بازارهای اوراق قرضه

تفاوت سررسید اوراق خزانه داری

آموزش نرخ بهره و ارزش گذاری اوراق قرضه (رایگان)

بازارها و موسسات مالی نقش بسیار مهمی در اجرای سیاست های مالی و پولی دولت ها دارند. این بازارها می توانند در موفقیت یا شکست سیاست های پولی و مالی تاثیرگذار باشند. از طرفی بازارهای مالی تنها منحصر به سهام نیست بلکه اوراق قرضه از اجزای مهم بازارهای مالی است. درس تامین مالی در بازار سرمایه به منظور درک بازارهای مالی و زیر مجموعه های آن و همچنین شناسایی ریسک های موجود در بازار سرمایه برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارائه می گردد. هدف از این فرادرس آشنایی با روش های تامین مالی، بازار سرمایه، انواع اوراق بهادار و مزایا و معایب آن، مطالعه و بررسی تطبیقی با بازارهای سرمایه موفق دنیا و صندوق ها و موسسات سرمایه گذاری است. شناخت بازارهای مالی نه تنها برای دانشجویان رشته های مدیریت و کسب و کار بلکه برای تمامی افراد سودمند است.

آموزش نرخ بهره و ارزش گذاری اوراق قرضه (رایگان)

حامد باقری

کارشناسی اقتصاد نظری

حامد باقری، دارای کارشناسی ارشد علوم اقتصادی از دانشگاه زنجان هستند. پایان‌نامه ایشان در زمینه بررسی امکان‌پذیری مالیات بر سود سهام با رویکرد مالیات خنثی بوده است. ایشان مدرس خصوصی دروس حسابداری میانه 1 و 2، حسابداری صنعتی 1 و 2 و 3، اصول حسابداری 1 و 2 و 3 و. هستند.

توضیحات تکمیلی

بازارها و موسسات مالی، نقش بسیار مهمی در اجرای سیاست های مالی و پولی دولت ها دارند. این بازارها می توانند در موفقیت یا شکست سیاست های پولی و مالی تاثیرگذار باشند. از طرفی، بازارهای مالی تنها منحصر به سهام نیست بلکه اوراق قرضه از اجزای مهم بازارهای مالی است.

در اقتصاد کنونی، بازارهای مالی و پولی، ابزاری اساسی برای اجرای سیاست های اقتصادی دولت ها به شمار می روند. هر یک از سیاست های پولی جوامع به کمک بازار مالی به نتیجه رسیده و در مقابل، بازارهای پولی با توجه به سیاست های دولت ها، سرمایه گذاران را به سمت بازار مقابل هدایت می نماید.

آگاهی از این گونه بازارها و نهادهای فعال این حوزه برای دانشجویان حیطه مالی با درس پول، ارز و بانکداری تحقق پیدا کرده است که به دلیل گستردگی مباحث، نیاز به ابزارشناختی داشته است و لذا درس تامین مالی در بازار سرمایه به منظور درک بازارهای مالی و زیر مجموعه های آن و همچنین شناسایی ریسک های موجود در بازار سرمایه برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارائه می گردد. هدف از این فرادرس آشنایی با روش های تامین مالی، بازار سرمایه، انواع اوراق بهادار و مزایا و معایب آن، مطالعه و بررسی تطبیقی با بازارهای سرمایه موفق دنیا و صندوق ها و موسسات سرمایه گذاری است.

ما در این آموزش قصد داریم تا نرخ بهره و ارزش گذاری اوراق قرضه را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

این آموزش رایگان بخشی از آموزش تامین مالی در بازار سرمایه می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و استفاده از این آموزش بر روی این لینک (+) کلیک کنید.

وضعیت بازار اوراق قرضه آمریکا چگونه است؟

هفته گذشته دلار آمریکا جهش کرد و به بالاترین سطح از ماه مه سال ۲۰۲۰ رسید. هم‌زمان با تشدید بحران اوکراین، تقاضا برای دلار آمریکا هم بالا می‌رود. تحریم‌های غرب علیه روسیه، بحران سمت عرضه در بازار کالا را بیش از این تشدید خواهد کرد. بحران اوکراین به نفع دلار تمام شده، اما یورو به دلیل حجم بالای تجارت ناحیه یورو با روسیه بازنده بحران بوده است. در شاخص دلار آمریکا هم سقوط یورو بیشترین تأثیر را در رشد شاخص داشته است.

سقوط یورو عامل اصلی تقویت ارزش دلار آمریکاست!

افزایش قیمت‌ها در بازار کامودیتی باعث شده تا انتظارات تورمی بیش از گذشته تقویت شود. انتظارات تورمی آلمان به اوج بی‌سابقه ۴٫۲۴ درصدی رسیده است. قیمت گاز در اروپا هم رکورد زد. کشورهای اروپایی بیش از سایرین تحت تأثیر بحران اوکراین قرار دارند و به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود که تا وقتی‌که بحران اوکراین حل نشده، سقوط یورو ادامه یابد. سقوط یورو می‌تواند رشد شاخص دلار آمریکا را بیش از این تقویت کند.

داده‌های اقتصادی آمریکا تأثیری بر انتظارات نرخ بهره‌ای نداشت!

