ویژگی پول های فیات

در فرایند تحول پول، جوامع به تدریج اسکناس و سپرده‌های دیداری را انتخاب می‌کنند؛ به عبارت دیگر زمانی که پول اعتباری محض (فرض می‌شود ارزش مصرفی کاغذ اسکناس صفر است)، و نه یک پول حقیقی، به عنوان پول انتخاب می‌شود. مردم متوجه می‌شوند که پول اعتباری محض حتی بهتر از طلا و نقره قادر است نشان دهنده ارزش مبادله‌ای صرف و حافظ آن باشد. مسلم است که رغبت به پول اعتباری، به دلیل خصوصیات مصرفی آن نیست و خصوصیات مصرفی، هیچ محدودیتی در بیان و حفظ ارزش مبادله‌ای به وسیله آن ایجاد نمی‌کند، چون پول اعتباری محض، اساساً فاقد خصوصیات مصرفی است، بنابراین در آن، مشکل تفکیک ارزش مبادله‌ای از خصوصیات مصرفی خود به خود رفع شده است، و ارزش مصرفی پول اعتباری محض به دلیل ارزش مبادله‌ای آن است و به دلیل خصوصیات مصرفی آن نیست، پول اعتباری محض به راحتی می‌تواند فقط ارزش مبادله‌ای خالص را بیان و حفظ کند و درنتیجه به عنوان ارزش مبادله‌ای صرف از جانب مردم، مورد تقاضا و رغبت واقع می‌شود.

نبرد پول فیات و ارزهای دیجیتال

اقتصادنیوز: پول‌های فیات پشتوانه فیزیکی مانند طلا ندارند و توسط دولت‌ها پشتیبانی می‌شوند، ایلان ماسک نیز مدعی شد که در مقابل از ارزهای دیجیتال پشتیبانی خواهد کرد.

به گزارش اقتصاد نیوز بیشترین قیمت بیت کوین در 24 ساعت گذشته 38 هزار و 831 دلار و کمترین قیمت آن 34 هزار و 33 دلار گزارش شده است. سرمایه بازار بیت کوین در حال حاضر 640 میلیارد دلار است. سرمایه بازار ارزهای دیجیتال به حدود یک تریلیون و 388 میلیارد دلار کاهش کاهش پیدا کرده است. بازار ارزهای دیجیتال در طول هفت روز بیش از یک تریلیون از ارزش خود را از دست داده است.

نوسان‌‌های نزولی ارزهای دیجیتال و موضع‌ ایلان ماسک

نوسان‌های نزولی اخیر قیمت بیت کوین که باعث خروج مقدار قابل توجهی سرمایه از بازار ارزهای دیجیتال شد، در مرحله اول به واسطه توئیت ایلان ماسک مبنی بر اینکه شرکت تسلا پذیرفتن بیت کوین به عنوان وسیله پرداخت را تعلیق کرد و در مرحله دوم به واسطه محدودیت‌هایی که دولت چین در زمینه انجام مبادله با ارزهای دیجیتال وضع کرد اتفاق افتاد، اما ایلان ماسک همچنان موضع مثبت خود در مورد ارزهای دیجیتال را حفظ کرده است.

ایلان ماسک در پاسخ به کاربر توئیتری که از وی پرسید در مورد افرادی که به خاطر ضرری که در بازار ارزهای دیجیتال متحمل شدند از دست وی عصبانی هستند چه فکر می‌کند، گفت:" نبرد واقعی بین پول فیات و ارزهای دیجیتال است و من برای برقراری تعادل از ارزهای دیجیتال پشتیبانی خواهم کرد"

اظهارت مدیر شرکت تسلا مبنی بر این بود که، پول فیات که توسط مردم مورد استفاده قرار می‌گیرد پشتوانه فیزیکی مانند طلا ندارد. اما سکه و اسکناس توسط دولتی که آن‌ها را منتشر می‌کند حمایت می‌شوند، دلار، یورو ین نیز پول فیات محسوب می‌شود.

قیمت بیت کوین به دنبال توئیت ایلان ماسک در روز گذشته رشد کرد و تا 38 هزار دلار بالا رفت، اما دوباره نزولی شد.

در حالی که نوسان شدید قیمتی ارزهای دیجیتال و تاثیرپذیری آن از اظهار نظر تعدادی معدودی از افراد ویژگی منفی آن محسوب می‌شود، ایلان ماسک خود را در مقابل دولت‌هایی که پول‌های فیات را پشتیبانی می‌کنند قرار داده و مدعی است می‌تواند از این دارایی‌ها پشتیبانی کند.

ایلان ماسک علاوه بر این در روز پنج‌شنبه توئیت کرد که به هیچ وچه دوج کوین‌های خود را نفروخته و بعد از این هم نخواهد فروخت. قیمت دوج کوین به دنبال این توئیت 15 درصد رشد کرد. سوالی که مطرح می‌شود این است که اگر فردی تنها با یک توئیت بتواند قیمت این دارایی‌ها را به صورت مکرر بالا و پایین کند، چه بهره‌ای از این توانایی خود خواهد گرفت و بازار ارزهای دیجیتال در این شرایط تا چه حد قابل اطمینان هستند؟

پشتوانه ارزش بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال دقیقا چیست؟

از وقتی که اسم بیت کوین بر سر زبان‌ها افتاده، اولین سوالی که برای همه پیش آمد، این بود که پشتوانه ارزش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال چیست؟ شاید اگر جواب این سوال را بدانیم با خیال راحت‌تری در بازار ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کنیم. اما جواب این سوال شاید کمی ترسناک به نظر برسد! بیت کوین و بقیه ارزهای دیجیتال در واقع هیچ پشتوانه‌ای ندارند. پس چرا خیلی از سرمایه‌گذارها می‌گویند ارزهای دیجیتال ارزشمند هستند؟ در این مقاله به این سوال به طور کامل جواب می‌دهیم. با ما همراه باشید.

آیا بیت‌کوین پول است؟

همانطور که می‌دانید بیت کوین در واقع یک رمزارز است. بیت‌کوین چندین ویژگی مشابه با پول دارد، اما اقتصاددانان و قانون‌گذاران همچنان در رابطه با اینکه بیت‌کوین مثل پول است، متقاعد نشده‌اند. به این دلیل که چیزهای خیلی کمی هستند که با بیت‌کوین معامله می‌شوند و همچنین چیزهای خیلی کمی برپایه بیت‌کوین ارزش‌گذاری شده‌اند. درست است که این روزها مردم در حجم‌های بالا بیت‌کوین را معامله می‌کنند،اما هنوز هم فعالیت تجاری کوچکی برای این رمزارز وجود دارد.

