شناسایی شت‌ کوین‌ ها

شت کوین چیست؟ — از مفهوم تا ویژگی ها و تشخیص به زبان ساده

شت کوین یکی از اصطلاحات رایج بازار کریپتو است که برای اشاره به رمزارزهای بدون برنامه استفاده می‌شود. این واژه پس از گسترش ایجاد آلت‌کوین‌ها ابداع شد اما عمده استفاده آن مربوط به سال 2018 و پس از ترکیدن حباب عرضه اولیه‌ ارز دیجیتال است. در طول سال‌های گذشته، تعاریف مختلفی برای این واژه استفاده شده است. ما در این مقاله به سوال شت کوین چیست پاسخ می‌دهیم و راه‌حل‌های موجود برای شناسایی شت‌کوین‌ها را معرفی می‌کنیم. طبیعی است که ترید و سرمایه‌گذاری بر روی شت کوین‌ها ممکن است سود زیادی نصیب معامله‌گران کند اما ریسک انجام این کار بسیار بالا است. در این مقاله دلایل علمی برای این که چرا نباید بر روی شت کوین‌ها سرمایه‌گذاری کنید را بررسی می‌کنیم.

شت کوین چیست ؟

«شت کوین» (Shitcoin) یکی از اصطلاحات بسیار معروف بازار ارز دیجیتال است که برای اشاره به شناسایی شت‌ کوین‌ ها ارزهای بدون پشتوانه استفاده می‌شود. در حال حاضر بیش از 20 هزار توکن ارز دیجیتال در سایت‌های معتبر کریپتو فهرست شده‌اند و هزاران ارز دیجیتال دیگر نیز فعالیت خود را بدون ثبت شدن در این سایت‌ها دنبال می‌کنند. طبیعی است که این رمز ارزها نمی‌توانند هر کدام یک ایده ناب برای گسترش تکنولوژی بلاک چین و کاربردهای آن داشته باشند. بنابراین، بیشتر این رمزارزها شت کوین هستند و در عمل کاربردی ندارند.

در زمان پیدایش اولین آلت کوین‌ها، اصطلاح شت کوین برای اشاره به تمام ارزهای دیجیتال به غیر از بیت کوین استفاده می‌شد. در آن زمان بسیاری از فعالان بازار معتقد بودن که آلت کوین‌ها هیچ ایده و نوآوری خاصی ندارند و تنها با دستکاری کدهای پایه بیت کوین، سعی در ایجاد ارزهای جدید دارند. علاوه بر این، تغییرات جزئی صورت گرفته نیز نه تنها در جهت بهبود سیستم نبودند بلکه باعث ایجاد شکاف‌های امنیتی یا عدم رشد این فضا می‌شدند. به عنوان مثال، بیت کوین کش که به عنوان مهم‌ترین هاردفورک بیت کوین شناخته می‌شود، برای مقاومت در برابر سافت فورک «سگویت» راه‌اندازی شد در حالی که سگویت، برای افزایش تعداد تراکنش‌های شبکه و کاهش هزینه‌های تراکنش در شبکه بیت کوین اجرایی شده بود.

با ایجاد شبکه اتریوم نگاه‌ها به آلت‌کوین‌ها کمی تغییر کرد چرا که اتریوم توانست با ارائه مفهوم جدید قرارداد هوشمند، تکنولوژی بلاک چین را به سایر امور زندگی انسان‌ها گسترش دهد. اگرچه همچنان بسیاری از فعالن بازار بیت کوین را از نقطه نظر پولی و مالی تنها کوین ارزشمند بازار می‌دانند اما از نظر نوآوری و کارایی اتریوم جزو بهترین پروژه‌های ارز دیجیتال است. اگرچه اتریوم پروژه قدرتمندی است و توانسته است در سال‌های گذشته بیشتر ایده‌های خود را اجرایی کند اما ایده‌های قرارداد هوشمند این شبکه کار را برای ایجاد شت کوین‌ها نیز هموارتر کرده است.

عرضه اولیه ارز دیجیتال و ظهور شت کوین‌ها

نسل اولیه شت کوین‌ها، آلت‌کوین‌های مشابه با بیت کوین بودند که ایده بیت کوین را کپی کرده بودند و ایده جدیدی نداشتند. برخی از این آلت کوین‌ها مثل «لایت کوین» و «دوج کوین» همچنان زنده هستند اما برخی دیگر مانند «بیت کوین ایکس‌تی» و «بیت کانکت» از بین رفته‌اند. این پروژه‌ها اگرچه شت کوین هستند اما برای ایجاد آن‌ها به صرف زمان زیاد به منظور دستکاری کد و همچنین جمع‌آوری کامیونیتی نیاز است. ایده قرارداد هوشمند باعث گسترش ایجاد شت کوین از سال‌ 2017 شد.

قرارداد شناسایی شت‌ کوین‌ ها هوشمند یک قطعه کد است که داخل آن یک سری عبارت‌های شرطی «اگر . آنگاه . » نوشته شده است. این کدها داخل بلاک چین قرار می‌گیرند و با هر بار فراخوانی توسط کاربران، شرط‌های داخل آن‌ها به صورت خودکار اجرایی می‌شوند. از قراردادهای هوشمند برای ساخت «اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز» (DApps) استفاده می‌شود. توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده این قراردادها، برنامه‌های کاربردی و توکن‌های مرتبط با آن‌ها را ایجاد کنند و از آن‌ها برای ساخت کامیونیتی خود استفاده کنند.

اگرچه برنامه‌نویسی قرارداد هوشمند ساده و آسان نیست اما در مقایسه با ساخت انواع بلاک چین بسیار راحت‌تر است و امکانات بیشتری را برای توسعه‌دهنده‌ها فراهم می‌کند. در سال‌های 2017 و 2018 که قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم مطرح شدند، بسیاری از توسعه‌دهندگان پروژه‌های خود را به همراه توکن کاربردی در شبکه ایجاد کردند و در طی فرایند عرضه اولیه به عموم کاربران از سراسر دنیا فروختند.

در طی این فرایند، کاربران اولیه سود زیادی کسب کردند و برخی از ارزها شاهد رشدهای زیادی بودند. این مساله باعث شد که ایجاد توکن‌های ارز دیجیتال به صورت نمایی رشد کند و همه توسعه‌دهندگان توکن‌‌های خود را در عرضه اولیه به مردم بفروشند. بسیاری از این پروژه‌ها ایده‌ای نداشتند و تنها از شرایط به وجود آمده استفاده کردند و توکن‌های بی‌ارزش خود را فروختند. پس از گذشت مدت زمان کوتاهی، بسیاری از این شت کوین‌ها ارزش خود را از دست دادند و بسیاری از کاربران دچار ضررهای جبران‌ناپذیر شدند.

راه‌های تشخیص شت کوین چیست ؟

در بخش شت کوین چیست گفته شد که ویژگی اصلی این دسته از ارزهای دیجیتال، نداشتن ایده مشخص است. بسیاری از شت کوین‌ها از فضای ایجاد شده در بازار ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند و توکن‌های بی‌ارزش خود را به چندین برابر قیمت به دیگران می‌فروشند و سود کسب می‌کنند. در نهایت، کاربرانی که بدون آگاهی در این ارزها سرمایه‌گذاری کرده‌اند، با ضرر هنگفت از آن خارج می‌شوند. برای تشخیص شت کوین بودن پروژه کافی شناسایی شت‌ کوین‌ ها است به چند سوال در ارتباط با پروژه پاسخ داد. در ادامه این بخش این سوالات و نحوه تفسیر پاسخ آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

توجه داشته باشید که در سطوح بالاتر، تفسیر افراد از شت کوین‌ها با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال، بیت کوین ماکزیمالیست‌ها (کسانی که معتقدند بیت کوین ارز اصلی دنیا خواهد شد) هر ارز دیجیتالی به غیر از بیت کوین را شت کوین می‌نامند. یا برخی از طرفداران اتریوم، تمامی پروژه‌های رقیب خود مثل «سولانا»، «پولکادات» و «کاردانو» را به دلایل مختلف از جمله متمرکز بودن، شت کوین می‌نامند. در این مقاله، هدف ما بیشتر پروژه‌هایی هستند که به صورت واضح، هیچ ایده و برنامه‌ای ندارند و کلاهبرداری با استفاده از آن‌ها به راحت‌ترین شکل ممکن صورت می‌گیرد.