روز جمعه داده‌های اشتغال آمریکا هم بهتر از انتظارات بازار بودند. با این حال رشد قوی بازار کار آمریکا نتوانست انتظارات نرخ بهره‌ای را تقویت کند. از دید بازار، فدرال رزرو در نشست ماه مارس نرخ بهره را تنها ۰٫۲۵ درصد افزایش خواهد داد و خبری از افزایش ۰٫۵۰ درصدی نیست. رئیس فدرال رزرو آمریکا هم از افزایش ۰٫۲۵ درصدی نرخ بهره حمایت کرده است. پاول به عنوان رئیس فدرال رزرو آمریکا تأکید کرده که نرخ رشد تورم به مرور زمان پایین خواهد آمد، اما او همچنین گفته که ریسک‌های فعلی می‌توانند به رشد تورم شتاب دهند. هدف فدرال رزرو آمریکا این است که قیمت‌ها را بدون ایجاد رکود اقتصادی به ثبات برساند. به این کار “فرود آرام” می‌گویند.

بازار اوراق قرضه آمریکا به آینده خوش‌بین نیست!

بازار اوراق قرضه آمریکا به اندازه فدرال رزرو به آینده خوش‌بین نیست. انتظارات تورمی در بازار اوراق قرضه افزایش یافته است. این هفته شاخص بهای مصرف کننده یا CPI آمریکا منتشر خواهد شد بازارهای اوراق قرضه و پیش‌بینی می‌شود که به ۷٫۹ درصد رسیده باشد. در حالی که نرخ تورم آمریکا رکورد می‌زند، تفاوت بازدهی اوراق خزانه‌داری ۲ و ۱۰ سال آمریکا هم در حال معکوس شدن است. معکوس شدن منحنی بازدهی به معنی رکود اقتصادی است! این یعنی از دید بازار اوراق قرضه آمریکا، اقتصاد این کشور در حال حرکت به سمت رکود اقتصادی است.
در بازار فارکس، افزایش نرخ بهره به معنی تقویت ارز محلی است. اما اخیراً انتظارات نرخ بهره‌ای بازار تضعیف شده و دلار آمریکا هم به سیر صعودی خود ادامه داده است. در واقع شاخص دلار آمریکا از نیمه دوم سال ۲۰۲۱ سیر بازارهای اوراق قرضه صعودی داشته است. این یعنی بازار تمامی مراحل افزایش نرخ بهره را در قیمت‌ها پیش‌خور کرده است. بر همین اساس نباید تصور کرد که دلار آمریکا به خاطر وضعیت بنیادی خود تقویت شده است. بلکه بیشتر به خاطر جریانات ریسک گریزی و سقوط ارزش یورو بوده است.

با اوراق قرضه و تاثیر بازارهای اوراق قرضه آن بر بازار فارکس آشنا شوید

بازارهای سرمایه هر کشور نقش مهمی در سنجش سلامت اقتصاد دارد بعلاوه قدرت اوراق قرضه یک کشور بر ارزش پول آن کشور نیز تاثیر می‌گذارد.

اوراق قرضه ابزار بدهی هستند که می‌تواند توسط شرکت‌ها یا دولت‌ها برای دستیابی به سرمایه‌ای که نیاز دارند قرض بگیرند با نرخ بهره نسبتا کم برای تامین مالی منتشر شوند. (به اوراق منتشر شده توسط خزانه داری هر کشور، اوراق خزانه نیز می‌گویند.)

دولت‌ها اوراق را در تمام سطوح منتشر می‌کنند‌، به عنوان مثال ایالات متحده در سطوح فدرال، ایالتی و شهرداری‌ها اوراق قرضه منتشر می‌کند.

اوراق قرضه، نسبت به انواع دیگر بدهی‌ها و وام‌ها منابع ارزان‌تری برای وام‌ستانی دولت‌ها و شرکت‌ها هستند.

ناشر اوراق قرضه شرایط کلی تامین مالی و استقراض را تعیین می‌کند این شرایط شامل تعیین دوره بازپرداخت اوراق قرضه و نرخ بهره (نرخ کوپن اوراق قرضه) در سطوحی است که به نظر آنها مناسب است. در حراج اوراق قرضه، سرمایه‌گذاران موافقت می‌کنند که قیمتی را برای اوراق قرضه پرداخت کنند این قیمت بازده متوسط اوراق قرضه را در حراجی تعیین می‌کند. خریداران اوراق قرضه عموما کوپن‌هایی را دریافت می‌کنند که سود اصلی آنهاست و به طور دوره‌ای در فواصل زمانی ۳۰ روزه، ۶۰ روزه، ۱۲۰ روزه، سه ساله، پنج ساله، ده ساله و ۳۰ ساله پرداخت می‌شود.

بازدهی اوراق قرضه‌، بازگشت سرمایه موثر سالانه است با توجه به قیمتی که برای این اوراق پرداخت شده و کوپن‌هایی که قرار است پرداخت شود. بنابراین وقتی صحبت از بازدهی می‌شود، منظور بازدهی هر ساله آن نوع از اوراق است.

علاوه‌بر این، قیمت اوراق مبلغی است که خریدار برای اوراق قرضه پرداخت کرده یا ارزشگذاری فعلی آن اوراق در بازار، همچنین کوپن اوراق بهادار میزان بهره‌ای است که خریدار اوراق قرضه به صورت دوره‌ای از ناشر اوراق قرضه دریافت می‌کند.

توجه داشته باشید که قیمت اوراق، رابطه معکوسی با بازده آن دارد. هنگامی که قیمت اوراق قرضه افزایش می‌یابد، بازده کاهش یافته و هنگامی که قیمت اوراق کاهش می‌یابد، بازده افزایش می‌یابد. این یک مفهوم مهم برای معامله‌گران فارکس در مورد اوراق خرانه‌داری است.