چرا ارزهای دیجیتال ارزشمند هستند؟

به طور کلی می‌توانیم بگوییم، چیزی مثل بیت کوین زمانی ارزش دارد، که مردم باور داشته باشند این ارز ارشمند است. دقیقا مثل طلا! تا به حال فکر کرده‌اید که چرا طلا ارزشمند است؟ چون همه ما به صورت مشترک بر این باور هستیم! البته به غیر از این هم دلایل محکم دیگری وجود دارد که ارزهای دیجیتال را ارزشمند می‌کنند. شش ویژگی اصلی که یک ارز را که آن ارزشمند می‌کند اینها هستند:

1. کمبود
2. تقسیم‌پذیری
3. مقبولیت
4. حمل‌پذیری
5. دوام
6. مقاومت در برابر جعل (یکنواختی)

این ویژگی‌ها برای این که یک ارز را برای استفاده گسترده در اقتصاد کاربردی کند، کافی هستند. همچنین تورم‌های مالی را محدود و امنیت استفاده از ارزها تضمین می‌کنند. به عبارت ساده‌تر یک ارز دیجیتال اگر بتواند ارزش نسبی خود را در طول زمان به طور قابل اعتمادی حفظ کند، همیشه قابل استفاده است. در طول تاریخ، خیلی از جوامع از کالاهای باارزش یا فلزات گرانبها را به عنوان روش‌های پرداخت و مبادله کالا استفاده می‌کردند به این دلیل که همه باور داشتند این موارد ارزش نسبی خود را همیشه حفظ می‌کنند. در ادامه بعضی از ویژگی‌های بیت‌کوین را بیشتر توضیح می‌دهیم.

کمبود

ارزش بیت‌کوین تابعی از کمبود موجودی آن است. با کاهش عرضه، تقاضا برای این رمزارز افزایش یافته است. سرمایه‌گذاران برای دست‌یابی به یک تکه از سود شیرین ناشی از عرضه محدود این رمزارز در تکاپو هستند. بیت‌کوین همانند طلا کاربرد محدودی دارد. موارد استفاده از طلا عموماً صنعتی است. تکنولوژی پیش‌زمینه بیت‌کوین، که به آن بلاک‌چین گفته می‌شود، مورد تست قرار‌گرفته و به عنوان یک سیستم پرداختی استفاده می‌شود. یکی از مؤثرترین موارد استفاده این تکنولوژی (بلاکچین) در حواله‌های برون مرزی است. این سیستم منجر به افزایش سرعت انجام کار و کاهش هزینه‌ها می‌شود. بعضی از کشورها، مثل ال‌سالوادور، باور دارند که تکنولوژی بیت‌کوین به حدی پیشرفت خواهد داشت که به یک رابط برای تراکنش‌های روزمره تبدیل می‌شود.

تقسیم‌پذیری

بیت‌کوین نسبت به ارزهای فیات (ارزهای رایج) بسیار تقسیم‌پذیرتر است. یک بیت‌کوین می‌تواند تا ۸ رقم اعشار تقسیم شود که در این حالت به واحد ایجاد شده ساتوشی (Satoshi) گفته می‌شود. به غیر از بیت‌کوین، رمزارز اتریوم نیز چنین سیستمی را دارا است که به واحد تقسیم شده آن نیز وی (Wei) می‌گوئیم. اکثر ارزهای فیات برای استفاده روزانه تنها تقسیم‌پذیر تا ۲ رقم اعشار هستند. برای مثال، هر یک دلار آمریکا به سنت تقسیم می‌شود که یک صدم دلار است.

اگر قیمت بیت‌کوین به افزایش خود در طول زمان ادامه دهد، کاربران با این تقسیم‌پذیری قادر خواهند بود که همچنان تراکنش‌های خود را با تنها کسر کوچکی از بیت‌کوین به انجام برسانند. توسعه کانال‌های موازی این رمزارز، نظیر شبکه لایتنینگ (Lightning Newtork)، می‌تواند منجر به افزایش بیش از پیش ارزش بازار بیت‌کوین شود.

چرا بیت کوین اختراع شد؟

گفتیم که طلا به عنوان نوعی ارز به دلیل ویژگی‌های فیزیکی ذاتی خود همیشه قابل استفاده و ارزشمند است. اما حمل کردن برای انسان‌ها سخت و طاقت‌فرسا بود. فرض کنید اگر می‌خواستید همه خریدهایتان را با سکه‌های طلا انجام دهید همیشه باید یک کیسه بزرگ با خودتان این طرف و آن طرف می‌بردید! همین شد که پول کاغذی اختراع شد. که البته این روزها حمل و نقل آن هم چندان کار عاقلانه‌ای نیست! از طرفی برای تولید پول کاغذی نیاز به صرف هزینه و انرژی داریم. اما ارزهای دیجیتال نیازی به حمل و نگهداری ندارند. می‌توانیم بگوییم هرچه به جلو حرکت می‌کنیم پول به عنوان یک مفهوم فیزیکی از بین رفته و به سمت یک مفهوم دیجیتال به پیش می‌رود.

پشتوانه بیت کوین دقیقا چیست؟

چند دهه پیش به دلیل کاهش استخراج طلا و افزایش سرعت معاملات جهانی، بالاخره طلا و دلار راهشان را از هم جدا کردند. هرچند که در این میان خیلی از اقتصاددانان معتقد بودند که ارزش دلار کاهش پیدا کرده، بعضی دیگر از این موضوع استقبال کردند. در حال حاضر هم با کاهش ارزش ارزها در سراسر دنیا، ممکن است در آینده بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال ارزهای اصلی در جهان به حساب بیایند.

اما اگر درباره پشتوانه ارزهای دیجیتال بخواهیم صحبت کنیم، می‌توانیم بگوییم ارزش معاملات و پشتوانه یک ارز دیجیتال فقط بر مبنای تمایلات مردم است. یعنی اینکه اگر یک عده از افراد دوست داشته باشند یک ارز خاص را معامله کنند ناخودآگاه ارزش آن افزایش پیدا می‌کند و برعکس!

مقایسه بیت‌کوین، طلا و ارزهای رایج (ارزهای فیات)

بیت‌کوین پشتیبانی نهادهای دولتی را ندارد. همچنین مشابه ارزهای فیات، توسط شبکه‌های بانکی به منظور ترویج استفاده از رمزارزها حمایت نمی‌شود. یک شبکه غیرمتمرکز شامل گره‌های مستقلی است که مسئول تأیید مبادلات برپایه توافق در شبکه بیت‌کوین است. در صورت بروز اشکال در یک تبادل، به دلیل عدم پشتیبانی رمزارزها توسط نهادهای دولتی و مالی، هیچ نهاد مرکزی مسئولیت برطرف کردن مشکل را به عهده نمی‌گیرد.

البته گفتیم که ارزهای دیجیتال برخی از ویژگی‌های سیستم ارزهای فیات را از خود نشان می‌دهند. مثلا موجودی آنها محدود است، و قابلیت جعلشان وجود ندارد. تنها راهی که یک فرد امکان جعل بیت‌کوین را داشته باشد، از طریق راهی است که اصطلاحاً به آن خرج دو برابر (Double-Spending) می‌گوئیم. این روش وضعیتی است که در آن کاربر میزان یکسانی از بیت‌کوین را در دو یا موارد بیشتری “خرج می‌کند” یا انتقال می‌دهد که منجر به ثبت دوبار از بلاک برای یک میزان از بیت‌کوین می‌شود. که عملاً با توجه به شرایط مورد نیاز برای وقوع چنین حادثه‌ای، احتمال بروز آن نزدیک به صفر است. در اینجا بعضی از ویژگی‌های طلا، ارزهای رایج و دیجیتال را با هم مقایسه می‌کنیم.