هدف پروژه شت کوین چیست ؟

اولین ویژگی مشترک پروژه‌های شت کوین این است که اهداف مشخص شده برای آن‌ها یا بسیار ساده و دم دستی است یا این‌که بسیار خیالی است و امکان رسیدن به آن در توان یک پروژه شت کوین نیست. بیشتر پروژه‌های شت کوین هدف خود را ایجاد سیستم پرداخت بین‌المللی با هزینه کم و سرعت زیاد عنوان می‌کنند. این هدف شاید برای فعالان جدید بازار اغواکننده و مهم به نظر برسد اما برای سرمایه‌گذاران قدیمی به وضوح نشانه شت کوین بودن پروژه‌ است چرا که این هدف برای بیت کوین و تمام 20 هزار ارز دیجیتال فعلی صادق است.

مثال دوم برای بررسی اهداف پروژه شت کوین را از میان اهداف خیالی انتخاب می‌کنیم. فرض کنید پروژه ارز دیجیتال هدف خود را جلوگیری از آب شدن یخ‌های قطب جنوب عنوان می‌‌کند. در نگاه اول این ایده برای همه جذاب به نظر می‌رسد اما راه‌کار پروژه برای این کار بسیار مهم است. پروژه در وایت پیپر خود عنوان می‌‌کند که از پول حاصل از فروش توکن‌های این پروژه می‌خواهد تعدادی فریزر بخرد و از این فریزرها برای جلوگیری از آب شدن یخ‌های قطب جنوب شناسایی شت‌ کوین‌ ها استفاده کند. این راهکار مشخص می‌کند که هدف پروژه کاملا تخیلی است و با یک شت کوین طرف هستیم که به احتمال زیاد دنبال کلاهبرداری است.

بنابراین، برای تشخیص شت کوین بودن یک پروژه ارز دیجیتال اولین قدم بررسی اهداف آن و راه‌کارهایی است که برای رسیدن به آن اهداف ارائه کرده است. طبیعی است که برای این که متوجه نوآوری پروژه شوید نیاز است که ابتدا با بسیاری از انواع ارزهای دیجیتال و کارهایی که در حوزه‌‌های مختلف انجام می‌شود آشنایی نسبی داشته باشید.

تیم پروژه چه کسانی هستند؟

برای این که پروژه ارز دیجیتال معتبر باشد باید از تیم قوی در حوزه‌های مختلف مثل برنامه‌نویسی و مارکتینگ برخوردار باشد. اگرچه این معیار به تنهایی برای تشخیص پروژه خوب از بد مناسب نیست اما، مشخص نبودن تیم پروژه می‌تواند یک نشانه بسیار قوی برای شت کوین بودن یک پروژه باشد. معمولا سه دلیل برای ناشناس بودن تیم پروژه می‌توان داشت.

• قوی نبودن تیم مدیریتی و توسعه‌‌دهنده و نبود برنامه مشخص برای آینده پروژه
• کلاهبردار بودن اعضای پروژه و عدم تمایل به شناخته‌شدن
• فعالیت بر روی پروژه‌های حریم خصوصی

دو مورد اول به طور قطع ثابت می‌کند که یک پروژه شت کوین است. مورد سوم می‌تواند به عنوان یک استثنا مورد قبول واقع شود و آن هم تا زمانی که پروژه ایجاد شده باشد و عملکرد آن مورد بررسی قرار بگیرد. اگر یک پروژه ارز دیجیتال به بهانه‌های مختلف از معرفی تیم خود در سایت، وایت پیپر و سایر شبکه‌های اجتماعی خود خودداری کرد، به احتمال زیاد پروژه شت کوین و کلاهبرداری است.

تفاوت شت کوین و میم کوین چیست ؟

«میم کوین» (Meme Coin) به دسته‌ای از ارزهای دیجیتال گفته می‌شود که با الگو گرفتن از میم‌های اینترنتی ایجاد شده‌‌اند. این پروژه‌‌های ارز دیجیتال به عنوان شوخی و خنده ایجاد می‌شوند و هدف خاصی را دنبال نمی‌کنند. معمولا لوگوی مربوط به این ارزها دارای میم‌های حیوانات است و تعداد توکن‌های آن‌ها به سقف مشخصی محدود نشده است. اولین میم کوین شناخته شده دوج کوین است که برای تمسخر پیدایش آلت‌کوین‌های جدید ایجاد شد. این ارز دیجیتال توانست با موج‌سواری افرادی مانند ایلان ماسک و کامیونیتی قدرتمندی که ایجاد کرده بود رشد فضایی داشته باشد و همین مساله باعث گسترش ایجاد میم کوین‌ها شد.

امروزه شاهد گسترش انواع و اقسام میم‌کوین‌ها با نام‌های عجیب غریب مثل «بیبی دوج» و «دوج فادر» هستیم. ناگفته پیداست که میم‌کوین‌ها از اصلی‌ترین شت کوین‌های بازار هستند و سرمایه‌گذاری بر روی آن‌ها تفاوتی با قمار ندارد. سرمایه‌گذاری بر روی میم کوین‌ها به مثابه خرید پول برره با پول واقعی است. اگر‌چه ممکن است کسانی پیدا شوند که پول برره را از شما دوباره خرید کنند اما در نهایت این پول محکوم به نابودی است و باعث از بین رفتن سرمایه مالک خود می‌شود.

ناگفته نماند که میم‌کوین‌هایی مانند «دوج کوین» و «شیبا اینو» سعی کرده‌اند کاربردهایی برای توکن‌های خود ایجاد کنند تا از این طریق بتوانند کمی از ویژگی شت کوین بودن خود را کاهش دهند. به عنوان مثال، دوج کوین برای پرداخت انعام برای تولید‌کنندگام محتوا در بسیاری از سایت‌ها استفاده می‌شود و شیبا اینو با ایجاد متاورس خود و توکن سوزی بخشی از ارزهای خود سعی در ارزشمند کردن آن‌ها دارد.

چگونه یک شت کوین را تشخیص دهیم؟!

اگر مدتی هست در دنیای کریپتو در حال گشت و گذار هستید و مقداری هم از آنها استفاده کرده اید و یا خرید و فروشی داشته اید، حتما بارها شده است که نام رمزارزی به گوشتان بخورد و بخواهید درباره ش بیشتر بدانید. اولین سوال در مورد رمزارزی که تابحال اسمش را نشنیده اید این است: “آیا این یک شت کوین یا رمزارز بی ارزش نیست؟”

خوب چطوری باید بفهمیم یک رمز ارز، اصطلاحا شت کوین هست یا نه؟

ممکن است یک سرچ در گوگل بکنید، به دنبال مقالاتی در ردیت و مدیوم و … بگردید و یا سری به صفحه اول CoinMarketCap بزنید و سعی کنید اطلاعاتی بدست بیاورید. دقیقا باید همه این کارها را بکنید؛ ولی اگر وقت زیادی نخواهید صرف کنید، سایت coinmarketcap.com احتمالا انتخاب اولتان از موارد فوق است.

خوب اگر ببینید کوین مورد نظر در میان ده ارز برتر کوین مارکت کپ لیست شده است چه نتیجه ای میگیرید؟ خوب و قابل اطمینان است؟ اگر پاسختان مثبت است، امروز که من این مطلب را می نویسم، به احتمال 20% اشتباه کرده اید! چون دو کوین موجود در بین 10 کوین برتر از نظر حجم بازار واقعا شت کوین یا آشغال هستند!