به طور کلی، اگر سرمایه‌گذاران نسبت به قیمت اوراق قرضه دیدگاه نزولی داشته باشند، بازده این اوراق افزایش پیدا می‌کند و نمایانگر نرخ بهره بالاتر در آینده خواهد بود که برای دلار آمریکا یک شرایط صعودی است. به طور مشابه اگر قیمت اوراق قرضه از دیدگاه سرمایه‌گذاران صعودی باشد، بازده اوراق کاهش یافته و نرخ بهره در آینده نزولی خواهد بود که به صورت کلی برای دلار آمریکا یک دیدگاه نزولی است. دلیل معکوس بودن بازدهی اوراق با قیمت آنها این است که قیمت سررسید اوراق ثابت است و قیمت حال حاضر هرچقدر کمتر از قیمت سررسید باشد دارنده آن سود بیشتری می‌برد که به معنای بازدهی بیشتر است؛ پس قیمت کمتر اوراق به معنای درصد سود بیشتر برای دارنده آن است.

اسناد، اوراق و اوراق قرضه دولت ایالات متحده

در این بخش به معرفی اسناد (Bill)، اوراق (Note) و اوراق بلندمدت (Bond) خزانه‌درای آمریکا می‌پردازیم. مواردی که بازده آنها بیشترین تاثیر را بر روی جفت ارزهای عمده در بازار فارکس که شامل دلار آمریکا می‌شوند دارند. به طور کلی به بدهی‌هایی با سررسید یک بازارهای اوراق قرضه سال یا کمتر اسناد، سررسید‌های بین دو تا ده سال اوراق و به سررسید‌های ده تا سی سال اوراق قرضه گفته می‌شود.

تفاوت سررسید اوراق خزانه داری

همچنین باید چند اصطلاح دیگر مرتبط با اوراق قرضه (bond) تعریف شود. در بازار اوراق قرضه اصطلاح «کوپن صفر» به این معنی است که برای این بدهی هیچ کوپنی پرداخت نمی‌شود. این بدهی‌ها در سررسید دقیقا به قیمت اسمی فروخته می‌شود.

به عنوان مثال اگر خزانه‌داری سندی به قیمت ۱۰۰۰ دلار داشته باشید، سرمایه‌گذار مبلغی کمتر از ۱۰۰۰ دلار برای این سند پرداخت می‌کند و در زمان سررسید معادل ۱۰۰۰ دلار را به طور کامل دریافت می‌کند. در این مثال اگر فرض بگیریم سررسید این سند ۶ ماهه بوده و سرمایه‌گذار در ابتدا ۹۸۰ دلار برای آن پرداخت کرده باشد، این فرد در مدت شش ماه معادل ۲۰ دلار سود کرده یا به عبارت دیگر این سند بازدهی سالانه چهار درصد بدون سود مرکب داشته است.

اسناد خزانه،‌ کوتاه‌ترین سررسید را دارند و همیشه با کوپن صفر عرضه می‌شوند، در حالی که اوراق و اوراق قرضه خزانه‌داری سررسید بلند و کوپن دارند. همچنین نرخ بهره اسناد خزانه، به عنوان درصد تعادلی برای کوپن‌های پرداختی ابزارهای بدهی بلندمدت‌تر مانند اوراق و اوراق قرضه خزانه‌داری استفاده می‌شوند. این کوپن‌ها به بازارهای اوراق قرضه طور دوره‌ای در طول عمر آن ابزار بدهی پرداخت می‌شوند و منجر به نرخ سود یا بازدهی معینی می‌شوند که می‌تواند برای دوره‌های یاد شده نرخ سودهای غالب بازار را تحت تاثیر قرار ‌دهد و با آنها مقایسه شود.

خزانه‌داری ایالات متحده معمولا کوپن‌های اوراق قرضه خود را پیش از حراج اوراق قرضه اعلام می‌کند. این کار بدین منظور انجام می‌شود که سرمایه‌گذاران بتوانند در مورد مبلغی که می‌خواهند برای این اوراق پرداخت کنند، تصمیم بگیرند. اگر خزانه‌داری سود کوپن را نسبت به نرخ بهره غالب، بیشتر تعیین کند، ممکن است تقاضای سرمایه گذاران آنقدر قیمت اوراق را بالا ببرد که از قیمت اعلامی نیز بالاتر برود.

این امر چه تاثیری بر بازار ارزها خواهد داشت؟ اگر سرمایه‌گذاران خارجی قصد خرید اوراق خزانه‌داری ایالات متحده در یک حراجی را داشته باشند، برای خرید این اوراق باید دلار آمریکا نیز بخرند. دقیقا به همین دلیل است که وقتی شرایط جغرافیایی سیاسی در هم ریخته می‌شود، سرمایه‌گذاران به سمت خرید اوراق خزانه داری ایالات متحده متمایل می‌شوند، زیرا آنها یک سرمایه‌گذاری امن محسوب می‌شوند و برای انجام این کار دلار آمریکا نیز خواهند خرید و یه دلیل افزایش تقاضا، ارزش دلار آمریکا در برابر ارز کشورهای دیگر بالاتر خواهد رفت.

همچنین وقتی ذهنیت سرمایه‌گذاران بین‌المللی به سمت افزایش اشتهای ریسک‌پذیری سوق پیدا می‌کند، دیدگاه معقول برای قیمت اوراق خزانه داری آمریکا نزولی و برای بازده اوراق، صعودی خواهد بود. چرا که این سرمایه‌گذاران به دنبال خرید دارایی‌های با بیشترین بازده می‌روند و این ابزارها عموما در ارزهایی غیر از دلار آمریکا ارائه می‌شوند.

