شرایط ثمن معامله چیست

شرایط ثمن معامله چیست

بیع شرط از لحاظ حقوقی عقدی است که در آن فروشنده، شرط می‌نماید که چنانچه ثمن معامله را در مدت زمان معینی بازگرداند، بتواند معامله را فسخ کند. در واقع بیع شرط، نوعی عقد بیع است که در آن شرایط ثمن معامله چیست صرفا فروشنده با خیار شرط استرداد ثمن می‌تواند آثار عقد بیع را از بین ببرد.

بنابراین، مطابق قانون مدنی و نیز قانون ثبت، خریدار تا زمان انقضای مدت شرط مالک مبیع محسوب نمی‌شود. همچنین، چنانچه در این بیع صراحتا ذکر نشود، فروشنده صرفا با پرداخت کل ثمن معامله حق فسخ دارد. مگر آن که شرط به گونه‌ای دیگر تنظیم شده باشد.

یکی دیگر از بخش‌های مهم این نوع عقد، معین بودن زمان شرط است. یعنی باید مشخص باشد که فروشنده چقدر زمان برای استرداد ثمن دارد. در غیر این صورت این شرط باطل بوده و بیع قطعی است.

آثار بیع شرط

هرگاه عقد بیع شرط میان دو شخص یا دو گروه منعقد گردد، نتایجی و آثاری را در پی خواهد داشت که در اینجا بررسی می‌کنیم:

مالکیت مبیع پس از انعقاد این نوع عقد همچنان در اختیار فروشنده است و هنوز به خریدار انتقال نیافته است. به خصوص چنانچه محرز شود، هدف از انجام معامله شرطی، به واقع بیع نبوده و مبیع در واقع وثیقه طلب است.

منافع مال مورد معامله پس از انعقاد بیع، به خریدار انتقال می‌یابد. چنانچه معامله به دلیل استرداد ثمن فسخ گردد، پس از فسخ، منافع دوباره به فروشنده برمی‌گردد.

مطابق با ماده ۴۶۰ قانون مدنی، مشتری یا خریدار حق ندارد در مبیع تصرفی نماید که با حقوق فروشنده در تضاد است. به طور مثال خریدار حق فروش مبیع به ثالث را ندارد. همچنین حق تغییر ماهیت، افزایش یا کاهش اصل مبیع، تغییر کاربری و …. را ندارد.

همچنین براساس ماده ۵۰۰ قانون مدنی، در بیع شرط خریدار منافع مبیع را حداکثر تا زمان انقضای مدت شرط می‌تواند اجاره دهد.

نکات حقوقی

• چنانچه پس از انجام معامله بیع شرطی، فروشنده فوت نماید، حق فسخ وی به ورثه انتقال می‌یابد. البته در مورد استرداد ثمن و فسخ و یا ادامه بیع باید همه وراث اتفاق نظر داشته باشند. در حالت کلی با استرداد کل ثمن ممکن است. مگر این که شرط به گونه‌ای دیگر توافق شده باشد.
• به طور معمول، بیع شرط در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم می‌گردد. سند رهنی نمونه‌ای از این بیع می‌تواند باشد. در این صورت چنانچه فروشنده در موعد مقرر نتواند مبلغ را مسترد کند، خریدار می‌تواند از طریق دفترخانه اقدام به صدور اجراییه نماید.
• براساس ماده ۴۶۳ قانون مدنی، چنانچه مشخص گردد که از ابتدا قصد بر انجام بیع نبوده، احکام در مورد آن جاری نخواهد بود.
• چنانچه، خریدار از دریافت ثمن معامله در مهلت مقرر شده در خیار شرط خودداری کند، فروشنده باید ابتدا اظهارنامه مبنی بر استرداد ثمن به خریدار ارسال نماید. سپس دادخواست اعلام فسخ قرارداد بیع به دادگاه تقدیم می‌گردد.

ب یع شرط یکی از انواع عقود است که نکات حقوقی آن بسیار مهم و پیچیده است. بسیاری از افراد به دلیل ناآگاهی و نیز مشکلات مالی اقدام به انجام این نوع عقد می‌کنند و به دلیل رعایت نکردن برخی نکات، سرمایه زندگی خود را از دست می‌دهند. بنابراین، گروه حقوقی آپادانا به شما پیشنهاد می‌کند، قبل از انجام هر عملی حتما با وکیل یا کارشناس حقوقی با تجربه مشاوره حقوقی داشته باشید.