پس اگر خواستیم بدانیم یک کوین به درد بخور است یا نه، چه کنیم؟ من یک چک لیست پیشنهاد می کنم که البته زمان می برد، ولی ارزش دارد. در پایان چک لیست یک جدول امتیازدهی می سازیم و نتیجه میگیریم. جدول ما با 6 سوال اساسی که در سه مقوله مختلف طرح شده اند شناسایی شت‌ کوین‌ ها تکمیل می شود. سوال ها این ها هستند:

1. تکنولوژی آن چقدر قابل دفاع است؟
   تکنولوژی یک کوین را با سه عامل بسنجید: اول میزان تمرکز کوین، دوم امنیت و سوم اعتبار آن (قابلیت اعتماد)
   تمرکز به معنای جمع شدن قدرت و کنترل اکوسیستم آن رمزارز در یک مرکز (آدمهایی مشخص و محدود) است. پول های فیات (مانند دلار و ریال و …) کاملا مرکزیت قدرت دارند (بانک مرکزی و فدرال رزرو و دولت ها و …) ولی مثلا بیت کوین کاملا مستقل از هر مرکز کنترلی، در دست دارندگان آن است. امنیت هم که از نامش مشخص است! نیازی به توضیح اضافی ندارد؛ بیت کوین از امنیت SHA256 سود می برد، پول نقد شما امنیت کمی دارد (فیزیکی قابل سرقت است، سوختنی ست، جعل پذیر است….)، حساب بانکی اینترنتی شما قابل هک شدن است و …
   اعتمادپذیری به زبان ساده یعنی کاری که انتظار دارید را درست انجام می دهد یا نه. مثلا استلار قرار است تبدیل ارزها به یکدیگر را تسهیل کند، اتریوم و قراردادهای هوشمند قرار است بتوانند شروطی برای انجام یک جابجایی مالی را تایید کنند و …
2. توزیع ثروت آن چگونه است؟
   توزیع ثروت دغدغه هر سیستم اقتصادی است. رمزارزها نیز مستثنی نیستند. دو سوال اصلی داریم: چه کسی یا کسانی عمده سرمایه یک کوین را در اختیار دارند؟ چه کسانی و به چه صورت و چه مقدار از کوین را دریافت می کنند تا خدماتی مانند امنیت و صدور تاییدیه های انتقال را انجام دهند. همان ماینرها برای برخی ارزها منجمله بیت کوین و یا در مورد برخی ارزها سیستم وتینگ (مانند استیم)
   دقت بفرمایید این با بحث تمرکز متفاوت است. ممکن است بیت کوین که کاملا نامتمرکز است، قبل از اینکه کامل به همگان معرفی میشد، توسط ساتوشی ناکاموتو و رفقایش، ماین میشد و اکنون آنها مالک اکثر کوین ها می بودند. و یا اینکه ممکن بود الگوریتم پاداش دهی به خوبی اکنون طراحی نمی شد (درباره سختی شبکه یا هوینگ مطالعه بفرمایید، جالب است)
   حتما کلمه نهنگ ها را شنیده اید. بلاکچین بیت کوین تعدادی نهنگ با والت های پرارزش دارد. ولی برای مثال اتریوم به قیمت از بین بردن کمیابی و محدودیت تولید پول خود، این مساله را بهتر از بیت کوین مدیریت نموده است.
3. حاکمیت آن چقدر شفاف و پذیرفتنی است؟
   چه کسی پروژه را معرفی کرده است؟ تیم مشخصی دارد؟ در حال حاضر بعد از ارایه پروژه به عموم چه اتفاقی افتاده و چه می کند؟ چه میزان قدرت را در دست خود نگاه داشته است؟ رزومه افراد راه انداز و هم-بنیانگذاران در گذشته چگونه بوده است؟

اگر 6 سوال فوق را پاسخ دهید و مثلا برای هر کدام به کوین مورد نظر خود از یک تا 5 نمره دهید و میانگین بگیرید، به عقیده من نمرات بالای 3 خوب هستند، پایین 3 شت کوین هستند. در مرحله پیشرفته تری می توانیم به سوالات فوق از منظر اهمیت هر کدام در کل امتیازات، وزن بدهیم و نتیجه قابل قبول تری بدست آوریم. جدول زیر را من برای سه رمزارز بیت کوین، کاردانو و اکس آر پی که برخی به اشتباه آنرا ریپل می نامند، تهیه کرده ام:

در میان 10 ارز اول از لحاظ سرمایه در زمانی که من این مطلب را می نویسم، NEO و XRP را من شت کوین ارزیابی می کنم. می دانم ممکن است عجیب باشد؛ حتی خودم همین الان مقداری XRP دارم که در 0.000026 به بیت کوین برمی گردانمش. اینکه XRP نوسان دارد دلیل خوبی برای اینکه شت کوین نباشد، نیست.

ولی خوب بعد از اینکه ما یک شت کوین را شناسایی کردیم، عکس العمل ما چیست؟ ممکن است شما بخواهید از پامپ و دامپ های اینگونه رمزارزها سود ببرید. درکتان می کنم هرچند این هرگز روش خودم نبوده است. ولی حداقل مطمئن باشید برای درازمدت نمی توانید روی آن رمزارز حساب باز کنید. در بین رده های بالای جدول بر اساس حجم بازار، NEO یک مثال دیگر از شت کوین هاست. و البته هر چه در جدول پایین تر بروید احتمال برخورد به یکی دیگر از آنها بیشتر می شود.

شت کوین چیست و چطور شت کوین ها را تشخیص بدهیم؟

براساس داده های وب سایت ها، امروزه بیش از 5000 ارز دیجیتال و بیش از 20,000 نوع بازار مختلف وجود دارد. با وجود گمانه زنی های موجود در مورد ارزهای دیجیتال، اینکه بدانید کدام با ارزش و کدام یک شت کوین است، اهمیت بسیاری دارد. اما شت کوین در واقع چیست و چرا بعضی از کاربران قبل از انتخاب یک کوین برای خرید و فروش، در مورد آن بیشتر تحقیق نمی کنند. با وجود تعداد بالایی از کوین ها که هرروزه به تعداد آن نیز اضافه می شود نیاز است که قبل از سرمایه گذاری در هر پروژه کمی راجب به آن پروژه و اهداف آن تحقیق کرد.

تخمین قیمت شت کوین ها
بسته به مدت زمان حضور شما در ترید یا سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال، بالاخره در جایی با اصطلاح "شت کوین" روبرو می شوید. این اصطلاح جنبه های مختلف یک کوین را که فاقد هرگونه حاکمیت واقعی، توزیع ثروت، کیفیت و فناوری است را تعریف می کند. کوین هایی مانند دوج کوین (DogeCoin) که آشکارا هیچ ارزش واقعی ندارند و به دلیل یک meme ایجاد شده اند، به عنوان شت کوین شناخته می شوند. به دلیل عدم قانونگذاری در بازارهای ارز دیجیتال، کوین های کلاهبرداری که هیچ ارزش واقعی ندارند از طرح های بازاریابی برای کلاهبرداری از سرمایه گذاران جدید استفاده می کنند و در نهایت از طمع آنها سود می برند. با گذشت سالها دیده ایم که هزاران پروژه ادعا می کنند که این پروژه "یک چیز بزرگ بعدی" است و همیشه در تحقق این وعده ها کوتاهی می کنند.

آیا روی یک شت کوین سرمایه گذاری کرده ام؟
بیشتر اوقات مردم درگیر چندین پروژه هستند که به وضوح هیچ ارزشی ندارند. بخش اصلی این است که آنقدر قوی باشیم که درگیر احساسات نشویم. تقریبا هدف هر کوین جذب سرمایه گذاران جدید است. صرف نظر از این که آیا ارزش واقعی وجود دارد یا خیر، باید بتوانید هر روش بازاریابی شناسایی کرده و با انجام تحقیقات خود ارزش واقعی را پیدا کنید. توصیه می شود همیشه از چندین منبع کمک بگیرید. اگر تنها به وب سایت پروژه ها، تلگرام یا ردیت برای سرمایه گذاری نگاه کنید، بدیهی است که با اطلاعات جذابی روبرو می شوید. به جوانب مثبت نگاه کنید اما مهم تر از همه، به جوانب منفی نیز نگاه کنید!