پیشینه پشتوانه ارزش ارزها

ایده ارزش ارزها در قرن هفدهم شروع به تغییر کرد. اقتصاددان برجسته اسکاتلندی، جان لاو (John Law) در مقاله‌های خود اینطور نوشت که: «پول، ارزی که توسط یک دولت یا نهاد صادر می‌شود، ارزش مبادله کالاها نیست، بلکه ارزشی است که براساس آن کالاها مبادله می‌شود». به زبان دیگر، ارزش یک ارز مقیاس تقاضا برای آن و توانائی آن برای تحریک معامله و کسب و کار درون و بیرون یک اقتصاد است.

این طرز فکر بسیار مشابه تئوری اعتبار مدرن برای سیستم‌های مالی است. در این تئوری، بانک‌های تجاری با وام‌دادن به متقاضیان، که از پول برای خرید کالاها استفاده می‌کنند و باعث چرخش پول در درون اقتصاد می‌شوند، ایجاد ارزش برای ارز مدنظر می‌کنند. این عمل به نوبه خود منجر به خنثی شدن تورم ناشی از چاپ پول بیشتر توسط بانک‌ها می‌شود.

بعد از طلا چه بلایی سر پشتوانه ارزها آمد؟

بعد از اینکه کشورها استاندارد طلا را در تلاش برای کنترل نگرانی‌ها در رابطه با ذخایر طلا ترک کردند، بسیاری از ارزها در سرتاسر جهان تحت عنوان ارزهای فیات طبقه‌بندی شدند. ارز فیات توسط دولت صادر می‌شود و با هیچ کالای باارزشی پشتیبانی نمی‌شود و تنها پشتیبان آن اعتقاد افراد و دولت‌ها به قبول آن ارز توسط سایر افراد است.

امروزه، اکثر ارزهای جهانی بزرگ از جمله دلار و یورو فیات هستند. بسیاری از دولت‌ها و جوامع به این نتیجه رسیده‌اند که ارز فیات با دوام‌ترین و با کمترین حساسیت به از دست دادن ارزش در طول زمان است. ارزش ارزهای فیات تابعی از عرضه و تقاضای آن‌ها است. دلار آمریکا به این دلیل ارزشمند است که بزرگترین اقتصاد دنیا از آن استفاده می‌کند. بنابراین دلار آمریکا بر گردش تراکنش‌های مالی در سطح بین‌المللی تسلط دارد.

بیت کوین با چه خطراتی روبرو است؟

چیزی که باعث می‌شود بعضی افراد از خریدن بیت کوین بر حذر باشند، امنیت شبکه است. اینکه آیا خطاهای شبکه می‌توانند به ارزش‌های بیت کوین صدمه بزنند؟ در این زمینه باید بگوییم اگر بخواهد یک خطای سیستماتیک جدی در شبکه بوجود بیاید باید حمله‌ای با نام «حمله ۵۱٪» اتفاق بیافتد. در این حمله گروهی از ماینرها به صورت تئوریک کنترل بیش از نصف توان کل شبکه (تعداد گره‌ها) را در دست داشته باشند. با کنترل اکثریت توان شبکه، این گروه می‌توانند با تسلط به باقی شبکه، اقدام به جعل و ثبت غلط پیشینه تبادلات کنند. البته، چنین حمله‌ای به بیت‌کوین، نیازمند میزان بسیار زیادی از تلاش، سرمایه و توان محاسباتی کامپیوتری دارد و در نتیجه، احتمال چنین حمله‌ای را بسیار پائین می‌آورد.

شاید به همین دلیل است که بیت‌کوین به طور معمول به دلیل عدم استفاده عموم مردم در تبادلات جزئی و روزمره خود از این رمزارز، هنوز نتوانسته جایگاه مناسبی در کنار ارزهای فیات برای خود کسب کند. اما همانطور که توضیح دادیم منبع اصلی ارزش بیت‌کوین، محدودیت تعدادی آن است. اختلاف بر سر ارزش بیت‌کوین، مشابه طلا یک کالای باارزش با ویژگی‌های مشترک با رمزارزها است. ارز دیجیتال بیت‌کوین از نظر کمیت به ۲۱ میلیون عدد محدود می‌شود.

بیت کوین و ارزهای دیجیتال چه هزینه‌‌های تولیدی دارند؟

یک تئوری دیگر در مورد ارزهای دیجیتال این است که بیت‌کوین براساس هزینه حاشیه‌ای تولید ارزش ذاتی ندارد. استخراج ویژگی پول های فیات بیت‌کوین شامل مصرف میزان زیادی از برق است و این منجر به بروز هزینه‌های گزاف برای ماینر‌ها می‌شود. با توجه به تئوری اقتصاد، در یک بازار رقابتی مابین تولیدکنندگانی که در حال تولید محصولی یکسان هستند، قیمت فروش آن محصول به سمت هزینه حاشیه‌ای تولید آن کاهش می‌یابد. شواهد تجربی نشان می‌دهد که قیمت بیت‌کوین به موازات هزینه تولید آن حرکت خواهد کرد.

هزینه تولید یک بیت‌کوین چقدر است؟

به طور کلی هزینه تولید یک بیت‌کوین به این موارد بستگی دارد:

به طور میانگین با جایزه بلاکی به ارزش ۶.۲۵ بیت‌کوین، سختی استخراج ۲۷.۵ تریلیون، ۱۵ سنت به ازای هر کیلووات ساخت و بازدهی انرژی ۴۵ ژول به ازای هر تراهش (Terahash)، هزینه تولید یک بیت‌کوین برابر با ۳۵۵۰۰ دلار خواهد بود.

تئوری‌های پول‌گرا (Monetarist Theories)

پول‌گرایان، یا افرادی که باور دارند نوسانات قیمت ارزهای محلی و قدرت چرخ اقتصاد آن کشور، صرفاً ناشی از عرضه و تقاضای ارزهای فیات است، در تلاش برای ارزش‌گذاری بیت‌کوین براساس روش ارزش‌گذاری پول به شکل ارز فیات هستند. رابط مبادله حاکم در حال حاضر پول پشتیبانی‌شده توسط دولت هستند. و برای مدل ما، تنها روی این مورد متمرکز می‌شویم. به طور تقریبی، نرخ عرضه پول در آمریکا (M1) در پایان سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۰ تریلیون دلار ارزش‌گذاری شد. با فرض پایداری این نرخ، در صورتی که بیت‌کوین به ۱۵٪ از این ارزش برسد، ارزش کل بازار آن با پول امروز تقریباً ۳ تریلیون دلار خواهد بود. با همه ۲۱ میلیون بیت‌کوین در چرخش، قیمت هر بیت‌کوین تقریباً ۱۴۳ هزار دلار محاسبه می‌شود.

جالب است بدانید ال‌سالوادور اولین کشوری بود که بیت‌کوین را در ۷ سپتامبر ۲۰۲۱ تحت عنوان ارز رایج کشور خود به رسمیت شناخت. این رمزارز می‌تواند برای هر مبادله‌ای که کسب و کار قبول کند، مورد استفاده قرار بگیرد. دلار آمریکا نیز در ال‌سالوادور تحت عنوان ارز اصلی این کشور کار خود را ادامه می‌دهد.