دعوی مطالبه ثمن معامله چیست؟

هنگامی که شما قصد خرید و فروش دارید و میخواهید قرار دادی را منعقد کنید قطعا قسمت هایی وجود دارد که در قرار داد برای شما مهم خواهد بود این ،چیزها میتواند نکته ها و محدودیت های قرار داد باشد یا مالی که در قرار داد ذکر میشود.

عموما در بیشتر قرار دادها موضوع مال حائز اهمیت است خصوصا قرار داد های کاری که در آن باید موارد در خصوص مال ذکر شود.

و بحث مال به خاطر این اهمیت زیادی دارد که دعوای مطالبه ثمن معامله به عنوان یک دعوای واحد مطرح شده میباشد.

در واقع در معامله ها شخص مشتری ملزم میباشد تادیه مبلغ قرار داد و ثمن معامله را پرداخت کند.

منتها در مواردی پیش می آید که مشتری این کار را انجام نمیدهد،در این مورد باید چه کاری انجام بدهیم؟

آیا میتوانیم از شخص شکایت کنم؟

چه مراحلی را باید طی کنیم؟

ما در اینجا هستیم تا در خصوص دعوی ثمن معامله توضیحاتی ارائه بدهیم.

نحوه دعوی مطالبه ثمن

در واقع عقد بیع مشتری را به تادیه ثمن ملزم میکند‌.در صورتی که که شخص خریدار از وظیفه خود سرباز زد،فروشنده میتواند اجرای این تعهد را از دادگاه مطالبه کند،دعوای فوق تحت عنوان ثمن معامله طرح خواهد شد.

در صورت ثمن باقی مانده باید به کدام دادگاه مراجعه شود؟

رسیدگی نخستین به دعاوی،حسب مورد صلاحیت دادگاه های عمومی و انقلاب است مگر در مواردی که قانون مرجع دیگری را تعیین کرده باشد،و دعوا باید در حوزه قضایی خوانده که در آنجا اقامت دارد صورت پذیرد،چنانچه خوانده در ایران اقامت نداشته باشد،در مواردی که در ایران سکونت موقت دارد باید در همان محلی که سکونت موقت دارد دادگاه برگزار شود،در مواردی که در ایران محل موقتی برای سکونت شخص ندارد ولی مال غیر نقول داشته باشد،دعوا در دادگاهی اقامه میشود که مال غیر منقول در حوزه آن واقع است،و در مواردی هم که هم مال غیر منقول شخص ندارد و هم مکان مشخص برای اقامت،دادگاه در محل خواهان برگزار خواهد شد.در موارد دعاوی بازرگانی و دعاوی مربوط به اموال منقول دادگاه میتواند در دادگاهی که عقد قرارداد در حوزه آن است رجوع کند.

چگونه میتوان باقی پول را مطالبه کرد و قرار داد را در این مورد فسخ کرد؟

۱)اگر ملکی به شرط داشتن مساحت خاصی خریداری شود منتها بعد مشخص شود که کمتر از مقدار معین است،میتوان قرار داد را فسخ کرد.(در این مورد حق فسخ با مشتری است.)

۲)اگر در مواردی زمینی خریداری شد ولی دقیق مشخص نشده که چند متر است،منتها بعد از قرار داد معلوم شود بیشتر از متراژ حدسی میباشد حق فسخ وجود خواهد داشت.(در این مورد حق فسخ با بایع است.)

۳)در برخی از قرارداد ها بسته به محتوای آن این حق برای برای فروشنده وجود خواهد داشت که در صورت عدم پرداخت ثمن معامله معامله را فسخ کند.

خسارت تاخیر تادیه چیست؟

خسارت تاخیردر تادیه در واقع دین و یا به همراه وجه التزام ناشی از قرارداد است که شخص میتواند ضمن همان یک دادخواست آن را مطالبه کند.

وجه التزام چیست؟

وجه التزام مبلغی است که در قرار داد جهت عدم انجام تعهد قرار میدهند.چنانچه خریدار ثمن را ظرف مدت معین شده نپردازد،موظف میباشد که مبلغی را را به فروشنده پرداخت کند.