1. هیچ مساله واقعی حل نمی شود
رایج ترین تکنیکی که پروژه های کلاهبرداری برای جذب سرمایه گذاران جدید استفاده می کنند، ایجاد مشکلی است که حتی وجود خارجی نیز ندارد. تقریباً 99 درصد کوین های موجود در بازار ادعا می کنند مساله بزرگی را حل می کنند اما آیا واقعاً این مساله است؟ به احتمال زیاد نه.

2. قیمت = کیفیت
تصور غلط رایج برای سرمایه گذاران جدید این است که افزایش قیمت به معنای این است که یک ارز دیجیتال با ارزش است. بیت کانکت (Bitconnect) بیش از 5000 درصد رشد داشت و بسیاری تصور می کردند که سرمایه گذاری پر سودی انجام داده اند اما هنگامی که حباب آن در سال 2017 ترکید، صاحبان آن کلاهبرداری کرده و میلیون ها سرمایه گذار را بدون هیچ سرمایه ای باقی گذاشتند. تنها به این دلیل که قیمت یک کوین 100 یا 1000 درصد بالا رفته، به معنای خوب بودن آن نیست. نمی توانیم این واقعیت را نادیده بگیریم که بیشتر سرمایه گذاران کاملا بی سواد هستند و هیچ مهارت دیگری جز اینکه از ترس از دست دادن فرصت سرمایه گذاری سودآور (FOMO) روی یک دارایی سرمایه گذاری کنند، ندارند. اگرچه امکان دارد سایر افراد سرمایه خود را به علت FOMO از دست بدهند، سرمایه گذاری روی کوین های با ارزش واقعی بسیار مطمئن تر است و نگه داشتن بلند مدت آنها امن خواهد بود، مانند اتریوم و نئو (NEO) البته وقتی که ارزان هستند.

3. تیم ناشناس
یک تیم ناشناس بسیار نگران کننده است. اگر یک تیم معمولی در حال انجام یک پروژه عادی باشد، هیچ دلیلی برای خصوصی بودن وجود ندارد مگر اینکه بخواهد چیزی را پنهان کند. هرگز نباید در پروژه ای که چهره و اعتبار صاحبان آن را نمی بینید، سرمایه گذاری کنید. در اینگونه مواقع دستکاری کننده های زیادی وجود دارد که ادعا می کنند کسی هستند که در واقع نیستند. مراقب باشید. توسط تیم بزرگی از مشاوران گول نخورید. بسیاری از مشاوران تنها به خاطر اسم و به دلیل اینکه هزینه زیادی دریافت می کنند، آنجا هستند؛ به محصول نگاه کنید و کورکورانه نام اسم آنها را دنبال نکنید.

4. جامعه طرح پانزی (Ponzi Scheme)
ملاحظه می کنید که بسیاری از انجمن های کوین های خاص دائما در حال شیلینگ کردن (shilling) کوین در چندین فروم اینترنتی هستند. این رفتار یک ذهنیت گروهی است که سرمایه گذار از آن پیروی کرده و کوین را برای دیگران شیلینگ کرده تا آن را خریداری کنند و باعث بالا رفتن قیمت می شود.

مفهوم shilling چیست و چگونه روی قیمت ارزهای دیجیتال تأثیر می گذارد؟
این بازی یک چرخه طمع است و مردم دائما سعی می کنند تا همه افراد را یکی کنند. این رفتار در بسیاری از طرح های پانزی مشاهده می شود که به آنها گفته می شود تا برای پاداش گرفتن به دیگران نگاه کنند. لازم نیست که کوین را در جایی شیلینگ کنید. اگر کوین ارزش واقعی داشته باشد، سرانجام با گذشت زمان سرمایه گذاران جدیدی را به خود جذب می کند و طبیعتا قیمت آن افزایش می یابد.

5. زمان ایجاد شدن آن و ارزش بازار
اینها دو مورد اولی هستند که هنگام مرور یک ارز دیجیتال به آنها نگاه می کنم. من از هر کوینی که در حباب ICO در سال 2017 یا بعد از آن ایجاد شده اجتناب می کنم. در این زمان که هر شخص در زیرزمین خود کوین ایجاد کرده و میلیون ها دلار از سرمایه گذاران دریافت کرد. با نگاه به سن یک کوین می توان تشخیص داد که آیا وعده های خود را برآورده کرده اند یا خیر. به خصوص از کوین های جدید اجتناب می کنم زیرا هنوز نمی توانیم ارزیابی دقیقی از شرکت آن داشته باشیم. به هر نمودار سهام فناوری های برتر نگاه کنید و ببینید چند سال طول کشیده تا آنها به جایی که امروز هستند. چندین دهه طول کشیده است. بسیاری از آلتکوین ها تنها چند سال یا چند ماه است که به وجود آمده اند، با این وجود مردم پس انداز زندگی خود را در آنها سرمایه گذاری کرده اند. واقعیت این است همه آنها سرمایه خود را از دست می دهند. ارزش بازار مولفه ی دیگری است که باید به آن نگاه کرد. کوین هایی که تقریبا چند میلیون دلار سرمایه دارند، به راحتی با سفارشات خرید جدید جابجا می شوند. این موضوع می تواند باعث FOMO شود، اما در عین حال ارزش بازار می تواند اندیکاتور نقدینگی ضعیف و عدم موفقیت یک دارایی نیز باشد. بهتر است روی کوین هایی که نقدینگی، حجم معاملات و دیگر فاندامنتال های مهم را دارند سرمایه گذاری کنید.

6. صفحات بزرگ = کوین های شیلینگ
بسیاری از صفحات بزرگ در توییتر، شت کوین هایی با ارزش بازار پایین را شیلینگ می کنند. احتمالا تعداد زیادی از کوین مذکور به آنها پرداخت می شود و به همین دلیل هواداران خود را به خرید این کوین ها تشویق کرده و اینگونه آنها و توسعه دهندگان شت کوین ها جیب های خود را پر می کنند. این مورد در بسیاری از حساب های بزرگ اتفاق افتاده است و متاسفانه مردم خیلی زود این اتفاقات را فراموش می کنند. نمی خواهم نامی فاش کنم، اما مطمئن هستم که تعداد معدودی وجود دارد که می توانید به آنها فکر کنید و درغیر این صورت قربانی آنها خواهید شد. کسی که اعتباری از طریق اینترنت کسب کرده نباید تصمیم شما را هنگام سرمایه گذاری در یک پروژه تغییر دهد. همیشه باید تحقیقات خود را انجام دهید.

7. بدون وایت پیپر یا محصول
شاید یک ایده عالی و انقلابی باشد اما بدون وایت پیپر، محصول و ثبت اختراع بی فایده است. هرچه یک ایده بزرگ تر باشد، انجام آن سخت تر است.

نتیجه گیری
همانطور که قبلا هم گفتم، بیشتر کوین ها شت کوین هستند. همه ما قربانی آنها شده ایم احتمالا بسیاری از کسانی که این مطلب را می خوانند، روی بعضی از آنها سرمایه گذاری کرده اند. بسته به میزان مهارت یک تیم در بازاریابی و تبلیغات، ممکن است خودتان را متقاعد کنید که این یک شتکوین نیست. من شخصا از شت کوین ها اجتناب می کنم زیرا عموما در درازمدت شکست می خورند، اگرچه سرمایه گذاران زیادی را می شناسم که ترجیح می دهند ارزان بخرند، در کوتاه مدت سود کرده و پس از آن خارج شوند. شاید این یک استراتژی خوب باشد اما برای سلیقه من خیلی خطرناک و ناامن است. هر کوینی در بازار شت کوین است مگر خلاف آن ثابت شود.

شت کوین چیست؟ — از مفهوم تا ویژگی ها و تشخیص به زبان ساده

شت کوین یکی از اصطلاحات رایج بازار کریپتو است که برای اشاره به رمزارزهای بدون برنامه استفاده می‌شود. این واژه پس از گسترش ایجاد آلت‌کوین‌ها ابداع شد اما عمده استفاده آن مربوط به سال 2018 و پس از ترکیدن حباب عرضه اولیه‌ ارز دیجیتال است. در طول سال‌های گذشته، تعاریف مختلفی برای این واژه استفاده شده است. ما در این مقاله به سوال شت کوین چیست پاسخ می‌دهیم و راه‌حل‌های موجود برای شناسایی شت‌کوین‌ها را معرفی می‌کنیم. طبیعی است که ترید و سرمایه‌گذاری بر روی شت کوین‌ها ممکن است سود زیادی نصیب معامله‌گران کند اما ریسک انجام این کار بسیار بالا است. در این مقاله دلایل علمی برای این که چرا نباید بر روی شت کوین‌ها سرمایه‌گذاری کنید را بررسی می‌کنیم.

