انواع الگوهای سر و شانه

الگوی سقف دوقلو نیز در انتهای روند صعودی تشکیل می شود و مانند حرف M است. در این آرایش خطی موازی روبه روی سطح مقاومت کشیده می شود که دو قله را به هم وصل می کند. این خط جهت شاسایی خط گردن در نظر گرفته می شود. پیش از اینکه قیمت ها از نقطه A عبور کنند، سطح حمایت در برابر قیمت ها بوجود آمده و زمانی که این خط شکسته می شود به یک خط مقاومت مهم و قوی تبدیل خواهد شد. قیمت ها در برخورد با نقطه B به سطح حمایت برگشت می کنند. این سطح اکنون به عنوان خط گردن مطرح است. حرکت قیمت ها طوری است که سطح حمایت شکسته می شود البته ممکن است که با تلاش خریداران قیمت ها به حمایت شکسته شده بر گردد. اگر این خط مقاومت در برابر فشار خریداران دوام بیاورد انتظار می رود قیمت ها سقوط کند.

انواع الگوهای سر و شانه

الگوهای زیادی در تحلیل انواع الگوهای سر و شانه تکنیکال وجود دارند که شناخت آن‌ها می‌تواند کمک زیادی به تحلیل و در نتیجه معاملات بهتر کنند. هفت الگوی کلاسیک در بازارهای سرمایه شناسایی شده که به دلیل استفاده زیاد کاربران از آن‌ها از اعتبار بالایی برخوردار هستند، این الگوها در بازار سرمایه به‌راحتی قابل‌تشخیص هستند، ولی لازمه آن شناخت درست و صحیح الگوها است. همچنین این الگوها در تایم فریم‌های(دوره‌های زمانی) مختلفی تشکیل می‌شوند، ولی بیشترین استفاده در تایم روزانه است.

الگوی سرشانه

این الگو یکی از الگوهای برگشتی کلاسیک به‌حساب می‌آید، هنگامی‌که نمادی در مسیر صعودی قرار دارد، اگر این الگو تشکیل شود،‌ تغییر مسیر داده و به سمت پایین حرکت می‌کند. حالت برعکس آن به این صورت است که سهم در یک‌روند نزولی قرار دارد و سپس الگوی برگشتی سرشانه تشکیل می‌شود و روند نزولی تغییر مسیر داده و به سمت بالا بر‌می‌گردد. برای تشکیل این الگو شرایطی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.

اجزای تشکیل‌دهنده الگوی سرشانه:

• سر (دارای بلندترین قله در الگو)
• شانه‌ها (دو شانه که ممکن است درصورتی‌که ایده‌آل باشند، اندازه یکسان داشته و می‌توانند هم‌سطح یا غیر هم‌سطح باشند.)
• خط گردن(خطی که دونقطه‌ حاصل از به هم پیوستن یکسر و یک شانه را به هم می‌رساند و ملاک ما برای تشخیص دقیق الگو است.)

حال به بررسی الگو می‌پردازیم، این الگو در حالت ایده‌آل به شکل زیر است:

برای حالت نزولی نیز برعکس همین حالت صادق است. به مثال‌های زیر توجه کنید:

الگوی سرشانه صعودی:

الگوی سرشانه نزولی:

گاهی ممکن است بنا به دلایلی همچون حمایت‌های پیشین و سایر حمایت‌ها یا مقاومت‌ها هدف قیمتی الگو شما تکمیل نشود.

همان‌طور که پیشتر‌ برایتان توضیح دادیم، این الگو زمانی که بتواند از خط گردن با حجم معاملات بالا یا گپ معاملاتی یا به همراه یک کندل تو خالی این خط را رد کند و بتواند سه روز معاملاتی بالای آن معامله کند، به‌منزله شکست خط گردن تلقی خواهد شد؛ ولی این الگو در این سهم هیچ‌گاه محقق نشده، چراکه خط گردن با شرایطی که توضیح داده شد، شکسته نشده است!

سؤال: آیا در نمودار زیر ما یک الگوی سرشانه صعودی می‌بینیم؟

با توجه به شکل زیر دو نکته حائز اهمیت است، ابتدا اینکه روند قبل از الگو نزولی است، ولی بسیار کوچک‌تر از خود الگو است، نکته دوم این است که خط گردن‌شکسته نشده است.

سقف دوقلو

این الگو نیز همانند الگوی سرشانه یک الگوی بازگشتی است، برای شناسایی این الگو کافی است الگوی همانند شکل زیر را در نمودارهای خود پیدا کنیم.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، در صورت وجود روند صعودی و ایجاد چنین الگویی، درصورتی‌که سهم از نقطه A به سمت پایین خارج شود و به بیان دیگر خط گردن را با حجم زیاد قطع کند، هدف قیمتی را به‌اندازه فاصله سقف الگو تا خط گردن خواهد داشت.

سقف سه‌قلو

این الگو نیز همانند الگوی سقف دوقلو یک الگوی برگشتی بوده و فقط به‌جای دوقلو به سه‌قلو تبدیل می‌شود و به بیان دیگر به‌جای «دو سقف یا کف» به «سه سقف یا کف» تبدیل می‌شود. این الگو برای حالت برعکس یعنی کف سه‌قلو نیز صادق است.

به مثال‌های‌ زیر توجه فرمایید:

الگوی پرچم(FLAG)

این الگو، یکی از الگوهای ادامه‌دهنده در تحلیل تکنیکال است، یعنی سهم در مدار صعود وارد الگو پرچم شده و سپس باهدف مشخص قیمتی به حرکت خود ادامه می‌دهد.

مشابه الگوی پرچم در روندهای نزولی نیز وجود دارد.

این الگو بعضی مواقع باعث تغییر روند در یک سهم خواهد شد! زمانی که سهم وارد الگو شده و به‌صورت عکس از الگو خارج شود، باعث تغییر روند می‌شود. در تصویر زیر نمونه اصلی برای یک پرچم را مشاهده می‌کنید، درصورتی‌که از نقطه A خارج شود، به‌صورت ادامه‌دهنده و درصورتی‌که از نقطه B خارج شود به‌صورت بازگشتی عمل می‌کند.

همان‌طور که در تصاویر زیر مشاهده می‌کنید، در بازه تعیین‌شده پرچم‌های متوالی و ادامه‌دهنده تشکیل‌شده است.

نکات و اهداف قیمتی:

• الگوی پرچم از یک پرچم و دسته تشکیل‌ شده است
• در صورت شکست در ادامه روند به‌صورت الگوی ادامه‌دهنده و در غیر این صورت بازگشتی عمل می‌کند.
• هدف قیمتی اول به‌اندازه دسته پرچم و هدف قیمتی دوم به کانال شکل‌گرفته
• طول پرچم نباید از ۵۰ درصد دسته پرچم در حالت ایده‌آل تجاوز کند.
• این الگو بیشتر در رالی‌ها (صعودها و یا نزول‌های متوالی) رخ می‌دهد.

پرچم برگشتی

الگوی مثلث(TRIANGLES)

این الگو انواع مختلفی دارد، ولی به‌طورکلی اگر بتوانیم به‌صورت همگرا دو خط را رسم كنیم كه تشكیل یك مثلث بدهد، جز این الگو به‌حساب می‌آید. این الگو می‌تواند به‌صورت بازگشتی یا ادامه‌دهنده باشد.

اهداف قیمتی:

اهداف قیمتی در الگوی مثلث، به اندازه ضلع H در اشكال بالاست و به این صورت است كه از هر طرف مثلث سهم خارج شود، به‌اندازه آن پیشروی خواهد كرد.

الگوی دره (WEDGES)

این الگو همانند مثلث بوده با این تفاوت كه به‌صورت یك كنج تشكیل می‌شود و قوانین آن مطابق با مثلث است.