خیار تاخیر ثمن چیست؟

اگر شخص مشتری ثمن را در موعد مقرر تادیه نکند بایع حق خواهد داشت که بر طبق مقررات راجع به خیار تاخیر ثمن معامله را فسخ یا از حاکم اجبار مشتری را بخواهد.

مطالبه ثمن معامله در صورت وقوع جرم کلاهبرداری چگونه خواهد بود؟

چنانچه شخصی با کلاهبرداری معامله ای را انجام بدهد،و این کار در دادگاه کیفری اثبات بشود جهت استرداد ثمن معامله و یا مطالبه ثمن معامله،نیازی به ارائه دادخواست نخواهد بود و در این مورد مطالبه ثمن معامله و یا استرداد ثمن معامله به صورت مجزا صورت نخواهد گرفت.

در مواردی که در مورد کلاهبرداری در دادگاه کیفری پرونده مطرح میباشد،دادگاه کیفری ضمن صدور شرایط ثمن معامله چیست شرایط ثمن معامله چیست حکم محکومیت،حکم به رد مال را نیز صادر خواهد کرد و به صورت خود به خود باید مال یا ثمن آن به شخص شاکی برگردانده شود.

مطالبه ثمن معامله در پرونده حقوقی به چه صورت است؟

در پرونده حقوقی و دعوای مطالبه ثمن معامله و یا استرداد ثمن معامله،میتوان خسارت های قرار دادی و یا خسارت های عدم انجام تعهدات را مطالبه کرد.

دعوی استرداد مطالبه ثمن چیست؟

در واقع استرداد ثمن از طرف خریدار مطرح خواهد شد در حالی که مطالبه ثمن از طرف مشتری است.

در مواردی که فروش مال فسخ شده است یا معامله موجب بطلان شده باشدو شخص فروشنده از پس دادن مبلغ ثمن خودداری کند،خریدار میتواند در دادگاه دعوا استرداد ثمن معامله را اقامه نماید‌.

قرار تامین خواسته در مطالبه ثمن معامله به چه صورت است؟

در موارد زیر شرایط ثمن معامله چیست میتوان از دادگاه درخواست تامین کرد:

۱)خواسته در معرض تضبیع یا تفریط است.

۲)دعوا مستند به سند رسمی باشد.

۳)در مواردی از جمله اوراق تجاری واخواست شده که به موجب قانون دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین باشد.

۴)خواهان باید خسارتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد بشود باید به صورت نقدا به صندوق دادگستری پرداخت نماید.

تعیین میزان خسارت احتمالی،با در نظر گرفتن میزان خواسته به نظر دادگاهی است که در خواست تامین را می پذیرد.

مدارک لازم برای مطالبه ثمن

۱)دادخواست مطالبه ثمن معامله.

۲)کارت ملی یا شناسنامه دارای کد ملی.

۳)ثبت نام در سیستم قوه قضاییه.

۴)پرداخت هزینه دادرسی.

۵)قرار دادی که بر اساس آن مطالبه ثمن معامله طرح خواهد شد.

دادخواست ثمن باید حاوی چه نکاتی باشد؟

۱)نام و نام خانوادگی

در صورتی که امر دادخواست توسط شخص وکیل صورت بپذیرد باید مشخصات شخص وکیل درج شود.

۶)نام و نام خانوادگی خوانده

۹)تعیین شدن خواسته و بهای آن

۱۰)ذکر تعهداتی که به موجب آن خواهان خود را مستحق مطالبه میداند.

۱۱)ذکر کردن آنچه خواهان از دادگاه درخواست دارد.

۱۲)ذکر کردن ادله و وسایلی که خواهان برای اثبات ادعای خود دارد.

۱۳)امضای دادخواست دهنده

۱۴)در بعضی موارد اثر انگشت دادخواست دهنده باید موجود باشد.

و در آخر در مقاله مطالبه ثمن

هنگام معامله کردن به تمام موارد قید شده و به ثمن معامله حتما توجه کنید تا کلاهبرداری هایی در این خصوص صورت نگیرد و شما مورد سوء استفاده واقع نشوید.

