و چرخه‌های بازار تأثیرگذار است. اگرچه چرخه‌های روانشناسی بازار به خوبی شناخته‌شده هستند، اما کنار آمدن با آن‌ها کار آسانی نیست. از حباب اقتصادی گل لاله در دهه ۱۶۰۰ میلادی گرفته تا حباب دات‌کام در دهه ۹۰، حتی معامله‌گران مجرب هم به سختی توانسته‌اند نگرش و حالات روانی خود را از تمایلات بازار جدا کنند. سرمایه‌گذاران همیشه با این چالش مشکل روبرو هستند که نه تنها روانشناسی بازار، بلکه روانشناسی خودشان را به درستی درک کنند و اینکه متوجه شوند چگونه همه این‌ها روی فرایند تصمیم‌گیری آن‌ها مؤثر است.در بخشی از مقاله به مفهوم(FOMO)اشاره کردیم، برای آشنایی کامل و تخصصی با این مفهوم مقاله”منظور از فومو (FOMO) در معامله‌گری چیست؟“را مطالعه نمایید.