ارزهایی که اغلب مورد توجه سرمایه‌گذاران ریسک پذیر قرار دارند، ارزهای با بازدهی بالاتر مانند دلار نیوزلند و استرالیا هستند. این ارزها به دلیل کسری حساب جاری (خالص جریان پول از خارج به داخل کشور) زیاد خود، نرخ سود بالاتری را برای جبران خطر کاهش ارزش پول ملی خود ارائه می‌دهند. بازده بالاتر این ارزها و اوراق قرضه دولتی آنها برای جبران ریسک اضافی سرمایه‌گذاران ارائه می‌شوند. معامله‌گرانی که به دنبال «معامله انتقالی»‌ (سرمایه‌گذاری در یک کشور برای سود بردن از تفاوت میان نرخ بهره دو کشور متفاوت) هستند در این نوع شرایط، اقدام به کسب سود می‌کنند.

همانطور که گفته شد، در زمان‌هایی که ریسک‌گریزی افزایش می‌یابد، تقاضا برای دارایی‌های خزانه‌داری آمریکا افزایش یافته و این امر بازده آنها را کاهش می‌دهد. چراکه در این زمان‌ها سرمایه‌گذاران ترسیده و تنها به دنبال محافظت از پول خود هستند. ارزهای مورد علاقه در این شرایط بازار به عنوان دارایی‌های امن شناخته شده و شامل دلار آمریکا، فرانک سوئیس بازارهای اوراق قرضه بازارهای اوراق قرضه و ین ژاپن هستند. معامله‌گرانی که به دنبال «معامله انتقالی»‌ هستند در این شرایط ریسک گریزی، به دنبال سرمایه‌گذاری نیستند.

استفاده از نسبت تقاضا به عرضه (BTC) راهی برای سنجش تقاضای اوراق قرضه دولتی در حراج

معیار اصلی تقاضای اسناد، اوراق و اوراق قرضه خزانه‌داری آمریکا همان چیزی است که به آن «نسبت تقاضا به عرضه» گفته می‌شود. نسبت bid to cover، نسبت حجم اوراق قرضه‌ای که موسسات و سرمایه‌گذاران متقاضی هستند را با حجم اوراق بدهی را که واقعا برای فروش گذاشته شده است، مقایسه می‌کند. به عنوان مثال اگر خزانه‌داری ۱۰ میلیارد دلار اسناد خزانه‌داری برای فروش در حراجی پیشنهاد دهد و سرمایه‌گذاران ۱۵ میلیارد دلار پیشنهاد وارد کرده باشند، نسبت تقاضا به عرضه ۱.۵ خواهد بود.

نسبت بالای btc به معنای موفقیت در حراجی است و این معمولا به نفع ارز مربوطه تمام می‌شود چرا که سرمایه‌گذاران برای خرید اوراق قرضه‌ای که درخواست آن را دارند باید آن ارز را خریداری کنند. این اطلاعات مهم پس از تمام حراجی‌های بزرگ خزانه‌داری و همچنین پس از حراج اوراق قرضه در سایر کشورها برای عموم منتشر می‌شود.

به طور معمول، موفقیت حراج خزانه‌داری بر اساس نسبت bid to cover در هر حراج نسبت به حراجی‌های قبلی بررسی می‌شود. اگر حراج با داشتن نسبت btc بالاتر نسبت به حراج‌های قبلی باشد، آن حراجی موفقیت آمیز تلقی می‌شود.

برخی از تحلیل‌گران معتقدند که حراج‌ اوراق خزانه‌داری در صورتی که نسبت پوشش ۲ یا بیشتر داشته باشد بسیار موفق است. به همین ترتیب در صورتی که این نسبت پایین تر از یک باشد، به معنای تقاضای پایین برای آن مورد خاص است. عدم موفقیت حراج به کاهش ارزش دلار منتهی می‌شود چرا که سرمایه‌گذاران خارجی تقاضای کمتری برای خرید اوراق قرضه آمریکا و در نتیجه دلار آمریکا خواهند داشت.

بازده اوراق خزانه چگونه بر ارزها تاثیر می‌گذارد

اوراق قرضه دولتی به دلیل امنیت سرمایه‌گذاری بالا، در مقایسه با سایر دارایی‌ها مانند سهام، بازده کمتری دارند، این بدان دلیل است که پرداخت کوپن (بهره) در اوراق قرضه دولتی تضمین شده است، بنابراین به عنوان یک سرمایه‌گذاری بسیار امن در نظر گرفته می‌شود.

با توجه به این نکته، اوراق قرضه شرکتی و اوراق قرضه منتشر شده توسط برخی از شهرداری‌ها که دارای ریسک بیشتری هستند می‌توانند ریسک قابل توجهی در قبال پرداخت کوپن (سودهای میان‌دوره‌ای) یا حتی ریسک عدم بازپرداخت قیمت اسمی اوراق در سررسید را به همراه داشته باشند.

هنگامی که «ریسک گریزی» در بازار افزایش پیدا می‌کند، این امر منجر به آن می‌شود که سرمایه‌گذاران به دنبال اوراق قرضه با کیفیت بالاتر بروند. این سرمایه‌گذاران تمایل به خرید اوراق قرضه دولت آمریکا دارند و بازده آنها نسبت به آنچه در بازارهای دیگر مشاهده می‌شود کاهش می‌یابد. در چنین شرایطی، ارزش دلار آمریکا افزایش می‌یابد و ارزش نسبی ارزهای دیگر به طور معمول کاهش می‌یابد.