الگوی الماس (DIAMONDS)

این الگو برگشتی بوده و اگر سهم در روند صعودی وارد این الگو شود، نزولی می‌شود و این الگو به‌صورت برعكس نیز صادق است.

الگوی فنجون و دسته (CUP)

این الگو برای ادامه روند در مسیر صعودی استفاده می‌شود، به‌نوعی كه سهم وارد كاپ شده و اگر از آن خارج شود، به‌اندازه قعر الگو رشد خواهد کرد. این الگو می‌تواند به‌صورت ساده تشكیل شود و دسته نداشته باشد، ولی معمولاً یك دسته كوچك در قسمت راست الگو تشكیل می‌شود. با توجه به شكل زیر سهم در مسیر صعودی وارد الگو شده و بعد از تشكیل دسته در قسمت راست خود و گذر از محدوده خط گردن به مسیر خود ادامه داده است.

الگوی مستطیل

این الگو نیز بسته به خروج سهم می‌تواند صعودی یا نزولی باشد، به‌نوعی كه طبق تصویر زیر سهم پس از عبور از محدوده مقاومتی توانسته به‌اندازه عرض مستطیل رشد کند.

الگوی سر و شانه الگوی بازگشتی

به‌ طور معمول سال‌های متمادی الگوهای عمومی قیمت ، در بین سهام داران و معامله گران در تحلیل تکنیکال جایگاه خوبی داشته است و در بین ابزارهای تحلیل تکنیکال از محبوبیت خوبی برخوردار می باشد.الگوهای بازگشتی قیمت، به شناسایی روندهای جدید در چارت تحلیل تکنیکال کمک بسزایی ‌می‌کند. به‌منظور آشنایی با الگوی سر و شانه که یک الگوی بازگشتی در بورس است ، با ما همراه باشید.

الگوی سرو شانه چیست؟

الگوی سر و شانه یکی از معروف ترین الگوهای کلاسیک در بازار سرمایه می باشد. این الگو یکی از قابل اعتمادترین و مشهورترین اشکال نموداری است و بسیاری از معامله گران با آن مانوس هستند. الگوی سر و شانه مهم ترین و پرکاربردترین الگوی برگشتی است و سایر الگوهای برگشتی حالت خاصی از این الگو هستند. این الگو دو نوع است سر و شانه سقف و سر و شانه کف.
الگوی سرو شانه سقف در انتهای یک روند صعودی و سر و شانه کف در انتهای یک روند نزولی تشکیل می شود.
اجزای این الگو عبارتند از:

الگوی سر و شانه مشتمل بر سه موج پشت سر هم می باشد. موج اول و سوم که شانه ها را تشکیل می دهند تقریبا بلندی یکسانی دارند. سر در این الگو توسط موج دوم ایجاد می شود و بلند تر از شانه هاست. در این الگو هر سه موج از خط حمایتی پیروی می کنند که به عنوان خط گردن معروف است. در آرایش سر و شانه کف این سه موج از یک خط مقاومت پیروی می کنند.

الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال

الگوی سر و شانه از الگوهای برگشتی است. همان‌طور که از نام‌گذاری آن مشخص است، الگوهای برگشتی، الگوهایی هستند که روند قیمت پس از تشکیل الگو در آن‌ها تغییر جهت می‌دهد. الگوی سر و شانه، الگویی با سه قله است که دوتای بیرونی آن در ارتفاعی برابر و قله‌ی وسط از بقیه بلندتر است. در تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه، نمودار خاصی را تشکیل می‌دهد که نشان‌گر تغییر بازار و شروع روند برگشتی است. طبق اطلاعات و تجربه‌های کسب‌شده، الگوی سر و شانه یکی از قابل‌اعتمادترین الگوهای برگشتی است. این الگو یکی از چند الگوی برتری است که با سطوح مختلفی از دقت، نشان می‌دهد روند صعودی یا نزولی سهم رو به پایان است.

معمولاً الگوی سر و شانه زمانی شکل می‌گیرد که قیمت سهم به سقف خود رسیده و بعد به کف آخرین حرکت صعودی خود برمی‌گردد. سپس قیمت از سقف قبلی بالاتر می‌رود تا دماغه را ساخته و بعد دوباره به کف اولیه‌ی خود باز می‌گردد. درنهایت، قیمت یک‌بار دیگر افزایش می‌یابد، اما این بار به قله‌ی اول رسیده و روند نزولی به خود می‌گیرد.

الگوی سر و شانه سقف

این الگو در پایان یک حرکت صعودی رخ‌داده و باعث تغییر جهت بازار و حرکت به سمت نزول قیمت می‌شود. در الگوی سر و شانه سقف، ما شاهد سه قله خواهیم بود. در بین این قله‌ها، قله وسط ارتفاع بیشتری نسبت به دو قله قبلی خود دارد که درواقع همان قسمت “سر” الگو هست و دو قله مجاور آن‌که ارتفاع کمتری دارند، شانه‌های چپ و راست را تشکیل می‌دهند. به تصاویر زیر دقت نمایید:

به‌منظور انجام معاملات با استفاده از این الگو، زمانی که حالت کلی الگو را در چارت پیدا کردید، باید منتظر شکسته شدن خط گردن بمانید. بهتر است شکست خط گردن پرقدرت انجام شود و سایر شرایط یک شکست مناسب را داشته باشد. درصورتی‌که قیمت با حرکت بسیار سریع و قوی خط گردن را شکست و شما از ورود به پوزیشن جا ماندید، بهتر است منتظر حرکت برگشتی (پولبک) به خط گردن الگو بمانید و سپس وارد پوزیشن شوید. نکته قابل‌توجه این است که در الگوهای سر و شانه، بین شانه چپ و سر باید واگرایی باشد، ایجاد واگرایی تأییدی بر تشکیل الگوی سر و شانه است.

اهمیت شیب‌خط گردن در الگوی سر و شانه سقف

خط گردن در الگوی سر و شانه سقف معمولاً شیب ملایم و رو به بالایی دارد. برخی اوقات این خط افقی می‌شود. ولی این دو حالت تفاوت چندانی باهم ندارند. هرگاه خط گردن در الگوی سر و شانه سقف دارای شیب نزولی شود، نشانه ضعیف بودن بازار است و اغلب به دنبال آن شانه راست ضعیفی نیز شکل می‌گیرد. تحلیل‌گر تا شکسته شدن خط گردن صبر می‌کند و اگر قصد فروش داشته باشد باید کمی بیشتر صبر کند؛ زیرا در حالتی که شیب‌خط کاهشی باشد اخطار فروش دیرتر صادر می‌شود. خط گردن صعودی نشانه قدرت بالای بازار است؛ ولی بازهم این مشکل وجود دارد که اخطار دیرهنگام صادر می‌شود.

تشخیص حد زیان و حد سود الگو (سر و شانه سقف)

حد زیان الگو، بالای شانه راست قرار می‌گیرد. البته در بعضی مواقع الگوهای سر و شانه‌ای به وجود می‌آیند که ارتفاع شانه راست و سر نزدیک است. در این حالت می‌توانید حد زیان را بالای قسمت سر قرار دهید تا حد ضرر مطمئن‌تری داشته باشید.