چرا برخی از مردم به بی‌ارزش بودن بیت‌کوین باور دارند؟

همانند هر دارائی یا شئ ارزشمند، قیمتی که مردم حاضر به پرداخت برای بیت‌کوین هستند، سطح مورد قبول جامعه است. این میزان براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. به دلیل مجازی بودن بیت‌کوین و وجود آن تنها در شبکه‌های کامپیوتری و نه در دنیای فیزیکی قابل لمس، برای برخی از مردم باور این موضوع که بیت‌کوین موجودی محدودی و تولید آن هزینه ساخت دارد مشکل است. به دلیل همین عدم تمایل به قبول وجود ارزش در مسیرهای دیجیتالی به این شکل، این دسته از مردم بر باور خود دال بر بی‌ارزشی بیت‌کوین استوار هستند. سایر افراد که سیستم بیت‌کوین را درک می‌کنند، همگی توافق دارند که بیت‌کوین باارزش است.

در آخر

در این مقاله به بررسی این مورد پرداختیم که آیا بیت‌کوین ارزش خود را به طور ذاتی همانند فلزات گرانبها مانند طلا کسب کرده است، یا پشتوانه‌ای همانند کالاهای باارزش در گروی ارزش آن قرار دارد، و یا همانند ارزهای فیات نوسانات قیمتی و تبادلات آن تنها براساس اعتماد کاربران به عرضه و تقاضا و شبکه مورد استفاده بیت‌کوین اتفاق می‌افتد. نکته بسیار مهم: سرمایه‌گذاری در دنیای ارزهای دیجیتال و سایر عرضه اولیه‌های کوین (ICO) به شدت پررسیک و برپایه حدس و گمان است و این مقاله هیچ توصیه‌ای برای ارزهای دیجیتال یا ICO ی خاصی ندارد. با توجه به خاص بودن هر مورد، فرد باید همیشه با یک متخصص حرفه‌ای قبل از اتخاذ تصمیمات معاملاتی خود مشورت کند.

سوالات متداول

اگر درباره پشتوانه ارزهای دیجیتال بخواهیم صحبت کنیم، می‌توانیم بگوییم ارزش معاملات و پشتوانه یک ارز دیجیتال فقط بر مبنای تمایلات مردم است. یعنی اینکه اگر یک عده از افراد دوست داشته باشند یک ارز خاص را معامله کنند ناخودآگاه ارزش آن افزایش پیدا می‌کند و برعکس!

به طور کلی می‌توانیم بگوییم، چیزی مثل بیت کوین زمانی ارزش دارد، که مردم باور داشته باشند این ارز ارشمند است. دقیقا مثل طلا! تا به حال فکر کرده‌اید که چرا طلا ارزشمند است؟ چون همه ما به صورت مشترک بر این باور هستیم! البته به غیر از این هم دلایل محکم دیگری وجود دارد که ارزهای دیجیتال را ارزشمند می‌کنند. در این مقاله تمام این دلایل را بررسی کردیم.

منابع

“Why Do Bitcoins Have Value?”, Investopedia, 2022.

تاریخچه ارز فیات

اگر بخواهیم به اولین استفاده از ارز فیات اشاره کنیم باید بگوییم که در قرن 11 استفاده از پول بی پشتوانه در چین شروع شد؛ سلسله ی مینگ و یوان از این پول استفاده می کردند اما سلسله ی سونگ جز اولین افرادی بودند که از پول کاغذی استفاده می کردند که این پول دارای ارزشی ثابت نسبت به نقره و طلا بود که این موضوع باعث به وجود آمدن تورم می شد، این روند در کشورهای مختلف با استفاده از ارزش های مختلف مورد استفاده قرار می گرفت به گونه ای که در کانادا برای مدتی از پوست خز به جای پول استفاده می شد و…. سر انجام پول کاغذی در کانادا یا همان فرانسه نو بسیار بی ارزش شد و از نقره و طلا به عنوان پول استفاده می شد براساس قرار دادی که در سال 1763 بسته شد دولت فرانسه قبول کرد که این پول های کاغذی را با طلا معاوضه کند اما چون فرانسه ورشکته بود این پول ها در سال 1771 بی ارزش شدند به گونه ای که آلمان هم در سال 1923 میلادی از پول به عنوان کاغذ دیواری استفاده می کردند که این موضوع بی ارزش بودن پول را می رساند.

ارز فیات چه ارزی است؟

مزایای ارز فیات چیست؟

قطعا هر پدیده ای که به وجود می آید اهداف خاصی را دنبال می کند و در عین حال دارای ویژگی های مختلفی است که برخی از این ویژگی ها به عنوان مزایای آن در نظر گرفته می شوند و برخی دیگر به عنوان معایب آن. در ادامه شما را با برخی از مزیت های ارز فیات آشنا خواهیم کرد:

• ایجاد و تولید ارز فیات یا همان پول فیات نسبت به تولید پول کالایی خیلی به صرفه تر است.
• ارزهای فیات در کشورهای زیادی مورد استفاده قرار می گیرد به همین خاطر باعث می شود تا از آن بتوان در مبادلات تجاری استفاده کرد.
• ارز فیات نیازی به نگهداری و نظارت و … ندارد.

معایب ارز فیات چیست؟

باید این نکته را پذیرفت که هر چیزی در کنار تمام نکته های مثبت و مزیتی که دارد دارای معایبی نیز می باشد در ادامه شما را با برخی از معایب ارز فیات آشنا می کنیم:

• ارزهای فیات هیچ گونه ارزش ذاتی ندارند که این موضوع ممکن است عواقب بدی را به دنبال داشته باشد خطراتی چون سقوط سیستم اقتصادی یک کشور.
• استفاده از ارزهای فیات در گذشته دارای سابقه ی خوب و روشنی را ندارد.

البته باید خاطر نشان کرد که ارزهای فیات منتقدان بسیاری دارد که هر یک در خصوص مزایا و معایب آن نظر های متفاوتی را دارند که ما در این بخش تنها برخی از آن ها را برای شما شرح دادیم.

ارز دیجیتال چیست؟

ارزهای دیجیتال پدیده ای تقریبا نو ظهور در اقتصاد کشور های مختلف در سراسر جهان هستند؛ ارزهای دیجیتال به عبارت ساده تر نوعی پول غیر فیزیکی هستند که به صورت غیر حضوری در سراسر جهان مورد معامله و مبادله قرار می گیرند؛ در حال حاضر آن ها در صرافی آنلاین ارز دیجیتال مورد معامله قرار می گیرند .

وجه اشتراک ارز فیات با ارز دیجیتال چیست؟

شباهت اصلی این دو در این است که هم ارز فیات و هم ارز دیجیتال هر دو ویژگی پول های فیات هیچ پشتوانه ی فیزیکی را ندارند؛ البته این موضوع در خصوص تمام ارزهای دیجیتال صدق نمی کند چرا که رمزارزی مانند تتر که قیمت آن همیشه نسبت به یک دلار آمریکا ثابت است، دارای پشتوانه ی دلار است.