به عنوان مثالی برای توضیح چگونگی ارتباط ارزش ارز با قیمت اوراق خزانه دولتی در هنگام انتشار داده‌های مهم اقتصادی، رابطه بین اوراق خزانه‌داری ۱۰ ساله ایالات متحده و دلار آمریکا را در نظر بگیرید.

هنگام انتشار داده خرده فروشی آمریکا، در صورتی که این آمار بسیار بهتر از حد انتظار باشد، قیمت اوراق ۱۰ ساله خزانه‌داری معمولا به شدت سقوط می‌کند، در نتیجه بازده این اوراق افزایش پیدا می‌کند.

بازده بالاتر اوراق قرضه نشان‌دهنده خطر افزایش نرخ بهره در آمریکا است. همچنین اوراق قرضه با بازدهی بالاتر باعث جذب سرمایه‌گذاران خارجی می‌شود. که در اثر این رخداد، سرمایه‌گذاران ارزهای محلی خود را برای خرید دلار به فروش می‌رسانند. این امر منجر به افزایش قیمت دلار در برابر این ارزها می‌شود.

همانطور که در مثال بالا اشاره شد، نرخ سود اوراق قرضه دولتی، (که در بازده اوراق خزانه‌داری منعکس می‌شود) می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر ارزش دلار آمریکا داشته باشد. نمودار زیر نشان می‌دهد که معمولا همبستگی قدرتمندی میان بازده اوراق ۱۰ ساله خزانه‌داری آمریکا با دلار آمریکا در مقابل ین ژاپن از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ وجود داشته است:

بازده اوراق در مقابل جفت ارز USDJPY

این نمودار نشان می‌دهد که با افزایش بازده اوراق ۱۰ ساله خزانه‌داری آمریکا، افزایش متناظری در جفت ارز USDJPY دیده می‌شود. برعکس هنگامی که بازده این اوراق کاهش می‌یابد، نرخ USDJPY نیز کاهش می‌یابد. این رخداد، رابطه همبستگی مثبت بین نرخ اوراق قرضه دولتی و ارزش دلار را برجسته می‌کند، که در این مورد ۰.۶۱ است.

اسپرد اوراق قرضه، تفاوت نرخ بهره و معامله انتقالی در فارکس

معاملات اوراق قرضه دولتی و نرخ بازدهی اوراق خزانه می‌توانند نقش بسزایی در بازار ارز داشته باشند. با افزایش دسترسی به بازارهای بین‌المللی، و هنگامی که اختلاف بازده اوراق قرضه و نرخ بهره افزایش می‌یابد، مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری به سمت سرمایه‌گذاری در کشورهایی که بازده اوراق بیشتری دارند، متمایل می‌شوند.

به عنوان نمونه‌ای از معامله انتقالی، وضعیتی را در نظر بگیرید که نرخ بهره استرالیا بیش از پنج درصد است در حالی که نرخ بهره ایالات متحده زیر دو درصد است. چنین اختلاف مهمی در نرخ بهره می‌تواند باعث افزایش تمایل برای سرمایه‌گذاری بر روی اختلاف نرخ بهره میان این دو اقتصاد بزرگ شود.

موفق‌ترین معاملات انتقالی، دارای بازده مثبت هستند، بدین صورت که ارز با بالاترین نرخ بهره را خریداری کرده و ارزی را که پایین‌ترین نرخ بهره را دارد به فروش برسانید و همچنین می‌توانید ترکیبی از معامله انتقالی در کنار استراتژی روندی (directional trend strategy) را به کار برده تا در دوره سرمایه‌گذاری مورد نظر سود خود را افزایش دهید.

با ترکیب این دو شرایط دلخواه می‌توان از روند صعودی ارزی که در جهت خرید معامله شده همزمان با فروش ارزی که دارای نرخ بهره پایین است، بهره برد. این امر منجر به سود بسیار زیادی برای بعضی از معامله‌گران انتقالی در بازار فارکس می‌شود، همانطور که در سال ۲۰۰۰ معامله‌گران با خرید دلار استرالیا در مقابل دلار آمریکا به چنین سودی دست یافتند.

در آن زمان اسپرد (به فاصله میان دو چیز اسپرد می‌گویند: برای مثال فاصله بین بازده اوراق دو کشور) بازدهی میان دلار آمریکا و دلار استرالیا افزایش یافت و دلار استرالیا در عرض چند ماه شروع به صعود کرد. تفاوت میان نرخ بهره در آن زمان ۲.۵ درصد به نفع دلار استرالیا بود که به افزایش ۳۷ درصدی نرخ دلار استرالیا در برابر دلار آمریکا طی سه سال انجامید. در آن زمان، معامله‌گران علاوه بر کسب سود ناشی از حرکات قیمت، سود روزانه (تفاوت نرخ بهره) حاصل از معامله انتقالی را نیز دریافت می‌کردند.

در کنار جفت ارز محبوب AUDUSD برای معامله انتقالی، ارزهای با بازدهی پایین مانند فرانک سوئیس یا ین ژاپن در برابر ارزهای با بازده بالا مانند دلار استرالیا و نیوزلند فروخته شدند و برای معامله انتقالی استفاده شدند. این روش معامله‌گری به ویژه در سال ۲۰۰۷ بسیار سودآور بود، در آن زمان بازده اوراق قرضه ژاپن تنها نیم درصد بوده و بازده اوراق قرضه استرالیا تا ۸.۲۵ نیز رسید.