برای به دست آوردن حد سود کافی است فاصله قسمت سر تا خط گردن را اندازه‌گیری کرده و از مکانی که خط گردن شکسته می‌شود به سمت پایین اعمال کنید. به‌عنوان نمونه به تصویر زیر دقت نمایید:

الگوی سر و شانه کف

این الگو بانام سر و شانه معکوس هم شناخته می‌شود و نکات ذکرشده در مورد حد سود و ضرر در الگوی سر و شانه سقف نیز شامل این الگو می‌شود. این الگو بعد از یک حرکت نزولی شکل‌گرفته و باعث تغییر جهت حرکت بازار به سمت بالا خواهد شد. ساختار این الگو نیز از سه کف تشکیل‌شده است که کف میانی، عمق بیشتری نسبت به دو کف مجاور خود داشته و اصطلاحاً تشکیل‌دهنده بخش “سر” الگو هست. به‌منظور درک بهتر توضیحات ارائه‌شده، به تصویر زیر دقت نمایید:

همین‌طور به‌منظور آشنایی با این الگو در چارت واقعی، به تصویر زیر دقت نمایید:

به‌منظور انجام معاملات با استفاده از این الگو، باید منتظر شکست خط گردن بود. به این شکل که هرچقدر شکست قوی‌تر انجام شود بهتر است. همچنین درصورتی‌که بعد از شکست خط گردن از ورود به پوزیشن جا ماندیم، باید منتظر پولبک به خط گردن ماند تا در آنجا بتوان با شرایط بهتری وارد پوزیشن خرید شد.

تشخیص حد زیان و حد سود الگو (سر و شانه کف)

در این الگو حد زیان، انواع الگوهای سر و شانه زیر شانه سمت راست قرار می‌گیرد؛ اما برای افرادی که قصد انتخاب حد زیان مطمئن‌تری دارند، زیر قسمت سر نیز جای مناسبی برای قرار دادن حد زیان است. البته این موضوع را در نظر داشته باشید که فاصله شانه راست تا سر بیش‌ازاندازه بزرگ نباشد. حد سود این الگو نیز برابر بافاصله سر تا خط گردن است که باید از نقطه‌ای که خط گردن شکسته می‌شود، به سمت بالا اعمال کنیم. به همین منظور برای درک بهتر به تصویر زیر دقت نمایید:

تفاوت‌های الگوهای سر و شانه سقف و کف

در الگوی بازگشتی سر و شانه معکوس نیز شکسته شدن خط گردن برای کامل شدن آن ضروری است و تکنیک‌های محاسبه قیمت‌های هدف مانند الگوی سر و شانه‌های سقف است. تنها تفاوت جزئی که در کف می‌تواند وجود داشته باشد این است که تمایل بیشتری برای حرکات بازگشتی به سمت گردن وجود دارد که بعد از موج نزولی اتفاق می‌افتد.

روش مناسب‌تر برای بررسی این تفاوت، این است که هر بازار پس از فقط یک رکود یا سکون می‌تواند نزول کند. کاهش تقاضا یا تمایل برای خرید در میان معامله گران اغلب برای هدایت بازار به سمت نزول کافی است؛ اما بازار پس از سکون و ناکارایی نمی‌تواند ناگهان صعود کند. قیمت‌ها تنها در صورت برتری یافتن تقاضا بر عرضه و هجوم بیشتر خریداران نسبت به فروشندگان می‌توانند صعود کند.

دوره زمانی الگوی سر و شانه

چارچوب زمانی الگوی سر و شانه می تواند از چند هفته تا چند ماه را پوشش دهد. هر چه زمان این الگو طولانی تر باشد این الگو دقیق تر است. ضمنا حالت واقعی قیمت ها معمولا به اندازه کافی نرمال و متقارن نیستند و آرایش سر و شانه گاهی اوقات وضوح نخواهد داشت. همچنین خط گردن به ندرت افقی خواهد بود.

نقطه نظرات داد و ستد

الگوی سر و شانه همواره بصورت یک الگوی منظم و متقارن شکل نمی گیرد. به نکات زیر توجه کنید:

1. حجم معاملات در این الگو رفته رفته کم می شود. یعنی حجم معاملات در شانه چپ بیشتر از سر است و در قسمت سر بیشتر از شانه راست.
2. هنگام شکست خط گردن حجم معاملات به طرز محسوسی با افزایش همراه است.
3. بیشتر اوقات شیب خط گردن صفر یا نزدیک صفر است. اگر این شیب مثبت باشد نشان از قدرت روند صعودی است و در مواقعی نادر این شیب می تواند منفی باشد.
4. الگوی سر و شانه اکثرا با واگرایی بین قیمت و حجم تایید می شود.

هدف قیمت الگوی سر و شانه کف: قیمت نقطه شکست – ((قیمت خط گردن – پایین ترین قیمت سر) * 74%)

آرایش سقف دوقلو

الگوی سقف دوقلو نیز در انتهای روند صعودی تشکیل می شود و مانند حرف M است. در این آرایش خطی موازی روبه روی سطح مقاومت کشیده می شود که دو قله را به هم وصل می کند. این خط جهت شاسایی خط گردن در نظر گرفته می شود. پیش از اینکه قیمت ها از نقطه A عبور کنند، سطح حمایت در برابر قیمت ها بوجود آمده و زمانی که این خط شکسته می شود به یک خط مقاومت مهم و قوی تبدیل خواهد شد. قیمت ها در برخورد با نقطه B به سطح حمایت برگشت می کنند. این سطح اکنون به عنوان خط گردن مطرح است. حرکت قیمت ها طوری است که سطح حمایت شکسته می شود البته ممکن است که با تلاش خریداران قیمت ها به حمایت شکسته شده بر گردد. اگر این خط مقاومت در برابر فشار خریداران دوام بیاورد انتظار می رود قیمت ها سقوط کند.

هدف قیمت: قیمت خط گردن – ((قیمت بالاترین سقف دو قله – قیمت خط گردن)*72%)

آرایش کف دوقلو

آرایش کف دوقلو مانند حرف W است و یک تصویر درون آینه از الگوی سقف دوقلو است. بنابراین ویژگی ها، مسائل بالقوه، علامت ها، نقطه نظرات معامله گران به طور مشابه در این الگو قابل استفاده است.

هدف قیمتی کف دوقلو: قیمت سقف میانه + ((قیمت سقف میانه – قیمت از کمترین کف دوقلو)*66%)

سخن آخر

الگوی سر و شانه، یکی از الگوهای بازگشتی است که پس از تشکیل ساختار الگو در انتهای روند، انتظار چرخش روند وجود دارد. در الگوی سر و شانه سقف، انتظار ریزش و در الگوی سر و شانه کف، انتظار رشد قیمت را خواهیم داشت. از این الگو می‌توان برای تشخیص‌ اصلاح‌های مقطعی نمودار و یا چرخش روند اصلی نمودار استفاده کرد.

تکنیکال مقدماتی - الگوهای تکنیکال

در این مقاله قصد دارم تا یکی از کاربردی ترین مباحث تکنیکال را خدمت شما دوستان ارائه کنم. الگوها یا پَتِرن‌های تکنیکال یکی از جذاب‌ترین ابزارهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال هستند که هر تحلیلگر تکنیکالی نیاز به آنها دارد. درواقع می‌توان الگوهای تکنیکال را یکی از سریع‌ترین ابزارهای مورد استفاده در تکنیکال نام گذاری کرد.

آنچه در این مقاله بیان خواهد شد عبارتست از:

1- دیدگاه پترنی نسبت به چارت‌ها

اگر شما به عنوان یک تحلیلگر چارت‎‌های زیادی را ببینید، بعد از گذشت مدتی ناخودآگاه متوجه بعضی از شکل‌ها و الگوهای موجود در نمودار خواهید شد. این نظم موجود همان الگوهایی هستند که در تحلیل به شما کمک می‌کنند. به عنوان مثال به نمودار زیر توجه کنید.

همانطور که مشاهده می‌کنید نمودار در یک شیب صعودی در حال تشکیل کف‌ها و سقف‌های بالاتر از قبل است. شما این نکته را بدون استفاده از هیچ ابزار یا ترفندی و تنها با استفاده از درک شهودی خود انجام دادید و این همان دیدگاه در مورد الگوهاست که بسیار کاربردی و سریع است.