شرایط پرداخت مستحق للغیر درآمدن معامله چیست؟

سلام سه سال قبل زمینی خریدم و تو مبایعه نامه قید گردید اگر زمین مستحق اللغیر درآید یا احدی حقی و ستمی نسبت به زمین داشته باشد فروشنده متعهد است سه برابر ارزش روز معامله را به خریدار پرداخت نماید.الان بعد سه سال با حکم قطعی دادگاه للغیر درامد و خلع ید از من شد.الان با توجه با گذشت ۳ سال و کاهش نجومی ارزش ثمن معامله چگونه میتونم علاوه بر خسارت قراردادی طبق وحدت رویه ۸۱۱ نسبت به کاهش ارزش ثمن اقدام کنم؟؟

زهرا زارعی

سلام کاربرگرامی با توجه به تکراری بودن سوال بایدگفت درصورت مستحق شرایط ثمن معامله چیست للغیر درآمدن مبیع ،طبق ماده ۳۹۰و۳۹۱و۳۹۲قانون مدنی فروشنده به نرخ روز باید قیمت معامله وتمام غرامات واردشده را پرداخت نماید وبا توجه به توافق صورت گرفته وفق ماده ۱۰قانون مدنی کلیه قراردادهایی که مخالف صریح قانون نباشند نافذتلقی گردیده است.به شما به نرخ روز قیمت زمین تعلق خواهد گرفت

مشاوره حقوقی

اگر نیاز به مشاوره و پرسش بیشتر از وکیل پایه یک دادگستری زهرا زارعی دارید کلیک کنید

ابطال مبایعه نامه و استرداد ثمن

بی گمان می توان گفت که معاملات ملکی یکی از مهمترین معاملات است زیرا که این موضوع تبدیل به دغدغه بسیاری از افراد در کشور شده است. معاملات ملکی شرایط و در برخی از اوقات تشریفات گوناگونی دارد. در معاملات مربوط به املاک همچون دیگر معاملات، اصل بر صحت معامله است، مگر این که مواردی از بطلان معامله وجود داشته باشد که در این بطلان معامله صورت خواهد پذیرفت در نتیجه به بیانی دیگر می توان گفت که موارد بطلان معامله مواردی است که شرایط صحت معاملات را ندارد. ماده 190 شرایط اساسی صحت معاملات قانون مدنی را بیان کرده است. همان طور که این ماده بیان کرده است: برای صحت هر معامله شرایطی از قبیل، قصد طرفین و رضایت آن ها، اهلیت طرفین، تعیین موضوع مورد معامله و مشروعیت جهت معامله است.

مواد ۳۴۸ و ۳۵۳ نیز تعداد دیگری از معاملات باطل دیگر را در قانون مدنی بیان کرده است، همان طور که در ماده ۳۴۸ قانون مدنی آمده است: بیع چیزی که خرید و فروش آن قانوناً ممنوع است و یا چیزی که مالیت و یا منفعت عقلایی ندارد یا چیزی که بایع قدرت بر تسلیم آن ندارد باطل است مگر این که مشتری خود قادر بر تسلیم باشد و همان طور که در ماده ۳۵۳قانون مذکور آمده است: هر گاه چیز معین به عنوان جنس خاصی فروخته شود و در واقع از آن جنس نباشد بیع باطل است و اگر بعضی از آن از غیر جنس باشد نسبت به آن بعض باطل است و نسبت به مابقی مشتری حق فسخ دارد.

می توان موارد دیگر بطلان معاملات را ذکر کرد که البته برشمردن همه آن ها در در این مقال نمی گنجد. در این گونه موارد، هر یک از طرفین توانایی این را دارد که با تقدیم دادخواست، تقاضا کند بطلان معامله اعلام شود. به نظر برخی از شعب دادگاه های حقوقی، خواسته اعلام بطلان معامله صحیح است و خواسته ابطال معامله در این گونه موارد نادرست است. چرا که ابطال معامله ای که باطل است تحصیل حاصل است و بنابر یک قاعده عقلی تحصیل حاصل محال است و دادگاه تنها بطلان معامله باطل را اعلام می نماید و دادگاه به بطلان معامله اقدام نمی کند. با عنایت به مطالبی که پیشتر ذکز شد، پیچیدگی و ابهام دعوای بطلان معامله موضوعی نیست که بر کسی پوشیده بماند. در نتیجه پیش از هرگونه اقدام در این زمینه به وکیل متخصص امور ملکی رجوع کنید که در زمینه ابطال مبایعه نامه و استرداد ثمن تخصص داشته باشد.