تغییرات جفت ارزهای AUDJPY و AUDUSD

در زمان بحران اقتصاد جهانی در سال ۲۰۰۸، بازار بین المللی اوراق قرضه جایگاه قابل توجهی پیدا کرده بود. بسیاری از کشورها شروع به کاهش نرخ بهره کردند که منجر به خنثی شدن معاملات انتقالی شده و فشار مستمر بر دلار استرالیا و نیوزلند وارد کرد.

در سال‌های اخیر با کاهش اختلاف بین بازده در ارز‌های اصلی، محبوبیت استراتژی معامله انتقالی کاهش یافته است. با این وجود برخی صندوق‌های پوشش ریسک، بانک‌های سرمایه‌گذاری و سایر موسسات مالی همچنان از تفاوت نرخ بهره در زمانی که فکر می‌کنند می‌توانند بازدهی مناسبی داشته باشند، استفاده می‌کنند.

۸ روز عجیب در بازارهای مالی جهان!

جروم پاول رییس فدرال رزرو روز پانزدهم ژوئن (چهارشنبه ۲۵ خرداد ماه) درست پس از اینکه بانک مرکزی نرخ بهره بازارهای اوراق قرضه را ۰.۷۵ واحد درصد افزایش داد و نرخ بهره را به ۱.۵ تا ۱.۷۵ درصد رساند، عنوان کرد: «انتظار ندارم حرکت‌هایی از این دست چندان متداول باشد.» بر اساس آمارها این سومین افزایش بزرگ نرخ بهره فدرال رزرو و بزرگترین جهش در نرخ‌های کوتاه مدت از سال ۱۹۹۴ تاکنون بوده است. این حرکت در عین حال که مورد انتظار تحلیل‌گران بود برای آنها تعجب آور نیز بود. آقای پاول هفته‌ها پیش، بازارهای مالی را با چشم انداز افزایش نیم واحد درصدی برای این نشست سیاست پولی گرم کرده بود. اما در روزهای منتهی به آن، سرمایه‌گذاران با افزایش بالاتری قیمت‌ها را تنظیم کرده بودند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از اقتصادآنلاین ؛ به گزارش اکونومیست، اظهارنظر آقای پاول در مورد افزایش بزرگ غیرمعمول کافی بود تا جرقه معکوس بخشی از افزایش شدید بازده اوراق قرضه در روزهای قبل و افزایش قیمت جبرانی سهام را ایجاد کند. اما هر اندازه هم که او سعی کرد پیام خود را خوب جلوه بدهد، نرخ‌ها افزایش یافت و در نتیجه مطمئنا شانس فرود سخت برای اقتصاد افزایش یافته است. در حال حاضر به شکل گسترده‌ای انتظار رکود اقتصادی وجود دارد اگرچه (هنوز) فدرال رزرو انتظار آن را ندارد. تغییرات سریع در حال بازارهای اوراق قرضه و هوای بازار نشان می‌دهد که فدرال رزرو و سایر بانک‌های مرکزی کشورهای ثروتمند تا چه حد کنترل اتفاقات را از دست داده‌اند.

تصمیم فدرال رزرو در مورد نرخ بهره در پایان چند روز فوق العاده در بازارهای مالی گرفته شد که در آن بازده اوراق با نرخ بی‌سابقه‌ای افزایش یافت، بازارهای سهام سقوط کرد و دارایی‌های پرریسک‌تر به ویژه بیت‌کوین و همچنین اوراق قرضه دولتی ایتالیا عقب نشینی داشت. داستان نه در واشنگتن یا نیویورک، بلکه در سیدنی آغاز شد جایی که هفتم ژوئن، بانک مرکزی استرالیا RBA نرخ بهره معیار خود را ۰.۵واحد درصد افزایش داد و دلیل آن بازارهای اوراق قرضه بازارهای اوراق قرضه را نگرانی فزاینده در مورد تورم عنوان کرد. این روند در آمستردام ادامه یافت، جایی که در روزهای بعد بانک مرکزی اروپا ECB نشست سیاست پولی خود را در فاصله‌ای از موقعیت معمول خود در فرانکفورت برگزار کرد. کریستین لاگارد رییس بانک مرکزی اروپا تایید کرد که افزایش ۰.۲۵واحد درصدی نرخ بهره در ماه جولای در برنامه آنها بوده است اما او بسیار فراتر رفت. لاگارد گفت که بانک مرکزی اروپا انتظار دارد نرخ بهره را حداقل ۰.۵واحد درصد در ماه سپتامبر افزایش دهد و پس از آن افزایش «پایدار» را پیش‌بینی کرد. کاتالیزور این موضع تندروانه، تجدیدنظر شدید رو به بالا در پیش‌بینی‌های بانک مرکزی برای نرخ تورم بود.

این مساله، زمینه را برای یک تغییر چشمگیر در بازارهای اوراق قرضه فراهم کرد که اتفاقات کشورهای دیگر آن را تحریک می‌کرد. بازدهی اوراق قرضه ده ساله دولت آلمان که با نام باند شناخته می‌شود، در روزهای پس از آن به سرعت به بالای ۱.۷۵ درصد رسید. بازده اوراق قرضه دولتی منطقه یورو به ویژه btps ایتالیا حتی افزایش بیشتری داشت. اسپرد btps بیش از باند بود و بازده اوراق قرضه ده ساله این کشور را به بالای ۴ درصد رساند. در واقع اسپرد به قدری سریع افزایش یافته بود که بانک مرکزی اروپا در ۱۵ ژوئن یک جلسه اضطراری برای رسیدگی به این موضوع برگزار کرد.