شت کوین چیست ؟

«شت کوین» (Shitcoin) یکی از اصطلاحات بسیار معروف بازار ارز دیجیتال است که برای اشاره به ارزهای بدون پشتوانه استفاده می‌شود. در حال حاضر بیش از 20 هزار توکن ارز دیجیتال در سایت‌های معتبر کریپتو فهرست شده‌اند و هزاران ارز دیجیتال دیگر نیز فعالیت خود را بدون ثبت شدن در این سایت‌ها دنبال می‌کنند. طبیعی است که این رمز ارزها نمی‌توانند هر کدام یک ایده ناب برای گسترش تکنولوژی بلاک چین و کاربردهای آن داشته باشند. بنابراین، بیشتر این رمزارزها شت کوین هستند و در عمل کاربردی ندارند.

در زمان پیدایش اولین آلت کوین‌ها، اصطلاح شت کوین برای اشاره به تمام ارزهای دیجیتال به غیر از بیت کوین استفاده می‌شد. در آن زمان بسیاری از فعالان بازار معتقد بودن که آلت کوین‌ها هیچ ایده و نوآوری خاصی ندارند و تنها با دستکاری کدهای پایه بیت کوین، سعی در ایجاد ارزهای جدید دارند. علاوه بر این، تغییرات جزئی صورت گرفته نیز نه تنها در جهت بهبود سیستم نبودند بلکه باعث ایجاد شکاف‌های امنیتی یا عدم رشد این فضا می‌شدند. به عنوان مثال، بیت کوین کش که به عنوان مهم‌ترین هاردفورک بیت کوین شناخته می‌شود، برای مقاومت در برابر سافت فورک «سگویت» راه‌اندازی شد در حالی که سگویت، برای افزایش تعداد تراکنش‌های شبکه و کاهش هزینه‌های تراکنش در شبکه بیت کوین اجرایی شده بود.

با ایجاد شبکه اتریوم نگاه‌ها به آلت‌کوین‌ها کمی تغییر کرد چرا که اتریوم توانست با ارائه مفهوم جدید قرارداد هوشمند، تکنولوژی بلاک چین را به سایر امور زندگی انسان‌ها گسترش دهد. اگرچه همچنان بسیاری از فعالن بازار بیت کوین را از نقطه نظر پولی و مالی تنها کوین ارزشمند بازار می‌دانند اما از نظر نوآوری و کارایی اتریوم جزو بهترین پروژه‌های ارز دیجیتال است. اگرچه اتریوم پروژه قدرتمندی است و توانسته است در سال‌های گذشته بیشتر ایده‌های خود را اجرایی کند اما ایده‌های قرارداد هوشمند این شبکه کار را برای ایجاد شت کوین‌ها نیز هموارتر کرده است.

عرضه اولیه ارز دیجیتال و ظهور شت کوین‌ها

نسل اولیه شت کوین‌ها، آلت‌کوین‌های مشابه با بیت کوین بودند که ایده بیت کوین را کپی کرده بودند و ایده جدیدی نداشتند. برخی از این آلت کوین‌ها مثل «لایت کوین» و «دوج کوین» همچنان زنده هستند اما برخی دیگر مانند «بیت کوین ایکس‌تی» و «بیت کانکت» از بین رفته‌اند. این پروژه‌ها اگرچه شت کوین هستند اما برای ایجاد آن‌ها به صرف زمان زیاد به منظور دستکاری کد و همچنین جمع‌آوری کامیونیتی نیاز است. ایده قرارداد هوشمند باعث گسترش ایجاد شت کوین از سال‌ 2017 شد.

قرارداد هوشمند یک قطعه کد است که داخل آن یک سری عبارت‌های شرطی «اگر . آنگاه . » نوشته شده است. این کدها داخل بلاک چین قرار می‌گیرند و با هر بار فراخوانی توسط کاربران، شرط‌های داخل آن‌ها به صورت خودکار اجرایی می‌شوند. از قراردادهای هوشمند برای ساخت «اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز» (DApps) استفاده می‌شود. توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده این قراردادها، برنامه‌های کاربردی و توکن‌های مرتبط با آن‌ها را ایجاد کنند و از آن‌ها برای ساخت کامیونیتی خود استفاده کنند.

اگرچه برنامه‌نویسی قرارداد هوشمند ساده و آسان نیست اما در مقایسه با ساخت انواع بلاک چین بسیار راحت‌تر است و امکانات بیشتری را برای توسعه‌دهنده‌ها فراهم می‌کند. در سال‌های 2017 و 2018 که قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم مطرح شدند، بسیاری از توسعه‌دهندگان پروژه‌های خود را به همراه توکن کاربردی در شبکه ایجاد کردند و در طی فرایند عرضه اولیه به عموم کاربران از سراسر دنیا فروختند.

در طی این فرایند، کاربران اولیه سود زیادی کسب کردند و برخی از ارزها شاهد رشدهای زیادی بودند. این مساله باعث شد که ایجاد توکن‌های ارز دیجیتال به صورت نمایی رشد کند و همه توسعه‌دهندگان توکن‌‌های خود را در عرضه اولیه به مردم بفروشند. بسیاری از این پروژه‌ها ایده‌ای نداشتند و تنها از شرایط به وجود آمده استفاده کردند و توکن‌های بی‌ارزش خود را فروختند. پس از گذشت مدت زمان کوتاهی، بسیاری از این شت کوین‌ها ارزش خود را از دست دادند و بسیاری از کاربران دچار ضررهای جبران‌ناپذیر شدند.

راه‌های تشخیص شت کوین چیست ؟

در بخش شت کوین چیست گفته شد که ویژگی اصلی این دسته از ارزهای دیجیتال، نداشتن ایده مشخص است. بسیاری از شت کوین‌ها از فضای ایجاد شده در بازار ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند و توکن‌های بی‌ارزش خود را به چندین برابر قیمت به دیگران می‌فروشند و سود کسب می‌کنند. در نهایت، کاربرانی که بدون آگاهی در این ارزها سرمایه‌گذاری کرده‌اند، با ضرر هنگفت از آن خارج می‌شوند. برای تشخیص شت کوین بودن پروژه کافی است به چند سوال در ارتباط با پروژه پاسخ داد. در ادامه این بخش این سوالات و نحوه تفسیر پاسخ آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

توجه داشته باشید که در سطوح بالاتر، تفسیر افراد از شت کوین‌ها با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال، بیت کوین ماکزیمالیست‌ها (کسانی که معتقدند بیت کوین ارز اصلی دنیا خواهد شد) هر ارز دیجیتالی به غیر از بیت کوین را شت کوین می‌نامند. یا برخی از طرفداران اتریوم، تمامی پروژه‌های رقیب خود مثل «سولانا»، «پولکادات» و «کاردانو» را به دلایل مختلف از جمله متمرکز بودن، شت کوین می‌نامند. در این مقاله، هدف ما بیشتر پروژه‌هایی هستند که به صورت واضح، هیچ ایده و برنامه‌ای ندارند و کلاهبرداری با استفاده از آن‌ها به راحت‌ترین شکل ممکن صورت می‌گیرد.

هدف پروژه شت کوین چیست ؟

اولین ویژگی مشترک پروژه‌های شت کوین این است که اهداف مشخص شده برای آن‌ها یا بسیار ساده و دم دستی است یا این‌که بسیار خیالی است و امکان رسیدن به آن در توان یک پروژه شت کوین نیست. بیشتر پروژه‌های شت کوین هدف خود را ایجاد سیستم پرداخت بین‌المللی با هزینه کم و سرعت زیاد عنوان می‌کنند. این هدف شاید برای فعالان جدید بازار اغواکننده و مهم به نظر برسد اما برای سرمایه‌گذاران قدیمی به وضوح نشانه شت کوین بودن پروژه‌ است چرا که این هدف برای بیت کوین و تمام 20 هزار ارز دیجیتال فعلی صادق است.