ارز فیات چه ارزی است؟

تفاوت ارز فیات با ارز دیجیتال چیست؟

خیلی طبیعی است که این دو با یک دیگر تفاوت داشته باشند زیرا هر یک برای هدف مختلفی به وجود آمده اند؛ یکی از تفاوت های ارز فیات با ارز دیجیتال این است که ارز دیجیتال ماهیت غیر متمرکزی دارد یعنی تحت کنترل هیچ سازمان و نهاد خاصی نیست اما ارز فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شود؛ تراکنش ها در بازار ارزهای دیجیتال برگشت ناپذیر است و هیچ محدودیت فیزیکی ندارند اما ارزهای فیات این گونه نیستند.

آینده ی ارز فیات چگونه خواهد بود؟

اگر تاکنون به مقالاتی در خصوص ارزهای دیجیتال و آینده ی آن ها مراجعه کرده باشید و آن ها را مورد مطالعه و بررسی قرار داده باشید قطعا با این جمله روبه رو شده اید که آینده ی ارزهای دیجیتال به طور کامل واضح نیست و نمی توان پیش بینی دقیقی را برای آن ارائه داد؛ حالا در خصوص ارزهای فیات همان تقریبا به همین صورت است یعنی به طور کلی در خصوص آینده ی سیستم های ارزی نمی توان با قطعیت نظر داد.

اما با مشاهده ی پیشینه ی ارزهای فیات به این نکته می توان پی برد که آن ها در طول این مدت مورد آسیب های مختلفی قرار گرفته اند که قطعا این موضوع بیانگر آسیب پذیر بود ارزهای فیات یا به عبارتی یکی از ضعف های آن می باشد؛ همین موضوع یکی از دلایلی بود که باعث می شد که افراد به سمت سرمایه گذاری و استفاده از ارزهای دیجیتال روی بیاورند. درست است که استفاده از ارزهای دیجیتال و کار کردن با آن ها هم ریسک ها و خطرات مخصوص به خود را دارد اما تاکنون توانسته در همین مدت زمان کمی که از ظهورش می گذرد جایگاه خوبی را در بین کاربران و سرمایه گذاران به دست بیاورد؛ ارز دیجیتال بیت کوین یکی از رمزارزهای محبوب و معروف در این بازار است که تاکنون توانسته مسیر خوبی را طی بنماید که این موضوع باعث شده تا بسیاری از تحلیل گران این عرصه آینده ی روشنی را برای آن تخمین بزنند؛ اما به هر حال این گذر زمان است که می تواند درست یا غلط بودن این پیش بینی ها و تخمین ها را فاش سازد.

ارز فیات چه ارزی است؟

نتیجه گیری

ارزهای فیات پول های بدون پشتوانه ای مانند دلار هستند که ارزش آن ها توسط دولتی که آن را چاپ می کند تعیین می شود؛ با ظهور ارزهای دیجیتالی چون بیت کوین و اتریوم و… اندکی نگاه های افراد به ارزهای فیات تغیر پیدا کرد چرا که رمزارزها می توانستند خدماتی بسیار گسترده تر ارزهای فیات ارائه بدهند و یا به عبارت محدودیت های ارز فیات را نداشتند حتی به گونه ای که بسیار از تحلیلگران بر این باورند که در آینده ای نه چندان دور ارزهای دیجیتال می توانند جایگزین ارزهای فیات شوند.

تعریف پول چیست و چگونه به وجود آمد؟

با تعمق در متون اقتصادی می‌توان دریافت که پول تعریف‌های گوناگونی در این حوزه ارائه شده است. در یک چهارچوب کلی، می‌توان همه تعریف‌ها را در چهار مورد مشخص زیر تقسیم‌بندی کرد:

• تعریف قانونی
• تعریف بر مبنای مصادیق آن
• تعریف با معیار مقبولیت عامه آن برای وسیله مبادله شدن
• تعریف بر مبنای وظیفه آن

در ادامه به بررسی هر یک از این تعاریف می‌پردازیم:

تعریف قانونی پول چیست؟

براساس این تعریف، پول چیزی است که “قانون” آن را معین کرده و به دلیل پشتوانه قانونی، مقبولیت عام یافته است و بر این اساس فرد طلبکار نمی‌تواند از قبول آنچه قانون معین کرده، برای تصفیه طلب خودسر باز زند. در عمل اشکالاتی بر این تعریف وارد شده است و درواقع بنا به اهمیتی که مقبولیت عملی یک چیز در جامعه برای ایفای نقش مؤثر در مقایسه با جنبه حقوقی آن در اقتصاد دارد، این تعریف چندان مورد استقبال قرار نگرفت. تعریف قانونی و حقوقی، اولاً، قادر به تبیین آنچه نقش اصلی را بازی می‌کند نیست و ثانیاً نیازمند اتکا به یک رابطه اعتباری برای مشخص کردن چیزی به عنوان پول است و نمی‌تواند مبانی نظری و تئوریک لازم را برای درک ارائه نماید.

تعریف بر مبنای مصادیق آن

طبق این مبنا، پول چیزی است که در عمل استفاده می‌شود و از مصادیق آن است. در این خصوص، باید توجه داشت که اصولاً شناخت مصادیق و تحول آن‌ها در طی زمان (با توجه به دگرگونی‌هایی که در سیستم‌های پولی، مالی و بانکی ایجاد می‌شود) بسیار ضروری است؛ به عبارت دیگر، تعریف بر مبنای مصادیق آن با توجه به تحولات و نوآوری‌های بسیار زیاد در این زمینه و تعداد بسیار متنوعی از دارایی‌های مالی، مستلزم بازنگری مداوم است؛ بنابراین، تعریف به مصادیق را نمی‌توان تعریف درستی تلقی کرد، و مشکل تعریف قانونی اینجا هم صادق است. بدین ترتیب، تعریف به مصادیق، مبنای نظری کافی و جامعی برای ارائه برداشت صحیح به دست نمی‌دهد.

تعریف با معیار مقبولیت عامه آن برای وسیله مبادله شدن

بر مبنای این تعریف، پول آن چیزی است که عامه مردم آن را به عنوان وسیله مبادله قبول دارند. اشکال اساسی وارد بر این تعریف آن است که در این مبنا تنها به یکی از وظایف، یعنی «وسیله مبادله» اشاره شده است. چنانچه در ادامه توضیح داده می‌شود، وظایف دیگری نیز وجود دارد که در این تعریف نادیده گرفته شده است.

تعرف بر مبنای وظایف آن

با توجه به اشکالات وارد بر سه مبنای فوق، برخی از اقتصاددانان عقیده دارند که تعریف مناسب، تنها از طریق شناخت “وظایف” میسر است. طبق این تعریف، سه وظیفه اصلی مشخص شده است: وسیله مبادله، واحد شمارش و ذخیره ارزش که هر یک از آن‌ها جداگانه بررسی می‌شود.

به عنوان وسیله مبادله

پول ارزش مبادله‌ای خلق می‌کند و مبین ارزش مبادله‌ای به طور مطلق است؛ بنابراین، می‌تواند به عنوان وسیله مبادله به کار رود که اگر ارزش مبادله‌ای بالفعل نداشت، نمی‌توانست وسیله مبادله نیز باشد. وسیله فاقد “ارزش” نمی‌تواند نقش وسیله بودن را بازی کند، اینکه کسی در مقابل دریافت وسیله مبادله خاصی، حاضر به واگذاری کالایی به دیگری می‌شود، بدین علت است که می‌داند این وسیله، “ارزش مبادله‌ای” را با خود حمل می‌کند، او می‌تواند آن را تصاحب کند و پول نیز از آن رو که واجد ارزش مبادله‌ای است، به عنوان وسیله مبادله پذیرفته شده است.