اما علیرغم تمام این اتفاقات، اخبار آمریکا بود که بازارها را به واقع متحول کرد. ارقام منتشر شده در روز جمعه ۱۰ ژوئن نشان داد که تورم در ماه می به ۸.۶ درصد رسید که بالاترین نرخ تورم از سال ۱۹۸۱ تاکنون بوده است. بدتر از همه، نظرسنجی دانشگاه میشیگان نشان داد که انتظارات مصرف کنندگان از تورم میان مدت به طور قابل توجهی افزایش یافته و در چنین شرایطی کاهش تورم سخت‌تر به نظر می‌رسید.

بازدهی اوراق قرضه خزانه‌داری به شدت افزایش یافت چرا که بازار اوراق قرضه شروع به قیمتگذاری بر اساس افزایش بیشتر و سریع‌تر نرخ بهره توسط فدرال رزرو کرد. همانطور که در نمودار زیر مشخص است بیشترین حرکت در محدوده کوتاه انتهای منحنی بازده بود که شدیدترین حساسیت را نسبت به تغییرات سیاست پولی دارد. بازده اوراق قرضه خزانه‌داری دو ساله تنها در دو روز معاملاتی ۰.۵۷واحد درصد افزایش یافت اما همزمان نرخ‌های بلندمدت نیز تغییر کردند.

(نمودار بازده اوراق قرضه آمریکا در ژوئن ۲۰۲۲)

بازار سهام به سختی توانست از این مساله فرار کند. شاخص اس‌اندپی۵۰۰ که شاخص سهام پیشروست، در روز دهم ژوئن ۳ درصد و دوشنبه پس از آن ۴ درصد کاهش یافت. زیان‌های انباشته، بازار سهام را وارد قلمروی نزولی کرد که به عنوان افت بیش از ۲۰ درصدی نسبت به اوج اخیر آن تعریف می‌شود. بدتر از آن، شاخص فناوری نزدک بیش از ۳۰ درصد کاهش یافته بود. اگرچه افزایش بازدهی اوراق قرضه خزانه‌داری قیمت سهام را کاهش داد اما همزمان باعث افزایش شاخص دلار شد. شاخص dxy که یکی از شاخص‌های دلار آمریکاست، در برابر ۱۲ ارز دیگر کشورهای ثروتمند، تاکنون ۱۰ درصد افزایش یافته است. روند صعودی شاخص دلار به ویژه در برابر ین ژاپن که به پایین‌ترین سطح ۲۴ سال اخیر خود سقوط کرده، بسیار نمایان است. در حالی که فدرال رزرو در حال تشدید سیاست‌های خود برای کاهش تورم است، بانک مرکزی ژاپن به شدت در حال خرید اوراق قرضه برای افزایش تورم است.

نوسانات اخیر به ویژه در بازار اوراق قرضه نسبتا شدید به نظر می‌رسد. چه چیزی می‌تواند این روند را توضیح دهد؟ به همان اندازه که پس زمینه تورم از قبل‌تر چندان خوشایند به نظر نمی‌رسید، سرمایه‌گذاران خود را با این ایده دلداری داده‌اند که شرایط بدتری را هم در گذشته دیده‌اند. نظرسنجی جهانی مدیر صندوق بانک آمریکا نشان می‌دهد که در هفته‌های اخیر، سرمایه‌گذاران تخصیص منابع خود به اوراق قرضه را شاید با قضاوت در مورد توقف کاهش قیمت اوراق، افزایش داده‌اند چرا که قیمت اوراق قرضه برعکس بازده اوراق حرکت می‌کند و اگر چنین باشد، ارقام ضعیف تورم اشتباه آنها را آشکار کرده است.

(نمودار روند سقوط دو شاخص اس‌اندپی۵۰۰ و نزدک از ماه آوریل تاکنون)

بازاری که به شدت به یک جهت متمایل است، اغلب با تغییر فاکتورها عقب نشینی و نقدینگی ضعیف این اثر را تقویت می‌کند. تغییرات در مقررات، نگهداری مقدار زیادی اوراق قرضه برای تسهیل تجارت مشتریان را برای بانک‌ها پرهزینه‌تر کرده است. فدرال رزرو که زمانی خریدار قابل اعتماد اوراق قرضه خزانه‌داری بود، اکنون خرید را متوقف می‌کند. زمانی که سرمایه‌گذاران می‌خواهند اوراق را بفروشند، تعداد کمی از افراد حاضرند طرف دیگر معامله را بپذیرند. حرکات شدید بازار در روزهای باقیمانده تا برگزاری نشست فدرال رزرو، به شدت حس ترس را افزایش داد.

با این حال، سخت است که استدلال کنیم سرمایه‌گذاران دیدگاه صعودی دارند. نظرسنجی بانک آمریکا نشان می‌دهد که خوش بینی مدیران صندوق‌ها در مورد چشم‌انداز اقتصادی، در پایین‌ترین سطوح خود قرار دارد. آیا می‌توان از این سقوط سخت جلوگیری کرد؟ حتی آقای پاول هم نسبت به این مساله اقناع نشده است. به نظر می‌رسد که باید برای مشکلات بیشتر آماده شد.