2- سطوح حمایت و مقاومت (Support and resistance)

بعضی مواقع در یک نمودار قیمت با رسیدن به یک سطح قیمتی خاص نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. این واکنش می‌تواند از نوع کاهش یا افزایش قیمت باشد. اگر قیمت با رسیدن به یک سطح خاص کاهش پیدا کند اصطلاحا به آن سطح یک سطح مقاومت می‌گویند و اگر افزایش یابد به آن سطح یک سطح حمایت گویند.

3- خطوط روند (trend lines)

یک خط روند، خطی است که از اتصال چند نقطه حمایتی یا مقاومتی به یکدیگر تشکیل می‌شود. خطوط روند این قدرت را دارند که از آنها بتوان برای پیش بینی نقاط حمایت یا مقاومت بعدی استفاده کرد. خط روند می‌تواند صعودی یا نزولی باشد.

هرچه تعداد نقاط برخورد به یک خط روند بیشتر باشد یا به عبارتی نقاط بیشتری را پوشش دهد آن خط روند از اعتبار بیشتری برخوردار است.

4- کانال‌ها (channels)

اگر نموداری را بتوان توسط دو خط روند حمایتی و مقاومتی محصور کرد اصطلاحا نمودار توسط یک کانال محصور شده است. کانال‌ها نیز مانند خطوط روند ماهیت صعودی و نزولی دارند و می‌توان از آنها برای پیش‌بینی قیمت استفاده کرد. اگر خط میانی یک کانال را رسم کنید در اکثر مواقع خواهید دید که قیمت نسبت به آن واکنش نشان میدهد.

دقت داشته باشید هرگز نباید در یک کانال نزولی به قصد شکار اصلاح جزئی قیمت اقدام به خرید نمایید و در بازارهای دوطرفه در سقف یک کانال صعودی اقدام به فروش نمایید.

5- شکست معتبر سطوح

یکی از مباحث مهمی که در باید در استفاده از الگوها در نظر گرفت، شکست سطوح قیمتی است. اینکه شما بدانید که آیا با شکست یک سطح مقاومت یا حمایت وارد یک معامله شوید نیاز به آموزش و تجربه دارد. در این بخش برخی از نکات مربوط به شکست سطوح را خدمت شما بیان می‌کنم.

به عنوان مثال فرض کنید قیمت در حال نوسان درون یک کانال صعودی باشد. آیا باید به محض برخورد قیمت به کف کانال اقدام خرید کرد؟ جواب این سوال بستگی به مواردی دارد که باید یک معامله گر آنها را در بگیرد. از نظر تکنیکال تمامی شکست‌های سطوح معتبر نیستند.

برای تشخیص شکست‌های معتبر شما باید حتما از ابزارهایی مانند الگوهای شمع ژاپنی، اندیکاتورها و حجم معاملات استفاده کنید. به نمودار زیر توجه کنید.

قیمت در یک کانال صعودی پس از برخورد به کف کانال با یک کندل مارابوزوی قوی خط حمایت را به سمت پایین شکسته است. و سپس یک بازگشت یا pull back به خط روند حمایتی داشته است. شما باید بدانید در این ناحیه هرگز نباید اقدام به خرید کنید تا زمانیکه دوباره قیمت در بالای خط روند تثبیت شود. اگر بازار دو طرفه باشد میتوانید یک معامله فروش پایین تر از نقطه حمایت قبلی باز کنید. بنابراین در این نمودار با استفاده از نمودار شمع های ژاپنی می‌توان تغییر روند را متوجه شد. برای آشنایی با الگوهای شمع ‌های ژاپنی به مقاله زیر بروید.

6- الگوی کف و سقف دو قلو و سه قلو

اگر در نمودار قیمتی یک سهم ، قیمت پس از برخورد به یک ناحیه حمایتی یا مقاومتی بازگشت کند و دوباره به همان سطح قبلی برخورد کند اصطلاحا یک الگوی کف یا سقف دو قلو تشکیل می‌شود.

نکته‌ای که باید در معامله روی این الگو در نظر گرفت خط گردن است. این خط به عنوان خط سیگنالی جهت ورود به معامله تلقی می‌شود. شما برای ورود به یک معامله حتما باید در نظر داشته باشید که قیمت این سطح را به سمت پایین یا بالا بشکند و این شکست معتبر باشد.

اگر الگو دارای سه سقف یا سه کف متوالی باشد به آن سقف یا کف سه قلو می‌گویند و شرایط آن مانند کف و سقف دوقلو است.

7- الگوی آدم و حوا (Adam and Eve)

این الگو مشابه الگوی کف و سقف دوقلو است با این تفاوت که در این الگو یکی از کف‌ها کمی کشیده تر از کف مجاور قبلی است.

8- الگوی سر و شانه

الگوی سرو شانه یک الگوی بازگشتی نزولی است که در انتهای یک روند صعودی ظاهر می‌شود و می‌تواند آن را نزولی کند. این الگو از سه قله متوالی و مجاور هم تشکیل می‌شود که اندازه قله میانی از همه بزرگتر است. که اصظلاحا به قله بزرگتر سر (Head) و به قله های مجاور شانه (Shoulder) گفته می‌شود.

در صورتیکه قیمت بتواند خط گردن را به سمت پایین بشکند روند صعودی به طور کامل نزولی گشته و قیمت حداقل به اندازه فاصله سر تا خط گردن به نزول خودش ادامه می‌دهد. اگر الگوی سروشانه به صورت معکوس شکل بگیرد به آن الگوی سر و شانه معکوس می‌گویند.

9- الگوی مثلث

الگوی مثلث ممکن است به اشکال متقارن، صعودی، نزولی و بازشونده تشکیل شود. الگوی مثلث متقارن از محصور شدن قیمت بین دو خط همگرا و هم زاویه تشکیل می‌شود به گونه‌ای که شیب یکی از این دو ضلع صعودی بوده و شیب ضلع دیگر نزولی باشد.

اگر دو خط دارای شیب واگرا باشند دهانه مثلث باز خواهد شد و تشکیل الگوی مثلث بازشونده را خواهد داد.

در صورتیکه بازار در امتداد یک روند صعودی به سطح مقاومت مستحکمی اصبت کند که موجب ثابت ماندن سقف بازار شود اما در عین حال کف بازار مرتبا بالاتر بیاید با مثلث قائم الزاویه‌ای مواجه هستیم که ضلع فوقانی آن افقی بوده و ضلع انواع الگوهای سر و شانه پایینی آن رو به بالاست. این الگو اصطلاحا الگوی مثلث صعودی نامیده می‌شود.

10- الگوی کُنج صعودی و نزولی

الگوی کُنج حالت خاصی از همان الگوی مثلث است با این تفاوت که این بار هر دو ضلع آن شیب یکسان و همسو پیدا کرده اند. در کنج صعودی در عین حال که بازار مرتبا کف های بالاتر می‌سازد، سقف بازار نیز دائما بالاتر می‌رود اما شیب بالاتر رفتن دره ها از شیب بالاتر رفتن قله‌ها سریعتر است.

11- الگوی پرچم

الگوی پرچم یک الگوی ادامه دهنده است که از یک مثلث که میله‌ای بلند به ابتدای آن متصل شده است تشکیل می‌گردد. این الگو هنگامی تشکیل می‌شود که بازار یک روند پر قدرت و ادامه دار را انجام دهد و سپس وارد فاز تثبیت و استراحت بشود.

در این بخش آموزش تکنیکال مقدماتی مفاهیم پایه مربوط به تکنیکال خدمت شما دوستان ارائه شد. در مقالات بعدی وارد مبحث آموزش تکنیکال پیشرفته خواهیم شد. برای مطالعه مقالات قبلی به مقالات زیر مراجعه فرمایید.