به عنوان واحد شمارش و یا معیاری برای سنجش ارزش

پول به عنوان واحد شمارش عمل می‌کند، زیرا ارزش کالاها و خدمات را به طور مرسوم برحسب واحدهای پولی اندازه‌گیری و بیان می‌کند که به آن قیمت کالا گفته می‌شود. با این عمل اولاً چون قیمت‌ها قابل مقایسه با یکدیگر هستند عمل مبادله آسان می‌گردد؛ زیرا اقلام با واحد مشترک بیان می‌شوند که قابل جمع هستند. پول به عنوان واحد سنجش ارزش کالاها و خدمات برخلاف ویژگی پول های فیات واحدهای دیگر مانند کیلوگرم، لیتر، و متر ثابت نیست و در صورت افزایش قیمت‌ها قدرت خرید آن کم می‌شود.

ذخیره ارزش

به‌رغم اینکه پول در زمان حال قدرت خرید را برای فرد ایجاد می‌کند، برای مخارج آتی نیز به صاحبش امکان و توانایی خرید می‌دهد؛ بنابراین، صاحب‌اش می‌تواند آن را برای مخارج آتی و هزینه‌های پیش‌بینی نشده “ذخیره” نماید. پیش‌بینی قیمت‌های آتی توسط دارنده آن، مقدار پول و یا کالا را به عنوان ذخیره ارزش تعیین می‌نماید. اگر پیش‌بینی شود که قیمت‌ها در حال افزایش هستند، کالا به صورت ذخیره ارزش به کار گرفته می‌شود و بالعکس اگر قیمت‌ها در حال کاهش باشند میل به نگهداری پول به عنوان وسیله ذخیره ارزش افزایش می‌یابد. تصمیم افراد در این مورد می‌تواند بر سرعت گردش پول در جامعه، قدرت خرید، درآمد، قیمت، اشتغال، محصول و غیره اثر بگذارد.

تفاوت

تفاوت پول و سایر کالاها برای ذخیره ارزش در این است که به‌رغم حفظ ارزش مبادله‌ای می‌تواند “ارزش” ذخیره نماید. ممکن است کالاهایی از قبیل زمین، خانه و دیگر دارایی‌ها حتی در شرایط تورمی بهتر از آن حفظ ذخیره ارزش نمایند، اما از قدرت “نقدینگی“ در شرایط ضروری و خاصیت وسیله مبادله بودن برخوردار نمی‌باشند؛ بنابراین، پول با داشتن و حفظ ارزش مبادله‌ای، ذخیره ارزش نیز می‌کند چون ارزش مبادله‌ای در هر زمان همراه‌اش است فرد با ذخیره آن، یک ارزش مبادله‌ای خالص را ذخیره می‌کند. منافعی که با این کار عاید فرد می‌شود، عبارت است از اینکه اولاً، فرد از زیان‌های ذخیره ارزش مصرفی، مانند فاسد شدن، تلف شدن و یا استهلاک کالاها مصون می‌ماند ثانیاً، فرد نمی‌داند در آینده به چه چیزی نیاز پیدا خواهد کرد که همان را ذخیره نماید. اگر او کالایی را ذخیره کند، این کالا ارزش مبادله‌ای کلی همانند پول در مقابل همه کالاها را نخواهد داشت، ولی با ذخیره آن ارزش مبادله‌ای کلی را (که توانایی تبدیل شدن به هر کالایی را دارد) مالک خواهد شد. البته ممکن است در مواد استثنایی فرد از نفس ذخیره کردن لذت ببرد، ولی باید توجه داشت در اینجا هم درواقع آن ارزش مبادله‌ای کلی نهفته است که توسط فرد مورد رغبت قرارگرفته و از آن لذت می‌برد.

مفهوم ذخیره ارزش و کنز

نکته شایان ذکر آنکه بین دو مفهوم «ذخیره ارزش بودن» و «کنز» تفاوت زیادی وجود دارد. مراد از ذخیره ارزش بودن این است که اگر کسی بخواهد ارزش مبادله‌ای را ذخیره و نگهداری کند، آن را به صورت پول نگه می‌دارد و در اسلام هیچ منعی در این زمینه وجود ندارد، اما کنز که در اسلام مورد نهی قرارگرفته، به معنای راکد نگه‌داشتن و خارج کردن آن از مبادله در حد بیش از نصاب و به مدت یک سال تمام است. در این مورد نیز اولاً، راکد نگه‌داشتن پول غیر از طلا و نقره ازنظر فقهای شیعه مشمول زکات نمی‌شود؛ ثانیاً، راکد نگه‌داشتن پول و طلا و نقره به مقدار کمتر از حدنصاب نیز آن را مشمول زکات نمی‌سازد؛ ثالثاً، خارج ساختن از گردش مبادلات حتی اگر بیش از حدنصاب باشد امری جایز است و تنها زکات آن باید پرداخت شود؛ بنابراین، ذخیره ارزش بودن، غیر از کنز کردن و راکد نگه‌داشتن آن است. علاوه بر این، راکد نگه‌داشتن هم به طور مطلق، امری غیرمجاز نیست، در این صورت حتی اگر پذیرفته شود که لازمه ذخیره ارزش بودن، کنز کردن است، نمی‌توان گفت در اقتصاد اسلامی، پول این وظیفه را ندارد.

هم‌زمان با معرفی پول به جامعه انتظار می‌رفت که وسیله مبادله، واحد سنجش ارزش و وسیله ذخیره ارزش شود. این سه خصلت یا مشخصه، همراه با آن بوده و تنها با این سه خصلت می‌توان آن را شناخت.

تاریخچه مبادلات

معامله پایاپای

در کنار نیازهای مختلف فردی و اجتماعی، مردم نیاز به مبادله نیز دارند. به طور معمول کمیت تولیدات انسان بیش از نیاز او است، و تنوع تولیداتش نیز به اندازه تنوع نیازهای او نیست، لذا برای رفع نیازهای متعددش، با به کارگیری مازاد تولیداتش اقدام به مبادله می‌کند. مبادلات در آغاز به صورت مستقیم و کالا به کالا در اقتصاد پایاپای انجام می‌شده است. در این اقتصاد، آنچه مورد رغبت و تقاضا واقع می‌شد و ارزش مصرفی آن را تعیین می‌کرد، همان خصوصیات “مصرفی” کالا بود و این عامل سبب می‌شد کالا مورد مبادله قرار گیرد. لذا معامله پایاپای شکل گرفت. در ابتدا مردم برای به دست آوردن کالاها و خدمات مورد نیازشان داد و ستد پایاپای (کالا به کالا) می‌‌کردند و دو نفر که هرکدام صاحب اجناس مورد نیاز دیگری بودند، برای تبادل اجناس توافق می‌‌کردند. این شکل اولیه‌‌ی تبادل، از تقسیم‌‌پذیری و ‌‌قابلیت انتقالی که معامله را کارآمدتر می‌‌کند برخوردار نبود.