مثال دوم برای بررسی اهداف پروژه شت کوین را از میان اهداف خیالی انتخاب می‌کنیم. فرض کنید پروژه ارز دیجیتال هدف خود را جلوگیری از آب شدن یخ‌های قطب جنوب عنوان می‌‌کند. در نگاه اول این ایده برای همه جذاب به نظر می‌رسد اما راه‌کار پروژه برای این کار بسیار مهم است. پروژه در وایت پیپر خود عنوان می‌‌کند که از پول حاصل از فروش توکن‌های این پروژه می‌خواهد تعدادی فریزر بخرد و از این فریزرها برای جلوگیری از آب شدن یخ‌های قطب جنوب استفاده کند. این راهکار مشخص می‌کند که هدف پروژه کاملا تخیلی است و با یک شت کوین طرف هستیم که به احتمال زیاد دنبال کلاهبرداری است.

بنابراین، برای تشخیص شت کوین بودن یک پروژه ارز دیجیتال اولین قدم بررسی اهداف آن و راه‌کارهایی است که برای رسیدن به آن اهداف ارائه کرده است. طبیعی است که برای این که متوجه نوآوری پروژه شوید نیاز است که ابتدا با بسیاری از انواع ارزهای دیجیتال و کارهایی که در حوزه‌‌های مختلف انجام می‌شود آشنایی نسبی داشته باشید.

تیم پروژه چه کسانی هستند؟

برای این که پروژه ارز دیجیتال معتبر باشد باید از تیم قوی در حوزه‌های مختلف مثل برنامه‌نویسی و مارکتینگ برخوردار باشد. اگرچه این معیار به تنهایی برای تشخیص پروژه خوب از بد مناسب نیست اما، مشخص نبودن تیم پروژه می‌تواند یک نشانه بسیار قوی برای شت کوین بودن یک پروژه باشد. معمولا سه دلیل برای ناشناس بودن تیم پروژه می‌توان داشت.

• قوی نبودن تیم مدیریتی و توسعه‌‌دهنده و نبود برنامه مشخص برای آینده پروژه
• کلاهبردار بودن اعضای پروژه و عدم تمایل به شناخته‌شدن
• فعالیت بر روی پروژه‌های حریم خصوصی

دو مورد اول به طور قطع ثابت می‌کند که یک پروژه شت کوین است. مورد سوم می‌تواند به عنوان یک استثنا مورد قبول واقع شود و آن هم تا زمانی که پروژه ایجاد شده باشد و عملکرد آن مورد بررسی قرار بگیرد. اگر یک پروژه ارز دیجیتال به بهانه‌های مختلف از معرفی تیم خود در سایت، وایت پیپر و سایر شبکه‌های اجتماعی خود خودداری کرد، به احتمال زیاد پروژه شت کوین و کلاهبرداری است.

تفاوت شت کوین و میم کوین چیست ؟

«میم کوین» (Meme Coin) به دسته‌ای از ارزهای دیجیتال گفته می‌شود که با الگو گرفتن از میم‌های اینترنتی ایجاد شده‌‌اند. این پروژه‌‌های ارز دیجیتال به عنوان شوخی و خنده ایجاد می‌شوند و هدف خاصی را دنبال نمی‌کنند. معمولا لوگوی مربوط به این ارزها دارای میم‌های حیوانات است و تعداد توکن‌های آن‌ها به سقف مشخصی محدود نشده است. اولین میم کوین شناخته شده دوج کوین است که برای تمسخر پیدایش آلت‌کوین‌های جدید ایجاد شد. این ارز دیجیتال توانست با موج‌سواری افرادی مانند ایلان ماسک و کامیونیتی قدرتمندی که ایجاد کرده بود رشد فضایی داشته باشد و همین مساله باعث گسترش ایجاد میم کوین‌ها شد.

امروزه شاهد گسترش انواع و اقسام میم‌کوین‌ها با نام‌های عجیب غریب مثل «بیبی دوج» و «دوج فادر» هستیم. ناگفته پیداست که میم‌کوین‌ها از اصلی‌ترین شت کوین‌های بازار هستند و سرمایه‌گذاری بر روی آن‌ها تفاوتی با قمار ندارد. سرمایه‌گذاری بر روی میم کوین‌ها به مثابه خرید پول برره با پول واقعی است. اگر‌چه ممکن است کسانی پیدا شوند که پول برره را از شما دوباره خرید کنند اما در نهایت این پول محکوم به نابودی است و باعث از بین رفتن سرمایه مالک خود می‌شود.

ناگفته نماند که میم‌کوین‌هایی مانند «دوج کوین» و «شیبا اینو» سعی کرده‌اند کاربردهایی برای توکن‌های خود ایجاد کنند تا از این طریق بتوانند کمی از ویژگی شت کوین بودن خود را کاهش دهند. به عنوان مثال، دوج کوین برای پرداخت انعام برای تولید‌کنندگام محتوا در بسیاری از سایت‌ها استفاده می‌شود و شیبا اینو با ایجاد متاورس خود و توکن سوزی بخشی از ارزهای خود سعی در ارزشمند کردن آن‌ها دارد.

شت کوین چیست؟ Shitcoin چه تفاوتی با سایر ارزها دارد؟

از بدو تولد بیت کوین، اصطلاحات و اسامی بسیاری در اکوسیستم کریپتو پدیدار شده‌اند و شت کوین یکی از آن‌هاست. این اصطلاح که در ابتدا به رمزارزهای جایگزین بیت کوین اطلاق می‌شد؛ حالا به ارزهای دیجیتال با ارزش کم نسبت داده می‌شود. این اصطلاح به ارزهایی اشاره دارد که برای سرمایه‌گذاری گزینه مناسبی نیستند.
در دنیای رمزارزها، ارزهای پوچی نیز وجود دارند که فقط با هدف کلاه‌برداری ایجادشده‌اند و یا هیچ کاربرد جدید و ارزش افزوده‌ای ندارند. کم‌کم در گروه‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی مردم برای اشاره به چنین رمزارزهایی از اصطلاح شت کوین استفاده کردند.
در این مقاله معیارهایی برای تشخیص شت کوین‌ها به‌منظور پرهیز از ریسک بالای سرمایه‌گذاری در آن‌ها معرفی می‌کنیم. همچنین به اختلاف‌نظرها درباره ارزش ارزهای مختلف پرداخته و در آخر از دلایل پیدایش این نوع ارزها می‌گوییم. در پایان این مقاله داموند بهتر می‌توانید از سرمایه‌تان در برابر ریسک‌ سرمایه‌گذاری در این دسته از ارزهای دیجیتال، حفاظت کنید.

• 1) شت کوین دقیقا چیست؟
• 2) چطور شت کوین‌ها را شناسایی کنیم؟
• 3) چه ارزهایی شت کوین هستند؟
• 4) چرا شت کوین ها خرید و فروش می شوند؟
• 5) سخن آخر
• 6) سؤالات متداول

شت کوین دقیقا چیست؟

امروزه صدها هزار نوع ارز و توکن دیجیتال مختلف وارد بازار شده‌اند. با رشد و توسعه بیت کوین و محبوبیت روزافزون آن، پروژه‌های جدیدی در بازار کریپتو ظهور کردند. برخی از آن‌ها مانند اتریوم پروژه‌های نوآورانه‌ای بودند و با هدف توسعه و بهبود شرایط فعلی ایجاد شدند، برخی دیگر هیچ‌ ارزش جدیدی به شبکه فعلی اضافه نکردند و اهداف و مقاصد روشنی نداشتند.

برخی مردم معتقد هستند که هر ارز دیجیتالی به‌جز بیت کوین، shitcoin محسوب می‌شود. برخی دیگر، فرصت دادن به پروژه‌های تازه کار را برای پیشرفت و تعادل بازار ضروری می‌دانند. اینکه کدام ارزها ارزشمند و کدام‌یک آینده‌ای ندارند تا حد زیادی به نظر شخصی هر سرمایه‌گذار بستگی دارد.