الگوی سر و شانه الگوی بازگشتی

به‌ طور معمول سال‌های متمادی الگوهای عمومی قیمت ، در بین سهام داران و معامله گران در تحلیل تکنیکال جایگاه خوبی داشته است و در بین ابزارهای تحلیل تکنیکال از محبوبیت خوبی برخوردار می باشد.الگوهای بازگشتی قیمت، به شناسایی روندهای جدید در چارت تحلیل تکنیکال کمک بسزایی ‌می‌کند. به‌منظور آشنایی با الگوی سر و شانه که یک الگوی بازگشتی در بورس است ، با ما همراه باشید.

الگوی سرو شانه چیست؟

الگوی سر و شانه یکی از معروف ترین الگوهای کلاسیک در بازار سرمایه می باشد. این الگو یکی از قابل اعتمادترین و مشهورترین اشکال نموداری است و بسیاری از معامله گران با آن مانوس هستند. الگوی سر و شانه مهم ترین و پرکاربردترین الگوی برگشتی است و سایر الگوهای برگشتی حالت خاصی از این الگو هستند. این الگو دو نوع است سر و شانه سقف و سر و شانه کف.
الگوی سرو شانه سقف در انتهای یک روند صعودی و سر و شانه کف در انتهای یک روند نزولی تشکیل می شود.
اجزای این الگو عبارتند از:

الگوی سر و شانه مشتمل بر سه موج پشت سر هم می باشد. موج اول و سوم که شانه ها را تشکیل می دهند تقریبا بلندی یکسانی دارند. سر در این الگو توسط موج دوم ایجاد می شود و بلند تر از شانه هاست. در این الگو هر سه موج از خط حمایتی پیروی می کنند که به عنوان خط گردن معروف است. در انواع الگوهای سر و شانه آرایش سر و شانه کف این سه موج از یک خط مقاومت پیروی می کنند.

الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال

الگوی سر و شانه از الگوهای برگشتی است. همان‌طور که از نام‌گذاری آن مشخص است، الگوهای برگشتی، الگوهایی هستند که روند قیمت پس از تشکیل الگو در آن‌ها تغییر جهت می‌دهد. الگوی سر و شانه، الگویی با سه قله است که دوتای بیرونی آن در ارتفاعی برابر و قله‌ی وسط از بقیه بلندتر است. در انواع الگوهای سر و شانه تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه، نمودار خاصی را تشکیل می‌دهد که نشان‌گر تغییر بازار و شروع روند برگشتی است. طبق اطلاعات و تجربه‌های کسب‌شده، الگوی سر و شانه یکی از قابل‌اعتمادترین الگوهای برگشتی است. این الگو یکی از چند الگوی برتری است که با سطوح مختلفی از دقت، نشان می‌دهد روند صعودی یا نزولی سهم رو به پایان است.

معمولاً الگوی سر و شانه زمانی شکل می‌گیرد که قیمت سهم به سقف خود رسیده و بعد به کف آخرین حرکت صعودی خود برمی‌گردد. سپس قیمت از سقف قبلی بالاتر می‌رود تا دماغه را ساخته و بعد دوباره به کف اولیه‌ی خود باز می‌گردد. درنهایت، قیمت یک‌بار دیگر افزایش می‌یابد، اما این بار به قله‌ی اول رسیده و روند نزولی به خود می‌گیرد.

الگوی سر و شانه سقف

این الگو در پایان یک حرکت صعودی رخ‌داده و باعث تغییر جهت بازار و حرکت به سمت نزول قیمت می‌شود. در الگوی سر و شانه سقف، ما شاهد سه قله خواهیم بود. در بین این قله‌ها، قله وسط ارتفاع بیشتری نسبت به دو قله قبلی خود دارد که درواقع همان قسمت “سر” الگو هست و دو قله مجاور آن‌که ارتفاع کمتری دارند، شانه‌های چپ و راست را تشکیل می‌دهند. به تصاویر زیر دقت نمایید:

به‌منظور انجام معاملات با استفاده از این الگو، زمانی که حالت کلی الگو را در چارت پیدا کردید، باید منتظر شکسته شدن خط گردن بمانید. بهتر است شکست خط گردن پرقدرت انجام شود و سایر شرایط یک شکست مناسب را داشته باشد. درصورتی‌که قیمت با حرکت بسیار سریع و قوی خط گردن را شکست و شما از ورود به پوزیشن جا ماندید، بهتر است منتظر حرکت برگشتی (پولبک) به خط گردن الگو بمانید و سپس وارد پوزیشن شوید. نکته قابل‌توجه این است که در الگوهای سر و شانه، بین شانه چپ و سر باید واگرایی باشد، ایجاد واگرایی تأییدی بر تشکیل الگوی سر و شانه است.

اهمیت شیب‌خط گردن در الگوی سر و شانه سقف

خط گردن در الگوی سر و شانه سقف معمولاً شیب ملایم و رو به بالایی دارد. برخی اوقات این خط افقی می‌شود. ولی این دو حالت تفاوت چندانی باهم ندارند. هرگاه خط گردن در الگوی سر و شانه سقف دارای شیب نزولی شود، نشانه ضعیف بودن بازار است و اغلب به دنبال آن شانه راست ضعیفی نیز شکل می‌گیرد. تحلیل‌گر تا شکسته شدن خط گردن صبر می‌کند و اگر قصد فروش داشته باشد باید کمی بیشتر صبر کند؛ زیرا در حالتی که شیب‌خط کاهشی باشد اخطار فروش دیرتر صادر می‌شود. خط گردن صعودی نشانه قدرت بالای بازار است؛ ولی بازهم این مشکل وجود دارد که اخطار دیرهنگام صادر می‌شود.

تشخیص حد زیان و حد سود الگو (سر و شانه سقف)

حد زیان الگو، بالای شانه راست قرار می‌گیرد. البته در بعضی مواقع الگوهای سر و شانه‌ای به وجود می‌آیند که ارتفاع شانه راست و سر نزدیک است. در این حالت می‌توانید حد زیان را بالای قسمت سر انواع الگوهای سر و شانه قرار دهید تا حد ضرر مطمئن‌تری داشته باشید.

برای به دست آوردن حد سود کافی است فاصله قسمت سر تا خط گردن را اندازه‌گیری کرده و از مکانی که خط گردن شکسته می‌شود به سمت پایین اعمال کنید. به‌عنوان نمونه به تصویر زیر دقت نمایید:

الگوی سر و شانه کف

این الگو بانام سر و شانه معکوس هم شناخته می‌شود و نکات ذکرشده در مورد حد سود و ضرر در الگوی سر و شانه سقف نیز شامل این الگو می‌شود. این الگو بعد از یک حرکت نزولی شکل‌گرفته و باعث تغییر جهت حرکت بازار به سمت بالا خواهد شد. ساختار این الگو نیز از سه کف تشکیل‌شده است که کف میانی، عمق بیشتری نسبت به دو کف مجاور خود داشته و اصطلاحاً تشکیل‌دهنده بخش “سر” الگو هست. به‌منظور درک بهتر توضیحات ارائه‌شده، به تصویر زیر دقت نمایید:

همین‌طور به‌منظور آشنایی با این الگو در چارت واقعی، به تصویر زیر دقت نمایید:

به‌منظور انجام معاملات با استفاده از این الگو، باید منتظر شکست خط گردن بود. به این شکل که هرچقدر شکست قوی‌تر انجام شود بهتر است. همچنین درصورتی‌که بعد از شکست خط گردن از ورود به پوزیشن جا ماندیم، باید منتظر پولبک به خط گردن ماند تا در آنجا بتوان با شرایط بهتری وارد پوزیشن خرید شد.