چگونه رای بطلان معامله صادر می شود؟

همان طور که در فرهنگ های زبان فارسی آمده است، کلمه بطلان به معنای باطل شدن یا تباه شدن است، و معنای حقوقی آن بی اعتباری است و معامله از این نظر به معنای داد و ستد نمودن و خرید و فروش کردن است و در عرف نیز همین معنا از آن مراد می شود اما در حقوق معنای آن گسترده می گردد و شامل قراردادهای متعددی می گردد و عقد معامله و قرارداد معانی مشابه یکدیگر دارند.

معامله باطل به قراردادی گفته می شود که به دلیل این که یکی از شرایط اساسی برای صحت معاملات را ندارد، از بدو تشکیل آن بی اعتبار و فاقد وجاهت قانونی است و هیچ اثر حقوقی بر آن اجرا نمی شود، ولی در نظام حقوقی ما اصل بر درستی قراردادها داده شده است و بر همین اساس ماده ۱۰ قانون مدنی هر توافق غیر خلاف شرع و قانون نافذ است و این اصل حقوقی آثار بسیاری دارد که در ادامه به بعضی از آن ها پرداخته خواهد شد.

اگر طرفین یک قرارداد، به انعقاد آن اقدام کنند و بعد از تنظیم و امضای آن یکی از طرفین مدعی باطل شدن آن شود از آن جایی که ادعای وی بر خلاف اصل درستی است. باید ادعای خویش را در دادگاه به اثبات رساند، تا دادگاه بعد از بررسی ادعا و شرایط و آثار قرارداد در زمینه صحت یا بطلان آن رای خود را صادر کند.

بطلان و ابطال سند رسمی چه تفاوتی دارند؟

هر دوی این عبارات به معنای بی اعتباری سند رسمی است اما این تفاوت بین آم ها وجود دارد که در اعلام بطلان سند رسمی دادگاه بی اعتباری آن را از روز تنظیم قرارداد اعلام می کند و در واقع رای دادگاه اعلامی است و در ابطال سند رسمی دادگاه سند یادشده را از زمان صادرشدن رای باطل اعلام می کند و در واقع سند با رای دادگاه بی اعتبار می شود و به طور اصطلاح در رای دادگاه تاسیسی است و این اختلاف یک اثر مهم دارد و آن این است که در اولی از این نظر که سند بی اعتبار است از روز نخست هیچ تعهد و اثری بر آن بار نمی شود و در دومی آن سند تا زمان صادر شدن رای ابطال اثر حقوقی دارد و بعد از رای دادگاه بی اعتبار شده است.

در چه مواردی معامله باطل می شود؟

هر چند این مبحث از موارد کاملاً فنی و حقوقی و تخصصی است که یکی از مصداق های آشکار دعاوی ملکی است و فعالیت در این خصوص تنها باید از روش وکیل متخصص ملکی انجام بگیرد ولی مختصرا در این مقاله به صورت ساده چند مورد از مواردی که موجب بی اعتباری و قرارداد می گردد، بیان می شود. با وجود این که قانون گذار ما هر نوع توافقی غیر خلاف شرع و قانون را حمل بر صحت می کند و به طور اصطلاح در حقوق ما اصل بر آزادی اراده طرفین در تنظیم هرگونه توافق است، ولی یک سری شروط برای تنظیم قراردادهای اساسی و فقدان آن ها موجب بطلان و بی اعتباری قرارداد و معاملات می شود که موارد مهم آن در ماده ۱۹۰ قانون مدنی آمده است لیکن از موارد دیگری نیز وجود شرایط ثمن معامله چیست دارد که در این متن کوتاه است و برای دانستن آن در هر مورد شایسته است تا با یک وکیل ملکی مشاوره کنید که درابطال مبایعه نامه و استرداد ثمن تجربه داشته باشد.