شکل‌گیری پول کالایی

با پیچیده‌تر و گسترده‌تر شدن فعالیت‌های اقتصادی، به تدریج مردم باانگیزه مبادلات دریافتند که داشتن چیزی که بیانگر ارزش مبادله‌ای صرف است، و قدرت خرید کلی برای دارنده آن ایجاد کند، می‌تواند منافع فراوانی در پی داشته باشد. این امر مزایایی ازجمله داشتن قدرت خرید کلی برای افراد جامعه، زمینه تسهیل مبادلات و رشد تولیدات را به همراه داشت. درنتیجه با این هدف، مردم تمایل پیدا می‌کنند که کالایی یا چیزی را بیابند که قابلیت‌های لازم را برای بازی کردن این نقش داشته باشد و بتواند منحصراً نقش ارزش مبادله‌ای را بازی کند و ارزش مبادله‌ای را از خصوصیات مصرفی خودش (اگر داشته باشد) تفکیک نماید؛ بنابراین پول کالایی (commodity money) شکل گرفت.

نمونه‌های پول کالایی

این پول نوعی از کالا بود که به عنوان نوعی ارزش کار می‌‌کرد؛ مثلاً مستعمرات آمریکایی در سده‌‌های ۱۷ و ۱۸ از پوست سگ آبی و ذرت خشک شده در معاملات استفاده می‌‌کردند. کالاهای مورد استفاده برای معامله ویژگی‌‌های مشخصی داشتند: مورد طلب عموم مردم بودند، ارزش داشتند و همچنین بادوام، قابل‌حمل و قابل ذخیره‌‌ کردن بودند. نمونه‌‌ی دیگری از آن‌ها، فلزهای گران‌‌بها مانند طلا بودند که تا پیش از دهه‌‌ی ۱۹۷۰، قرن‌‌ها مورد استفاده قرار می‌‌گرفت. به عنوان مثال در مورد دلار آمریکا این‌طور بود که دولت‌‌های خارجی می‌‌توانستند دلارهای آمریکایی‌ها را بگیرند و در عوض مقدار مشخصی طلا به بانک مرکزی آمریکا بدهند. ارزش مبادله امری مطلق است و فاسد شدنی نیست. همچنین محدود به زمان و مکان معینی هم نیست؛ بنابراین هر چه خصوصیات آن چیز طوری باشد که کمتر فاسد شود، بادوام‌تر باشد و باگذشت زمان و تغییر مکان، خصوصیات آن دگرگون نگردد، بهتر می‌تواند حافظ ارزش مبادله باشد.

اهمیت ارزش مبادله‌ای

اینکه چیزی به عنوان پول مورد رغبت قرار می‌گیرد و درنتیجه وسیله مبادله می‌شود و شیء دیگری وسیله مبادله نمی‌شود؛ به این علت است که آن چیز خصوصیاتی دارد که می‌تواند حافظ ارزش مبادله‌ای باشد. در حالی که اشیای دیگر این خصوصیات را ندارند یا کمتر دارند، مثلاً خصوصیات مصرفی کالایی، مانند گوسفند به گونه‌ای است که در اغلب اوقات قادر به حفظ ارزش مبادله‌ای نیست. همچنین گوسفند کالایی نیست که عمومیت کافی داشته باشد، یعنی در مناطقی که گوسفند پرورش نمی‌یابد، نمی‌توان آن را به عنوان قدرت خرید کلی به کار برد، بنابراین اگر در مقطعی نیز گوسفند به عنوان پول به کار رود، خیلی زود از جریان خارج می‌شود. در میان کالاها، طلا و نقره دارای خصوصیات بارزی هستند. ارزش مصرفی این دو محدود به زمان و مکان نیست و بادوام و فاسد نشدنی‌اند؛ بنابراین، به خوبی می‌تواند ارزش مبادله‌ای را از خصوصیات مصرفی خود تفکیک کنند و نماینده خوبی نیز برای ارزش مبادله‌ای خالص و ضامن و حافظ آن باشند.

به همین علت است که وقتی طلا و نقره به صورت سکه رایج ضرب شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد، خراشیدن و تراشیدن سکه‌ها که درواقع ایجاد نقص در خصوصیات مصرفی آن‌هاست، ازنظر معامله گرانی که به آن سکه‌ها به عنوان پول نگاه می‌کنند مهم نیست، و هنوز آن‌ها را به عنوان ارزش مبادله‌ای صرف می‌پذیرند و به عنوان واسطه معاملات خود به کار می‌برند. البته باید توجه داشت که طلا و نقره به عنوان پول حقیقی، دو حیثیت کالایی (مصرفی) و پولی آن‌ها، کاملاً از هم جدا نشده است. این دو فلز در کنار ارائه و حفظ ارزش مبادله‌ای خالص، ارزش مصرفی و فایده حقیقی (به همان شکل کالاهای مصرفی) را نیز دارا هستند، ولی این امر، مانع از آن نیست که این دو فلز، حامل تقریباً خوب و مطمئنی برای ارزش مبادله‌ای خالص باشند. در این دو فلز حیثیت کالایی و مصرفی به صورت بالفعل وجود دارد، ولی حیثیت پولی آن‌ها بالقوه است و با به کارگیری آن‌ها به صورت بالفعل درمی‌آید.

پول تمام عیار بدهی و پول بدون پشتوانه

در این بین وسیله دیگری به نام رسید پول تمام عیار و اسکناس‌های با تعهد صدردصد بازپرداخت، برحسب طلا و نقره رواج یافت. درواقع این طلای و نقره‌ی در تعهد این سندها بود که مورد معامله قرار می‌گرفت که به آن‌ها «پول تمام عیار بدهی» گفته می‌شد. پول بدون پشتوانه به این دلیل به وجود آمد که طلا منبعی نادر بود و اقتصادهای دارای رشد سریع نمی‌‌توانستد همیشه آن‌قدر طلا استخراج کنند که از ارز مورد استفاده‌‌شان حمایت کند. در یک اقتصاد شکوفا نیاز به طلا برای ارزش دادن به پول کاملاً ناکارآمد است، به ویژه وقتی‌که ارزش آن را درک و تفکرات مردم معین کند. پول فیات (fiat money) نیازی به پشتیبانی فیزیکی کالایی ندارد. در ویژگی پول های فیات عوض ارزش آن توسط عرضه و تقاضا و باور مردم به ارزش آن تعیین می‌‌شود. پول بدون پشتوانه به درک مردم از ارزش تبدیل می‌‌شود. دلار ایالات‌متحده در سال ۱۹۷۱ از استاندارد طلا خارج شد و دیگر ارزش آن توسط طلا سنجیده نمی‌‌شد و ارزش طلا را هم با یک مقدار مشخص دلار نمی‌‌سنجیدند. این یعنی می‌‌توان پول بیشتری ساخت و سلامت اقتصاد ایالات‌متحده بود که به پشتوانه‌‌ی دلار تبدیل شد.