تشخیص حد زیان و حد سود الگو (سر و شانه کف)

در این الگو حد زیان، زیر شانه سمت راست قرار می‌گیرد؛ اما برای افرادی که قصد انتخاب حد زیان مطمئن‌تری دارند، زیر قسمت سر نیز جای مناسبی برای قرار دادن حد زیان است. البته این موضوع را در نظر داشته باشید که فاصله شانه راست تا سر بیش‌ازاندازه بزرگ نباشد. حد سود این الگو نیز برابر بافاصله سر تا خط گردن است که باید از نقطه‌ای که خط گردن شکسته می‌شود، به سمت بالا اعمال کنیم. به همین منظور برای درک بهتر به تصویر زیر دقت نمایید:

تفاوت‌های الگوهای سر و شانه سقف و کف

در الگوی بازگشتی سر و شانه معکوس نیز شکسته شدن خط گردن برای کامل شدن آن ضروری است و تکنیک‌های محاسبه قیمت‌های هدف مانند الگوی سر و شانه‌های سقف است. تنها تفاوت جزئی که در کف می‌تواند وجود داشته باشد این است که تمایل بیشتری برای حرکات بازگشتی به سمت گردن وجود دارد که بعد از موج نزولی اتفاق می‌افتد.

روش مناسب‌تر برای بررسی این تفاوت، این است که هر بازار پس از فقط یک رکود یا سکون می‌تواند نزول کند. کاهش تقاضا یا تمایل برای خرید در میان معامله گران اغلب برای هدایت بازار به سمت نزول کافی است؛ اما بازار پس از سکون و ناکارایی نمی‌تواند ناگهان صعود کند. قیمت‌ها تنها در صورت برتری یافتن تقاضا بر عرضه و هجوم بیشتر خریداران نسبت به فروشندگان می‌توانند صعود کند.

دوره زمانی الگوی سر و شانه

چارچوب زمانی الگوی سر و شانه می تواند از چند هفته تا چند ماه را پوشش دهد. هر چه زمان این الگو طولانی تر باشد این الگو دقیق تر است. ضمنا حالت واقعی قیمت ها معمولا به اندازه کافی نرمال و متقارن نیستند و آرایش سر و شانه گاهی اوقات وضوح نخواهد داشت. همچنین خط گردن به ندرت افقی خواهد بود.

نقطه نظرات داد و ستد

الگوی سر و شانه همواره بصورت یک الگوی منظم و متقارن شکل نمی گیرد. به نکات زیر توجه کنید:

1. حجم معاملات در این الگو رفته رفته کم می شود. یعنی حجم معاملات در شانه چپ بیشتر از سر است و در قسمت سر بیشتر از شانه راست.
2. هنگام شکست خط گردن حجم معاملات به طرز محسوسی با افزایش همراه است.
3. بیشتر اوقات شیب خط گردن صفر یا نزدیک صفر است. اگر این شیب مثبت باشد نشان از قدرت روند صعودی است و در مواقعی نادر این شیب می تواند منفی باشد.
4. الگوی سر و شانه اکثرا با واگرایی بین قیمت و حجم تایید می شود.

هدف قیمت الگوی سر و شانه کف: قیمت نقطه شکست – ((قیمت خط گردن – پایین ترین قیمت سر) * 74%)

آرایش سقف دوقلو

الگوی سقف دوقلو نیز در انتهای روند صعودی تشکیل می شود و مانند حرف M است. در این آرایش خطی موازی روبه روی سطح مقاومت کشیده می شود که دو قله را به هم وصل می کند. این خط جهت شاسایی خط گردن در نظر گرفته می شود. پیش از اینکه قیمت ها از نقطه A عبور کنند، سطح حمایت در برابر قیمت ها بوجود آمده و زمانی که این خط شکسته می شود به یک خط مقاومت مهم و قوی تبدیل خواهد شد. قیمت ها در برخورد با نقطه B به سطح حمایت برگشت می کنند. این سطح اکنون به عنوان خط گردن مطرح است. حرکت قیمت ها طوری است که سطح حمایت شکسته می شود البته ممکن است که با تلاش خریداران قیمت ها به حمایت شکسته شده بر گردد. اگر این خط مقاومت در برابر فشار خریداران دوام بیاورد انتظار می رود قیمت ها سقوط کند.

هدف قیمت: قیمت خط گردن – ((قیمت بالاترین سقف دو قله – قیمت خط گردن)*72%)

آرایش کف دوقلو

آرایش کف دوقلو مانند حرف W است و یک تصویر درون آینه از الگوی سقف دوقلو است. بنابراین ویژگی ها، مسائل بالقوه، علامت ها، نقطه نظرات معامله گران به طور مشابه در این الگو قابل استفاده است.

هدف قیمتی کف دوقلو: قیمت سقف میانه + ((قیمت سقف میانه – قیمت از کمترین کف دوقلو)*66%)

سخن آخر

الگوی سر و شانه، یکی از الگوهای بازگشتی است که پس از تشکیل ساختار الگو در انتهای روند، انتظار چرخش روند وجود دارد. در الگوی سر و شانه سقف، انتظار ریزش و در الگوی سر و شانه کف، انتظار رشد قیمت را خواهیم داشت. از این الگو می‌توان برای تشخیص‌ اصلاح‌های مقطعی نمودار و یا چرخش روند اصلی نمودار استفاده کرد.

نحوه تشخیص الگو در تحلیل تکنیکال

چه در بازار سهام معامله می‌کنید، چه در بازار ارزهای بین‌المللی و چه در بازار ارزهای دیجیتال، تحلیل تکنیکال یکی از روشی‌هایی است که می‌تواند برای تشخیص زمان خرید و فروش به شما کمک کند.

برخی از افراد در شروع ترید کردن نمی‌دانند چطور موقعیت مناسب برای ترید را پیدا کنند. در این مطلب روش ساده‌سازی فرایند ترید و یافتن موقعیت معاملاتی شرح داده شده است.

تحلیل تکنیکال اصول و قواعد خاصی دارد، یکی از کاربردی‌ترین اصول تحلیل تکنیکال، الگوهای قیمتی است.

در تحلیل تکنیکال، تغییر روند از نزولی به صعودی، اغلب توسط الگوهای قیمت تشخیص داده می‌شود.

الگوهای قیمت در تحلیل تکنیکال دو نوع هستند:

الگوهای بازگشتی (reversal patterns)
الگوهای ادامه‌دهنده (continuation patterns)
الگوی ادامه‌دهنده زمانی شکل می‌گیرد که روند در مسیر قبلی خود حرکت می‌کند و صرفا یک وقفه کوتاه‌مدت در روند ایجاد شده است. در واقع الگوی ادامه‌دهنده، نشان‌دهنده درنگ موقت در یک روند است.

وقتی یک الگوی بازگشتی قیمت شکل می‌گیرد، نشان می‌دهد تغییر در روند در راه است، آن الگو را یک الگوی بازگشتی (به انگلیسی reversal pattern) می‌دانند.

الگوهای قیمت در تحلیل تکنیکال، نقش مهمی دارند، به همین دلیل تصمیم گرفتیم برای آشنایی بیشتر کاربران گرامی بورسینس، این الگوها را در یک مطلب شرح دهیم.

اما قبل از پرداختن به الگوها، مقداری پیش‌زمینه نیاز است.

خط روند در تحلیل تکنیکال

از آنجایی که الگوهای قیمت با استفاده از یک سری خط و منحنی شناسایی می‌شوند، قصد داریم به مفهوم خط روند نیز اشاره‌ای داشته باشیم.

خطوط روند به تحلیلگران تکنیکال کمک می‌کنند حمایت و مقاومت قیمت را روی نمودار بدست آورند. خطوط روند، خط‌های مستقیمی هستند که روی نمودار با اتصال سقف‌ها (مقاومت‌ها) یا کف‌ها (حمایت‌ها) کشیده می‌شوند.