یکی از شروط مهم و اساسی برای درستی معاملات و قصد و رضایت طرفین است مراد از قصد تصمیم و اراده جدی طرفین برای انجام معامله مورد نظر است، در نتیجه در صورتی که یکی از طرفین یا هر دو از روی شوخی یا به نحو صوری معامله ای را انجام دهند یا در وقت انجام آن اراده از خود نداشته باشند یا مست باشند این معامله به لحاظ فاقد بودن قصد باطل است، در زمینه رضایت طرفین در انجام معامله نیز قابل توجه است که منظور از رضایت از معامله، انجام معامله بدون اکراه و اجبار و فشار خارجی است در نتیجه اجبار شخصی به انجام یک معامله باعث می شود که آن معماله باطل گردد البته در این زمینه نکات بسیاری می بایست مد نظر قرار بگیرد در نتیجه بهتر است برای هرگونه اقدام قضایی با یک وکیل معاملات ملکی مشاوره کنید که در ابطال مبایعه نامه و استرداد ثمن تجربه داشته باشد.

طرفین معاملات چه شرایطی باید داشته باشند؟

برای این که یک شخص صلاحیت و اهلیت انجام معامله را داشته باشد می بایست به سن بلوغ و رشد رسیده باشد که این سن در حقوق ما ۱۸ سال تمام شمسی است و اگر شخص به سن ۱۸ سال رسیده باشد به لحاظ قنونی اهلیت برای انجام معامله را دارد.

یکی دیگر از شروط صحت معامله موضوع مورد معامله است منظور از موضوع مورد معامله، مالی است که مورد خرید و فروش رهن و اجاره و هر نوع دیگری از معاملات واقع می شود. اما باید معلوم و معین باشد و برای طرفین مجهول نباشد مثلا در قرارداد فروش ملک، خریدار و فروشنده بدانند کدام ملک با چه اوصافی را معامله می کند در نتیجه مجهول بودن یا مردد بودن موضوع قرارداد از موارد بطلان قرارداد است.

شرط بعدی مشروعیت جهت معامله است هرچند ذکر جهت معامله در قرارداد دارای ضرورت نیست، مثلا نیاز نیست در مبایعه نامه ذکر گردد که خریدار ملک را برای چه مصرفی خریداری می کند لیکن اگر طرفین این امر را در قرارداد ذکر کنند باید این جهت از نظر قانونی و شرعی مجاز باشد در غیر اینصورت قرارداد باطل است، مثلا درصورتی که در قرارداد درج شود خریدار اتومبیل را برای حمل مواد مخدر اجاره می کند، این قرارداد باطل است.

ابطال معامله و استرداد ثمن چیست؟

اگر معامله به انجام رسیده به یکی از ادله یاشد شده و یا دلایلی دیگری باطل باشد شخص خسارت دیده توانایی این را دارد که طی دادخواستی از دادگاه صالح صدور رای مبنی بر اعلام بطلان معامله و سپس استرداد ثمن را تقاضا کند در این دعوای حقوقی دادگاه ابتدا می بایست در زمینه صحت یا بطلان معامله تعیین تکلیف نماید تا بعد از آن حکم به استرداد ثمن پرداختی بدهد این موضوع نیاز به توضیح دارد که منظور از ثمن معامله همان پولی است که خریدار به فروشنده داده است.

چگونه کار خود را به بهترین وکیل ابطال مبایعه نامه و استرداد ثمن بسپاریم؟

بهترین وکلا برای شما کسانی هستند که تخصص ابطال مبایعه نامه و استرداد ثمن دارند.

برای انتخاب بهترین وکیل برای شما، دادسان شرایطی از جمله:

• رزومه و قیمت پیشنهادی از چند وکیل
• هزینه مشاوره اولیه
• پیشنهاد متنی از چند وکیل متخصص کار خود
• امتیاز سایر کاربران به وکلا

را در نظر گرفته است و کافی است درخواست خود را ثبت فرموده تا موارد فوق را از چند وکیل دریافت بفرمائید.

هزینه ی اخذ وکیل ابطال مبایعه نامه و استرداد ثمن چگونه است؟

هزینه ی اخذ وکیل ابطال مبایعه نامه و استرداد ثمن معمولا درصدی از مبلغ مورد مطالبه می باشد.

هزینه مشاوره از وکیل متخصص ابطال مبایعه نامه و استرداد ثمن در بازه قیمتی زیر قرار دارد.