چطور شت کوین‌ها را شناسایی کنیم؟

در دنیای ارزهای دیجیتال، هنگامی‌ که پروژه‌ای جدید راه‌اندازی می‌شود، باید ویژگی‌ها و معیارهای لازم برای معرفی شدن به‌عنوان یک پروژه امن و قابل‌ اطمینان را داشته باشد. زمانی که مؤسسان یک استارت‌آپ نوید تغییرات بزرگ و انقلابی تازه را در صنعت کریپتو می‌دهند، اما اهداف روشن و عملکرد تعریف‌شده‌ای ندارند، کاربران به ارزشمندی و پایداری آن پروژه شک می‌کنند و ممکن است آن را شت کوین بنامند.

امروزه با پیشرفت‌های مداوم صنعت ارز دیجیتال و راه‌اندازی هزاران نوع ارز از سوی سازمان‌ها و یا حتی افراد مختلف، دریافت نوتیفیکشن‌ها، ایمیل‌های تبلیغاتی و تبلیغات بنری در گوگل در خصوص راه‌اندازی این ارزها با بی‌نهایت مزیت، بسیار معمول است. بسیاری از آن‌ها از جوایز رایگان در قالب عرضه اولیه و ایردراپ‌های شگفت‌انگیز می‌گویند. با این‌ حال، هنگام ارزیابی باید تبلیغات را کنار گذاشت و به واقعیات توجه کرد. در ادامه این واقعیات را در قالب چند معیار برای شناسایی شت کوین‌ها معرفی می‌کنیم.

ICOها

تقریبا همه ارزهای دیجیتال با رویدادی به نام عرضه اولیه سکه (Initial Coin Offering) یا به‌اختصار ICO به بازار معرفی می‌شوند. در فرایند ICO، قیمت ارز دیجیتال موردنظر به‌منظور جذب سرمایه ارزان‌تر است. حتی برخی سازمان‌ها رویدادی به نام Pre-ICO برگزار می‌کنند که در آن تعداد محدودی از توکن مورد نظر با قیمت ارزان‌تر از ICO به بعضی سرمایه‌گذاران فروخته می‌شود.

باید در نظر داشت که ICO‌ ها همیشه قابل‌اعتماد و امن نیستند. راه‌اندازی بی‌حد و حصر ICOها در سال ۲۰۱۷، دردسرهایی نیز برای صنعت کریپتو به دنبال داشت. یکی از نشانه‌های شت کوین‌ها، ICOهای ضعیف است که بدون پشتوانه ارائه می‌شود. بسیاری از کلاهبرداران بلافاصله بعد از برگزاری نمایش جذب سرمایه و عرضه اولیه از بازار خارج می‌شوند و چیزی به خریداران نمی‌دهند. بعضی از آن‌ها هم بعد از عرضه اولیه در بازار باقی می‌مانند، اما ارزششان به صفر می‌رسد و سرمایه‌گذاران آن‌ها در نهایت با یک مشت توکن بی‌ارزش در ولتشان مواجه می شوند.

نشانه ICOهای ضعیف

برای شناسایی ICOهای ضعیف به موارد زیر توجه داشته باشید:

ارز دیجیتال یا بهتر بگوییم شت کوین از یک توکن یا کوین دیگر کپی‌برداری شده است.
• وایت‌پیپر ارز به‌ شیوه‌ای غیرقابل فهم نوشته شده و تقریبا برای هیچ‌کس جز توسعه‌دهندگان آن قابل‌ درک نیست.
• پروژه وایت‌ پیپر ندارد؛ در این صورت شک نکنید که با یک شت کوین مواجه هستید.
• تیم توسعه‌دهنده نام خود را فاش نمی‌کنند و اعضای آن پشت ایموجی‌ها و نام‌های مستعار پنهان هستند. در این صورت، احتمال کلاهبرداری نیز بالاست.
• وب‌سایت پروژه، اصالت و طراحی منحصر به‌ فرد ندارد یا از دامنه‌های رایگان استفاده می‌کند.
• هزاران مزیت برای توکن ذکر می‌شود، اما روش‌های دستیابی به آن‌ها مشخص نیست.
• هیچ برنامه کاری با اهداف مشخص و تعریف‌ شده ارائه نمی‌شود و هیچ تضمینی برای پیشرفت پروژه در روزهای آینده وجود ندارد.
• ارز دیجیتال مورد نظر طی فرایند ساده‌ای مانند فورک از ارزهای دیگر و معمولا بیت کوین ایجادشده و هیچ نوآوری خاصی ندارد.

در تمامی این موارد، توسعه‌دهندگان پروژه را ایجاد و راه‌اندازی کرده و پس از جذب سرمایه از طریق ICOها و فرایندهای مشابه، پول مورد نظرشان را جمع می‌کنند و پروژه را به حال خود رها می‌کنند.

روند قیمت و کاربرد

بررسی روند قیمت برخی از شت کوین‌ها نشان می‌دهد که صعود قیمت شدید در یک بازه زمانی بسیار کوتاه به دلیل تبلیغات و وعده‌های داده‌ شده می‌تواند به‌عنوان یک شاخص در تشخیص shit coin ها قلمداد شود. معمولا بعد از این صعودها، نزول شدید و ناگهانی ایجاد می‌شود و حتی ممکن است ارزش دارایی مورد نظر به صفر هم برسد.

از طرف دیگر نباید فراموش کرد که هدف نهایی صنعت ارز دیجیتال این است که دنیای واقعی کاربردی شود. امکان خرید کالا و خدمات به‌صورت آنلاین یا فیزیکی با استفاده از توکن‌ها و کوین‌ها، نمونه‌ای از این کاربردها هستند. در صورتی‌ که یک ارز دیجیتال توسط هیچ نهاد و سازمان بزرگی مورد استقبال قرار نگیرد و کاربردی در دنیای واقعی نداشته باشد؛ پتانسیل تبدیل‌ شدن به یک شت کوین را دارد. امروزه بیت کوین، اتریوم، بسیاری از توکن‌های متاورس و حتی برخی میم کوین‌ها مانند شیبااینو بسیار کاربردی شده‌اند و بسیاری از کسب‌ و کارها آن‌ها را به‌ عنوان ارز مورد قبول خود از مشتریانشان می‌پذیرند.

تعداد هولدرهای ارز و استخر نقدینگی

کارشناسان معتقد هستند که هر ارز دیجیتال معتبر با حداقل ارزش سرمایه‌گذاری باید ۲۰۰ الی ۳۰۰ دارنده یا هولدر داشته باشد. توکن‌های با کمتر از این مقدار هولدر، ارزش سرمایه‌گذاری ندارند. علاوه بر این، دارایی‌های ارزشمند باید در هر دقیقه حداقل پنج تا ۱۰ تراکنش داشته باشند.

استخر نقدینگی سازمان توسعه‌دهنده یک ارز دیجیتال به عنوان ستون فقرات آن در مبادلات در نظر گرفته می‌شود. پروژه‌ای که ارزش نقدینگی‌اش کمتر از ۳۰۰ هزار دلار است احتمالا یک شت کوین را نمایندگی می‌کند. نقدینگی چند صد یا چند هزار دلار، یک هشدار برای سرمایه‌گذاران است. توسعه‌دهندگان باید آمار دقیقی از نقدینگی استخرهای خود ارائه کنند تا کاربران بر این اساس تصمیم بگیرند که قصد سرمایه‌گذاری روی آن را دارند یا خیر.

چه ارزهایی شت کوین هستند؟

همان‌طور که قبلا هم گفتیم، برخی افراد تأثیرگذار در کل صنعت کریپتو هر ارز دیجیتالی به‌ غیر از بیت کوین را شت کوین می‌دانند؛ اما این دیدگاه چندان درست نیست. ارزهای دیجیتالی مانند اتریوم (ETH)، ایاس (EOS)، لایت کوین (LTC)، مونرو (XMR)، نیم کوین (Namecoin)، سولانا (SOL) و کاردانو (ADA) ثابت کرده‌اند که ارزش افزوده فراوانی برای صنعت ارزهای دیجیتال و کاربرانش دارند و می‌توانند نقش مهمی در گسترش پذیرش عمومی بلاک چین بین مردم داشته باشند.