خط روندی که دارای شیب رو به بالاست، یک خط روند صعودی است و زمانی شکل می‌گیرد که در نمودار قیمت، سقف‌ها و کف‌های بالاتر از قبل ایجاد می‌شود. خط روند صعودی با اتصال کف‌هایی که هر کدام بالاتر از کف قبلی است کشیده می‌شود.

برعکس، خط روندی که شیب رو به پایین دارد، خط روند نزولی است و زمانی شکل می‌گیرد که قیمت، سقف‌ها و کف‌های پایین‌تر از قبل را تجربه می‌کند.

خط روندها به شیوه‌های متفاوتی کشیده می‌شوند. در نمودار شمعی و همینطور نمودارهای میله‌ای برخی معتقدند سایه‌های بالای هر میله یا شمع باید در کشیدن خط روند در نظر گرفته شود.

با این حال بهتر است صرفا بدنه شمع در نمودار شمعی برای اتصال نقاط به کار گرفته شود زیرا بخش بزرگی از تحرکات قیمت در بدنه شمع وجود داشته و نیازی به وارد کردن سایه‌های بالا و پایین شمع نیست.

در یک نمودار روزانه، تحلیلگران معمولا از قیمت‌ بسته شدن اوراق بهادار برای رسم خط روند استفاده می‌کنند، زیرا این قیمت نشان‌دهنده تمایل سرمایه‌گذاران و معامله‌گران به نگهداری یا عدم نگهداری موقعیت معاملاتی در زمان‌های خاص است.

خطوط روندی که دارای سه خط اتصال و بیشتر هستند، معمولا اعتبار و اطمینان بالاتری نسبت به زمانی دارند که خط روند صرفا با اتصال دو نقطه ترسیم می‌شود.

روندهای صعودی زمانی شکل می‌گیرند که قیمت سقف‌ها و کف‌های بالاتری ایجاد می‌کند. در روندهای صعودی حداقل دو کف به هم وصل می‌شوند و این خط سطوح حمایت را نشان‌ می‌دهد.

روندهای نزولی زمانی شکل می‌گیرند که قیمت سقف‌ها و کف‌های پایین‌تری ایجاد می‌کند. در روندهای نزولی حداقل دو سقف به هم وصل می‌شوند و این خط سطوح مقاومت را نشان‌ می‌دهد.

بازارهای بدون روند (که برخی با نام روند خنثی از آن یاد می‌کنند)، زمانی رخ می‌دهد که قیمت در یک محدوده رنج بین یک قیمت بالا و یک قیمت پایین‌تر در بین دو خط افقی موازی نوسان می‌کند.

حال که مفهوم خط روند را درک کردید، به ادامه شرح الگوهای قیمت می‌پردازیم.

الگوهای ادامه‌دهنده

الگوی قیمتی که یک وقفه موقت در یک روند ایجاد می‌کند الگوی ادامه دهنده نام دارند. به عبارت دیگر، گاهی در یک روند، در میانه راه به مدت محدود، یک الگو شکل می‌گیرد و قیمت بطور موقت در این الگو نوسان می‌کند و سپس به حرکت خود طبق روند ادامه می‌دهد.

این الگو را به عنوان محدوده‌ای که بازیگران بازار، در آن محدوده نفس خود را برای ادامه روند تازه می‌کنند می‌دانند.

نکته مهم اینجاست، وقتی الگوی ادامه دهنده در حال شکل‌گیری است و کامل نشده، نمی‌توان گفت که روند ادامه می‌یابد یا برگشت قیمت اتفاق می‌افتد.

به همین دلیل باید به خطوط روندی که برای رسم الگوهای قیمت کشیده شده توجه زیادی شود و ببینیم آیا قیمت از محدوده‌ای که به نظر می‌رسد الگوی ادامه‌دار است به پایین رشد می‌کند یا بالا.

در تحلیل تکنیکال معمولا توصیه می‌شود روند را ادامه‌دار بدانیم مگر اینکه بازگشت روند تایید شود (روند ادامه‌دار است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود).

بطور کلی، هرچقدر زمان طولانی‌تر برای تکمیل یک الگوی قیمت صرف شود و هر چقدر تحرکات قیمت در الگو بزرگتر باشد، حرکت بعدی قیمت در خارج از محدوده الگوی ادامه‌دار نیز شدیدتر خواهد بود (چه روند صعودی باشد چه نزولی).

شناخته‌شده‌ترین الگوهای ادامه‌دهنده:

الگوی پرچم سه‌گوش (Pennant)
الگوی پرچم‌ (Flag) انواع الگوهای سر و شانه
الگوی کنج (به انگلیسی Wedge)
الگوی مثلث
الگوی پرچم سه‌گوش
پرچم سه‌گوش با رسم دو خط روند که در نهایت به هم می‌رسند تشکیل می‌شود.

یک ویژگی اصلی پرچم سه‌گوش، این است که یکی از خطوط روند نزولی و دیگر صعودی است.

تصویر زیر نمونه یک الگوی پرچم سه‌گوش را نشان می‌دهد.

اغلب اوقات، حجم معاملات در حین شکل‌گیری این الگو کاهش می‌یابد و در زمان خروج قیمت از الگو، حجم معاملات افزایش پیدا می‌کند.

توجه داشته باشید که الگوی پرچم را با الگوی مثلث متقارن اشتباه نگیرید، هر پرچم باید دارای پایه باشد و در مورد الگوی پرچم سه گوش نیز همین موضوع صدق می‌کند. در تصویر فوق مشاهده می‌کنید که یک موج صعودی قبل از پرچم وجود داشته که معادل پایه پرچم است.

الگوی پرچم

این الگو از دو خط روند موازی تشکیل شده که گاهی شیب نزولی و گاهی شیب صعودی دارند و گاهی نیز افقی هستند.

بطور کلی الگوی پرچم که دارای شیب صعودی است نشان‌دهنده وقفه در یک روند نزولی است.

بالعکس، پرچمی که شیب نزولی دارد، نشان‌دهنده وقفه در یک روند صعودی است.

معمولا شکل‌گیری پرچم با کاهش حجم معاملات همراه می‌شود و با خارج شدن قیمت از الگو، حجم مجدد به حالت قبل از الگو بر می‌گردد.

الگوی کنج (شکل گوِه)

الگوی کنج شبیه الگوی پرچم سه‌گوش است و از دو خط روند همگرا تشکیل شده است. با این حال، ویژگی اصلی الگوی کنج این است که هر دو خط انواع الگوهای سر و شانه روند در یک مسیر هستند، یا صعودی یا نزولی.

بنابراین اگر یکی از خطوط روند صعودی باشند و یکی دیگر نزولی، نمی‌توان آن را الگوی کنج دانست.

یک الگوی کنج با شیب نزولی، نشان‌دهنده یک وقفه در روند صعودی است.

الگوی کنج با شیب صعودی، نشان‌دهنده وقفه در یک روند صعودی است.

پس از خارج شدن قیمت از این الگو، قیمت به روند گذشته خود ادامه می‌دهند. مانند الگوی پرچم و پرچم سه‌گوش، قیمت در حین شکل‌گیری این الگو کاهش می‌یابد و زمانی که قیمت از محدوده الگو خارج می‌شود حجم معاملات بالا می‌رود.

الگوی مثلت

الگوهای مثلت از متداول‌ترین الگوها در تحلیل تکنیکال هستند، زیرا به دفعات در نمودارهای مختلف شکل می‌گیرند.

سه الگوی متداول مثلت شامل مثلث متقارن، مثلث صعودی و مثلث نزولی است.

شکل‌گیری این الگوهای قیمت، می‌تواند از چند هفته تا چندماه طول بکشد.