در فرایند تحول پول، جوامع به تدریج اسکناس و سپرده‌های دیداری را انتخاب می‌کنند؛ به عبارت دیگر زمانی که پول اعتباری محض (فرض می‌شود ارزش مصرفی کاغذ اسکناس صفر است)، و نه یک پول حقیقی، به عنوان پول انتخاب می‌شود. مردم متوجه می‌شوند که پول اعتباری محض حتی بهتر از طلا و نقره قادر است نشان دهنده ارزش مبادله‌ای صرف و حافظ آن باشد. مسلم است که رغبت به پول اعتباری، به دلیل خصوصیات مصرفی آن نیست و خصوصیات مصرفی، هیچ محدودیتی در بیان و حفظ ارزش مبادله‌ای به وسیله آن ایجاد نمی‌کند، چون پول اعتباری محض، اساساً فاقد خصوصیات مصرفی است، بنابراین در آن، مشکل تفکیک ارزش مبادله‌ای از خصوصیات مصرفی خود به خود رفع شده است، و ارزش مصرفی پول اعتباری محض به دلیل ارزش مبادله‌ای آن است و به دلیل خصوصیات مصرفی آن نیست، پول اعتباری محض به راحتی می‌تواند فقط ارزش مبادله‌ای خالص را بیان و حفظ کند و درنتیجه به عنوان ارزش مبادله‌ای صرف از جانب مردم، مورد تقاضا و رغبت واقع می‌شود.

باید به این نکته توجه کرد که در مورد طلا و نقره، خصوصیات بارز این دو فلز مردم را مطمئن می‌کند که این دو فلز می‌توانند ارزش مبادله‌ای را بیان و حفظ کنند، ولی در پول اعتباری محض، آنچه مردم را از حفظ و تداوم ارزش مبادله‌ای مطمئن می‌کند، قدرت، خوشنامی و اعتبار آن است. در عین حال، در هر دو مورد آنچه مورد رغبت قرار می‌گیرد، همان ارزش مبادله‌ای است. با توجه به آنچه گفته شد، می‌توان تعاریف زیر را برای پول مطرح کرد:

منظور از ارز فیات چیست؟

ارز فیات یا پول بی پشتوانه ارزی است که توسط دولت ها چاپ و توزیع می شود و هیچ پشتوانه فیزیکی ندارد و ارزش آن با توجه به میزان عرضه و تقاضا تعیین می شود. با توجه به این که این پول ها پشتوانه ای ندارند، تحت تاثیر تورم ها و تحریم ها قرار می گیرند و ممکن است با کاهش یا افزایش ارزش مواجه شوند. در ادامه با اکس کپیتال همراه باشید تا درباره این نوع ارز اطلاعات بیشتری بدست آورید.

ارز فیات چیست؟

پول فیات (FIAT) ارز دولتی کشورها محسوب می شود و پشتوانه آن کشور صادر کننده آن است و هیچ پشتوانه فیزیکی مانند طلا یا نقره و… ندارد. در گذشته معاملات و پرداخت ها با کالاهای فیزیکی انجام می گرفت و ارز فیات در واقع جایگزینی برای این کالاها بود. ارزش پول فیات با توجه به میزان عرضه و تقاضا تعیین می شود و برای موارد بسیاری از جمله پرداخت ها مورد استفاده قرار می گیرد و اگر تقاضایی برای آن وجود نداشته باشد ارزش خود را از دست خواهد داد.

ارزهای فیات پول های قانونی کشورها هستند و ارزش ذاتی ندارند و قابل تبدیل به یکدیگر هستند، یعنی می توان ارز فیات یک کشور را با یک ارز دیگر معاوضه کرد و محدودیت های مربوط به نقدینگی را هم ندارند.

مزایای ارز فیات

کمیاب نیست

طلا، نقره و سایر کالاهای ارزشمند کمیاب و نادر هستند و ممکن است معادن و ذخایر آنها روزی به پایان برسد. اما در ارزهای فیات این گونه نیست و در صورت نیاز و افزایش تقاضا دولت ها می توانند آنها را چاپ کرده و توزیع کنند در نتیجه نگرانی در مورد کمیاب بودن آن وجود ندارد.

هزینه مناسب

به دست آوردن پول های کالایی در اغلب اوقات با مشکلاتی همراه است، برای مثال طلا از طریق استخراج از معادن به دست می آید که فرایندی سخت با هزینه های بالا است. چاپ ارز فیات که معمولا به صورت کاغذی است بسیار کم هزینه تر از پول های کالایی است.

انعطاف پذیری

ارزهای فیات قابلیت انعطاف پذیری دارند و می توانند در برابر تورم ها و تحریم ها انعطاف کافی را داشته باشند و به بانک های مرکزی در هنگام بروز بحران های اقتصادی کمک کند.

متمرکز

ارزهای فیات متمرکز هستند و تحت کنترل دولت ها قرار دارند از طرفی این متمرکز بودن قابلیت پیگیری آسان و در صورت بروز مشکل امکان پیگرد قانونی را داشته باشند و به دولت ها امکان مدیریت متغیرهای اقتصادی را می دهند. این متغیر ها شامل اعتبار ارز، نقدینگی، میزان عرضه، نرخ سود می شوند.

ذخیره آسان

ذخیره ارزهای فیات بسیار راحت تر از پول های کالایی مانند طلا است. ذخیره پول های کالایی نیازمند مکانی با امنیت بسیار بالا برای نگهداری است. اما ارزهای فیات را می ویژگی پول های فیات توان در بانک ها یا سیستم های مالی دولتی و خصوصی، کیف پول ها و در هر جایی ذخیره کرد و فضای کمی برای نگهداری آنها نیاز است.

معایب ارزهای فیات

مشکلات نقدینگی

اگر حجم نقدینگی یک ارز فیات دچار کمبود شود و تقاضا برای آن افزایش یابد دولت ها باید این نقدینگی را افزایش دهند. با اگر دولت ها نتوانند با توجه به میزان تقاضای جامعه کمبود حجم نقدینگی را جبران کنند تورم رخ می دهد. برای جلوگیری از این اتفاق همواره باید میان تولید کالاها و حجم نقدینگی یک ارز فیات تعادل وجود داشته باشد.

ارزهای فیات با بروز بحران های اقتصادی تحت تاثیر آنها قرار می گیرند و با افزایش میزان تورم ارزش آن کاسته شده و در پی آن قدرت خرید افراد جامعه هم کاهش می یابد. ارزهای فیات همواره با تورم همراه هستند و این دو بخشی جدایی ناپذیر هستند و ممکن است نرخ تورم کاهش یا افزایش یابد.

تاثیر دولت ها

همانطور که گفته شد پشتوانه ارزهای فیات دولت ها هستند و در صورتی که دولت صادر کننده با مشکلات سیاسی یا سایر مشکلات شود این امر ارز فیات را تحت تاثیر قرار خواهد داد. کاهش قدرت نفوذ و از بین رفتن دولت ها باعث کاهش ارزش ارز فیات می شود و اگر دولتی نباشد ارز فیات هیچ ارزشی نخواهد داشت.

کلام پایانی

ارز فیات ارز قانونی کشورها است و توسط دولت ها تولید و توزیع می شود. از این ارزها می توان برای پرداخت ها، سرمایه گذاری ها و سایر امور مالی استفاده کرد و فعالیتی متمرکز دارند به این معنی که تحت نظارت دولت ها و بانک های مرکزی جابجا و نگهداری می شوند. ارزهای فیات دارای مزایا و معایبی هستند که در مقاله فوق مورد بررسی قرار گرفت.