شاید بهترین این ارزها اتریوم باشد که با فراهم کردن قراردادهای هوشمند به تمرکززدایی بیشتر اکوسیستم و در نتیجه امن‌تر شدن آن کمک می‌کند. مثال‌های دیگر مونرو، زی کش (ZCash) و گرین (GRIN) هستند که ثابت کرده‌اند توانمندي‌های قابل‌توجهی در حفظ حریم خصوصی و حتی ناشناس ماندن دارند. علاوه بر این، آن‌ها انواع جدیدی از ارز دیجیتال هستند که قبلا سازوکارشان غیرممکن تصور می‌شد.

بعضی از ارزهای شناخته‌شده با اتهامات جدی‌تری مبنی بر شت کوین بودن از سوی تعداد بیشتری از کارشناسان ارزهای دیجیتال مواجه هستند. پروژه‌هایی مانند DENT، BitTorrent، TRON یا TRX و Dogecoin‌ نمونه‌هایی از آن‌ها هستند. این شک بخاطر روشن نبودن اهداف و مزایای این توکن‌ها به آن‌ها وارد شده است. به‌عنوان‌مثال، توکن BTT متعلق به BitTorrent در موارد متعددی به سرقت ادبی متهم شده، اتهاماتی که اعتبار شریک و بلاک چین مجری آن، یعنی ترون با توکن TRX را خدشه‌دار کرده است.

نظرهای بدبینانه درباره شت کوین

اختلاف‌نظر و سلیقه در خصوص شت کوین‌ها تا آنجایی پیش می‌رود که برخی کارشناسان مانند جان مک‌کافی (John Mcafee) معتقد هستند که حتی بیت کوین هم به یک شت کوین تبدیل شده است. آن‌ها نوسانات بسیار شدید این ارز، سرعت پایین شبکه و مقیاس‌پذیری اندک آن را به عنوان دلایل خود برای این نظر بیان می‌کنند. برخی کارشناسان مانند جکسون پالمر (Jackson Palmer) که خود یکی از بنیان‌گذاران دوج کوین بود و حالا از منتقدین سرسخت صنعت ارزهای دیجیتال است، معتقد هستند که در واقع هیچ‌ یک از ارزهای دیجیتال، ارزش خاصی ایجاد نمی‌کنند و همه آن‌ها شت کوین هستند.

چرا شت کوین ها خرید و فروش می شوند؟

پیش از پاسخ به این پرسش باید بپرسیم اساسا چرا شت کوین‌ها به وجود می‌آیند. دلیل اصلی این موضوع نقطه قوت و ارزش ذاتی صنعت ارزهای دیجیتال یعنی غیرمتمرکز بودن آن است. توسعه‌دهندگان ارزهای فیات و دارایی‌های نقدی و متمرکز، حکومت‌ها یا شرکت‌های واقعی با سود، سوابق قانونی، گردش بازار مشخص هستند که به‌ عنوان پشتوانه دارایی مورد نظر عمل می‌کنند. همچنین، نظارت و قانون‌گذاری‌های آن‌ها در طول ده‌ها سال توسعه‌یافته و معمولا توسط نهادهای بالادست کنترل می‌شوند.

صنعت ارزهای دیجیتال، اقتصاد غیرمتمرکز دارد و کمتر به بازارهای دیگر وابسته است. این بازار علیرغم مزایایی که دارد، خطر سوءاستفاده و ایجاد ارزهای دیجیتال توسط افراد غیرحرفه‌ای و کلاه‌بردار را افزایش می‌دهد. همین موضوع منجر به ایجاد شت توکن‌ها و کوین‌ها شده است.

چرا شت کوین‌ها معامله می‌شوند؟ فارغ از اینکه معیار افراد برای شت کوین در نظر گرفتن یک ارز دیجیتال متفاوت است، برخی از ارزهای دیجیتال که توافق نظر بیشتری برای بی‌ارزش بودن آن‌ها وجود دارد، در کوتاه‌مدت بازار خوبی به دست می‌آورند. معامله‌گران خبره می‌دانند چطور در کوتاه‌مدت از آن‌ها سود خوبی کسب کنند. برخی روش‌های معاملاتی کوتاه‌مدت مانند سويینگ یا نوسانی (Swing) برای معامله این‌گونه ارزها استفاده می‌شوند. به همین دلیل است که گاهی نام تریدرهای حرفه‌ای هم در بازار خرید و فروش بعضی شت کوین‌ها دیده می‌شود.

سخن آخر

صنعت ارز دیجیتال، یک پدیده نوین با مزایا و مخاطرات مخصوص به خودش است. همه هزاران ارزی که تاکنون در این صنعت به وجود آمده‌اند ارزش برابری ندارند. بسیاری از آن‌ها حتی چند ماه هم دوام نیاورده و از بین رفته‌اند. چنین اتفاقاتی، سبب پیدایش عبارت شت کوین (Shitcoin) شده است. عبارتی که با آن، ارزهای دیجیتال بی‌ارزش و فاقد استانداردهای لازم برای سرمایه‌گذاری، توصیف می‌شوند.

شت کوین‌ها معمولا با تبلیغات و وعده‌های فراوان توسعه‌دهندگانشان راه‌اندازی می‌شوند؛ اما پس‌ از اینکه به سود رسیدند سرمایه‌گذاران خود را بدون توسعه توکن، رها می‌کنند. در نتیجه، ارزش ارز دیجیتال افت می‌کند و پس از مدتی به صفر می‌رسد.

وایت‌پیپرهای کپی و نامفهوم، توسعه‌دهندگان ناشناس، وب‌سایت ضعیف، تعداد هولدرهای محدود و نقدینگی اندک، ازجمله نشانه‌هایی هستند که با در نظر گرفتن آن‌ها می‌توان شت کوین‌ها را شناسایی کرد. در کنار ارزهای دیجیتال بی‌ارزش، برخی کارشناسان نسبت به ارزهای شناخته‌شده‌تر مانند دوج کوین، مونرو و zcash‌ امیدوارند و آن‌ها را به عنوان شت توکن نمی‌شناسند. درواقع تشخیص ارزش سرمایه‌گذاری یک ارز دیجیتال، سلیقه‌ای است تا جایی که برخی کل رمزارزها را شت کوین می‌دانند و برخی دیگر نیز تمامی آلت کوین‌ها حتی اتریوم را در این دسته قرار می‌دهند.

سؤالات متداول

آیا میم کوین‌ها شت کوین هستند؟

بسیاری از آن‌ها هیچ ارزش ذاتی ندارند و تنها با تکیه بر موفقیت میم کوین‌های برتر، یعنی دوج کوین و شیبااینو به وجود آمده‌اند. با وجود حمایت ایلان ماسک از دوج کوین و نزدیک شدن شیبا به یک ارز دیجیتال واقعی و کاربردهایی که این دو در دنیای واقعی پیدا کرده‌اند، با قطعیت کمتری می‌توان آن‌ها را شت کوین نامید.

چه شت کوین‌هایی برای معامله بهتر هستند؟

اگر قصد خرید و فروش ارزهای بدون ارزش ذاتی را دارید، بهتر است حداقل روی آن‌هایی سرمایه‌گذاری کنید که از حمایت سازمان‌ها و افراد مشهور برخوردار هستند یا مدت زیادی است که معروف شده‌اند یا اینکه در بازار کنونی ترند هستند و می‌توان از نوسان‌های کوتاه مدت آن‌ها سود به دست آورد.

آیا شت کوین‌ها در صرافی‌های معتبر لیست می‌شوند؟

برخی از آن‌ها بله و برخی دیگر خیر. بنابراین لیست شدن یک ارز دیجیتال حتی در صرافی‌هایی مانند بایننس و کوین بیس نیز نمی‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها را کاملا برطرف کند. با این‌ حال، بهتر است نسبت به سرمایه‌گذاری در ارزهایی که در صرافی‌های معتبر متمرکز لیست نشده‌اند، محتاط باشید.