الگوی مثلث متقارن زمانی شکل می‌گیرد که دو خط روند همگرا به سمت هم حرکت می‌کنند و نشان‌دهنده این است که یک شکست قیمت به سمت بالا یا پایین رخ خواهد داد.

تا زمانی که این طغیان به وقوع نپیوسته نمی‌توان جهت آنرا تشخیص داد. فقط زمانی که قیمت یکی از خطوط بالا یا پایین عبور کرد و شکست تایید شد باید مطابق روند ایجاد شده تصمیم معاملاتی را گرفت.

الگوی مثلث صعودی، دارای خط روند افقی در بالا و یک خط روند صعودی در پایین مثلث است. این الگو نشان از این دارد که به احتمال قوی شکست قیمت به سمت بالای مثلث واقع خواهد شد.

الگوی مثلث نزولی، از سمت دیگر دارای خط روند افقی در پایین و یک خط روند نزولی در بالای مثلث است. این الگو نشان از این دارد که به احتمال قوی شکست قیمت به سمت پایین مثلث اتفاق خواهد افتاد.

نمونه مثلث نزولی:

بزرگی تحرک قیمت پس از خارج شدن از الگوی مثلث معمولا به اندازه ضلع عمودی سمت چپ مثلث است.

الگوی فنجان و دسته

الگوی فنجان و دسته یک الگوی ادامه دهنده صعودی است. شکل‌گیری این الگو نشان می‌دهد الگوی صعودی برای مدتی با وقفه مواجه شده ولی پس از تکمیل الگو روند صعودی از سر گرفته خواهد شد.

بخش فنجان مانند الگو، شکلی مانند U دارد که مشابه انحنای کف فنجان یا کاسه است. بنابراین این شکل نباید به شکل V باشد. بخش «دسته»، در سمت راست فنجان به شکل یک پولبک کوچک شکل می‌گیرد و مشابه الگوی پرچم سه‌گوش یا پرچم چهارگوش است.

وقتی این الگو تکمیل شد، دارایی موردنظر ممکن است به سقف‌های جدید دست یابد.

نمونه‌ای از الگوی فنجان و دسته را در زیر می‌توانید ببینید:

الگوهای بازگشتی

در تحلیل تکنیکال، الگویی که تغییر در روند کنونی را نشان می‌دهد با نام الگوی بازگشتی (Reversal Pattern) شناخته می‌شود.

این الگوها نمایانگر آن است که از قدرت خریداران یا فروشندگان بازار کاسته شده است. با شکل‌گیری این الگو، روندی که قبلا تشکیل شده متوقف می‌شود و سپس به مسیر جدیدی که از سمت مخالف قدرت گرفته وارد می‌شود.

برای مثال یک روند صعودی که توسط خریداران مشتاق دنبال می‌شود با شکل‌گیری یک الگوی بازگشتی متوقف می‌شود که نشان‌دهنده توازن قدرت در بین خریداران و فروشندگان است. ولی در نهایت فروشندگان برنده می‌شوند و روند به نزولی تغییر می‌یابد.

بازگشت‌های قیمت که در سقف بازار روی می‌دهد با نام الگوهای توزیعی (distribution patterns) شناخته می‌شوند. در این شرایط، دارایی مورد معامله در بازار به شکل هیجانی فروخته می‌شود.

بالعکس، بازگشت‌های قیمت که در کف بازار رخ می‌دهد، همراه با خرید مشتاقانه و هیجانی از سمت خریداران روبرو می‌شود.

مانند الگوهای بازگشتی، هرچقدر تشکیل الگوهای ادامه‌دهنده طولانی‌تر شود، حرکت مورد انتظار بعدی قیمت پس از شکست حمایت یا مقاومت، بزرگتر خواهد بود.

برخی از الگوهای برگشتی:

الگوی سر و شانه، نشان‌دهنده دو حرکت کوچکتر قیمت است که دو طرف یک حرکت بزرگتر را در بر گرفته است.
الگوی سقف دوقلو، نشان‌دهنده یک موج افزایشی قیمت است که پس از نیز یک موج دیگر در تلاش برای شکستن مقاومت موج قبلی ناکام می‌ماند.
الگوی کف دوقلو، نشان‌دهنده یک موج کاهشی قیمت است که پس از آن یک موج کاهشی دیگر در تلاش برای شکستن حمایت موج قبلی ناکام می‌ماند.

الگوی سر و شانه

الگوی سر و شانه ممکن است در سقف بازار یا کف بازار شکل بگیرد. این الگو شامل سه موج است، یک موج اولیه که با موج دوم که از موج اول بزرگتر است ادامه پیدا می‌کند و در نهایت یک موج سوم که از موج دوم کوچکتر است تکمیل می‌شود.

با تشکیل الگوی سر و شانه در یک روند صعودی، ممکن است روند به نزولی تغییر کند. بالعکس، با تشکیل الگوی سر و شانه در روند نزولی، روند نزولی ممکن است به روند صعودی تغییر کند.

در الگوی سر و شانه، یک خط روند دارای شیب نزولی یا صعودی و یا حتی بدون شیب، را می‌توان با اتصال کف‌ها یا سقف‌ها ترسیم کرد.

با مشاهده تصویر زیر به درک بهتری از این الگو می‌رسید:

در حین تکمیل الگو، حجم معاملات معمولا کاهش می‌یابد و پس از شکسته شدن خط روند، حجم مانند سابق می‌شود.

الگوی کف و سقف دوقلو

الگوی کف و سقف دوقلو، نشان‌دهنده مناطقی است که بازار دو تلاش ناموفق برای شکستن حمایت یا مقاومت داشته است. در مورد سقف دوقلو کع اغلب مواقع مشابه حرف M است، موج صعودی دوم در تلاش برای شکستن مقاومت قبلی ناکام می‌ماند و در نهایت به تغییر روند منجر انواع الگوهای سر و شانه می‌شود.

از سمت دیگر، کف دوقلو مشابه حرف W است و زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت تلاش می‌کند از سطح حمایت قبلی پایین‌تر روند ولی در اینکار موفق نمی‌شود. در نتیجه تکمیل این الگو، قیمت پس از شکستن مقاومت خود از روند نزولی به صعودی تبدیل می‌شود.

الگوی کف و سقف سه‌قلو

گاهی به جای دو سقف یا کف تقریبا برابر، سه سقف یا کف تشکیل می‌شود که به آن کف و سقف سه‌قلو می‌گویند. این الگو زیاد متداول نیست.

شکل‌گیری این الگو می‌تواند نشانه‌ی قدرتمندی از تغییر روند باشد.

شکاف‌ها

شکاف یا Gap در تحلیل تکنیکال زمانی است که در نمودار قیمت، در بین دو بازه زمانی معاملاتی، یک فضای خالی به دلیل تفاوت عمده در مقدار افزایش یا کاهش قیمت ایجاد می‌شود.

برای مثال، یک سهم ممکن است در یک روز معاملاتی، در قیمت ۵۰۰ تومان بسته و روز بعد با اختلاف زیاد در قیمت ۵۳۵ تومان بازگشایی شود.

سه نوع شکاف عمده وجود دارد:

شکاف گسست (Breakaway gap)
شکاف فرار (runaway gap)
شکاف خستگی (exhaustion gap)
شکاف‌های گسست در ابتدای یک روند و شکاف‌های فرار در میانه یک روند تشکیل می‌شوند و شکاف‌های خستگی نشان از پایان قریب‌الوقوع یک روند دارند.

سخن آخر

الگوها اهمیت زیادی در تحلیل تکنیکال دارند ولی برای شناسایی آنها باید تمرین کنید و تجربه داشته باشید.

خیلی راحت می‌توان به گذشته نمودار نگاه کرد و این الگوها را شناسایی کرد ولی تا وقتی که الگو تکمیل نشده، شناسایی آن چندان ساده نیست.