سیگنال نرخ اوراق قرضه آمریکا به بازارها

بورسان- سروش بهرامی؛ طی ماه‌های گذشته و پس از خروج اقتصادهای جهانی از شوک بحران کرونا با استفاده از سیاست‌های انبساطی و حمایتی دولت‌ها برای به حرکت درآمدن چرخ تولید، اکنون تورم بالایی گریبان‌گیر کشورهای توسعه یافته شده است. از این رو بانک‌های جهانی و در صدر آن‌ها فدرال رزرو، اقدام به اجرای سیاست‌های انقباضی برای کنترل افزایش قیمت‌ها کرده‌اند.

در همین جهت، بازارهای جهانی که در بیش از یک سال گذشته افزایش‌های چشمگیری را داشتند و قیمت کامودیتی‌ها نیز به سقف‌های تاریخی خود نزدیک شدند، روزهای سختی را پشت سر می‌گذارند. برای مثال نفت برنت که توانسته بود به حوالی ۱۲۸ دلار به ازای هر بشکه برسد، تا زیر ۱۰۰ دلار نیز سقوط کرد و اکنون در کانال ۱۰۵ دلاری نوسان می‌کند. مس نیز که قیمت‌های ۱۰۸۵۰ دلار را لمس کرده بود، اکنون به زیر ۸۰۰۰ دلار رسیده است و طلا نیز با از دست دادن کف ۱۸۰۰ دلاری خود، حوالی ۱۷۴۰ دلار به ازای هر انس درحال معامله است.

طی هفته‌های گذشته صحبت از احتمال ورود اقتصاد جهانی به رکود بسیار افزایش بافته بود و بسیاری اعتقاد داشتند که این موضوع فدرال رزرو را برای افزایش تهاجمی نرخ بهره در ماه‌ آینده مردد خواهد کرد هرچند که سیاست‌گذاران هدف اصلی خود را بدون توجه به پارامتر دیگری، کنترل تورم عنوان کرده بود. روز جمعه اما نرخ بیکاری به عنوان یکی از اصلی‌ترین شاخصه‌های رکود منتشر شد و با ثبت عدد ۳.۶ درصدی در حد انتظارات و مقدار ماه گذشته عمل کرد و کمی از پیش‌بینی‌ها برای ورود به یک رکود سنگین را کم‌رنگ کرد. این موضوع البته به معنای از بین رفتن کامل تهدید رکود نیست زیرا زمانی که به داده‌های تاریخی مراجعه می‌کنیم، نرخ بیکاری با یک تاخیر زمانی ایجاد شده است.

انتظار سرمایه‌گذاران برای تورم بالاتر

روز چهارشنبه هفته جاری نرخ تورم آمریکا برای ماه ژوئن منتشر می‌شود و حالا که نگرانژ از احتمال رکود کاهش یافته است، دست فدرال رزرو برای افزایش نرخ بهره بازتر از قبل خواهد بود. در صورتی که نرخ تورم برای این ماه بیشتر از انتظارات باشد، به احتمال بسیار بالایی بار دیگر شاهد افزایش ۰.۷۵ درصدی نرخ بهره باشیم و این موضوع می‌تواند بازارهای جهانی و کامودیتی‌ها را با چالشی جدی مواجه کند.

اگر به نرخ سررسید اوراق قرضه ۱۰ ساله و ۲ ساله آمریکا نگاهی بیندازیم، برای سومین بار از ماه مارس، نرخ ۲ ساله از ۱۰ ساله پیشی‌ گرفته است. طبق آخرین داده‌ها نرخ بازده تا سر رسید اوراق ۱۰ ساله آمریکا به زیر ۳ درصد رسیده و عدد ۲.۹۶۳ را نمایش می‌دهد و این درحالی است که نرخ سررسید اوراق ۲ ساله این کشور در ۳.۰۳۳ درصد قرار دارد. این موضوع نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران در حال فروش اوراق دوساله خود هستند و تمایل بیشتری برای خرید اوراق ۱۰ ساله دارند. دلیل این موضوع را می‌توان در انتظارات سهامداران پیدا کرد. در چنین مواردی مشخص است که فعالان بازارهای مالی انتظار تورم بالاتری را می‌کشند که این موضوع می‌تواند واکنش‌های جدیتری را از سمت فدرال رزرو برای افزایش بیشتر نرخ بهره ایجاد کند.

اکنون اما همه نگاه‌ها به روز چهارشنبه دوخته شده است و باید منتظر ماند و دید که آیا نرخ تورم آمریکا بیش از پیش می‌تازد یا خیر.

واکنش بورس تهران چه خواهد بود؟

طی یکسال گذشته، رشد قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی یکی از محرک‌هایی بود که برخی از صنایع بزرگ مانند شرکت‌های معدنی، پتروشیمی، پالایشی و. شد. در آن زمان نیز بسیاری صحبت از شروع یک سوپرسایکل در قیمت برخی از کالاهای پایه به خصوص مس می‌کردند و فارغ از اینکه آیا سوپرسایکلی اتفاق افتاد یا خیر، اکنون ریزش قیمت‌ها همه را نگران کرده است و نبود چشم‌انداز مثبتی در این زمینه این نگرانی را تشدید می‌کند.

بورس تهران نیز نگاه خود را به روز چهارشنبه دوخته است. فعالان بازار سرمایه قطعا به این موضوع توجه ویژه‌ای خواهند داشت زیرا کاهش قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی، تاثیر مستقیمی بر وضعیت فروش و سودآوری بر شرکت‌های صادراتی کشور خواهد داشت. از این رو می‌توان انتظار داشت که یکی از متهمان اصلی بی‌رمقی بورس تهران این موضوع باشد.