شرایط ثمن معامله چیست

استرداد ثمن معامله

در بسیاری از موارد ممکن است که معامله ای انجام شود و خریدار تمام یا قسمتی از ثمن (پول) را پرداخت کرده باشد و بعد بنا به هر دلیلی معامله فسخ و یا ابطال شود، در اینصورت خریدار می تواند با ارائه دادخواست، تقاضای استرداد ثمن را بنماید.

در صورت بروز این مشکل خریدار می تواند در ابتدا با ارسال اظهارنامه به فروشنده، تقاضای استرداد ثمن را شرایط ثمن معامله چیست بنماید و اگر موفق به اخذ ثمن نشد می تواند از طریق دادگاه با ارائه دادخواست، پول خود را پس بگیرد.

در دعوای استرداد ثمن معامله، خواهان خریدار است و خوانده نیز، فروشنده می باشد. با توجه به اینکه ثمن معامله، طلب و شرایط ثمن معامله چیست دین است لذا این دعوا، دعوایی منقول محسوب می شود و باید در دادگاه محل اقامتگاه خوانده مطرح گردد.

نحوه صدور اجراییه

پس از صدور رأی دادگاه مبنی بر استرداد ثمن و قطعیت آن، خوانده می تواند تقاضای صدور اجراییه بنماید. با ارجاع پرونده به اجرای احکام اگر خوانده ظرف مهلت مقرر اقدام به استرداد ثمن ننمود، می توان به طرق مختلف از جمله معرفی اموال متعهد به ناحیه اجرا و … اقدام به اجرای حکم نمود.

نکات مهم در ارتباط با دعوای استرداد ثمن

• چنانچه به جای وجه نقد، ثمن معامله، عین معین (مال) باشد، با مطالبه خریدار باید عین مال مسترد شود و اگر ثمن معامله تلف یا ناقص شده باشد، فروشنده ضامن عین و منافع است.
• اگر وکیل در معامله، اختیار گرفتن ثمن را داشته باشد و ثمن شرایط ثمن معامله چیست را از خریدار بگیرد و با وجود مطالبه موکل خود، ثمن را به او برنگرداند، فروشنده می بایست دادخواست مطالبه وجه را مطرح کند و از نظر کیفری هم این عمل مشمول خیانت در امانت می شود.
• بهتر است دادخواست استرداد ثمن به شرایط ثمن معامله چیست همراه دادخواست تأیید فسخ و یا بطلان بیع، مطرح گردد.
• وجود حق فسخ یا اقاله یا انفساخ در قرارداد، صاحب حق را مستغنی از مراجعه به دادگاه جهت اعمال حق قانونی نمی نماید و فسخ قرارداد باید مقدم یا همزمان با دعوای استرداد ثمن طرح و اثبات گردد و چنانچه دعوای استرداد ثمن قبل از اثبات فسخ قرارداد مطرح شود قابلیت استماع ندارد.
• در صورت مستحق للغیر در آمدن مبیع، خریدار صرفاً حق استرداد ثمن و دریافت غرامات را دارد و نمیتواند قیمت روز مبیع را مطالبه کند.
• با احراز مستحق ‌للغیر بودن مبیع، نیازی به درخواست ابطال یا اعلام بطلان معامله نیست و استرداد ثمن نتیجه قهری احراز مستحق ‌للغیر بودن مال است.
• چنانچه معامله فسخ شود فروشنده متعهد به ردّ ثمن است و ذمه او در قبال استرداد ثمن مشغول می شود و پس‌ از آن، ثمن دین در مقابل خریدار محسوب می‌شود بنابراین در صورت امتناع فروشنده از پرداخت، مکلف به پرداخت خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ مطالبه است.
• در صورت تصرف مشتری در مبیع معیوب و تغییر و تبدیل آن، فسخ بیع با استناد به خیار عیب ممتنع می‌گردد. زیرا نتیجه فسخ، استرداد ثمن و مثمن است و در این فرض، امکان استرداد مثمن فراهم نیست.

مستندات قانونی در ارتباط با دعوای استرداد ثمن

ماده ی ۳۶۵ قانون مدنی

بیع فاسد اثری در تملک ندارد.

ماده ی ۳۶۶ قانون مدنی

هرگاه کسی به بیع فاسد، مالی را قبض کند، باید آن را به صاحبش رد کند و اگر تلف یا ناقص شود، ضامن عین و منافع آن خواهد بود.

ماده ی ۳۹۱ قانون مدنی

در صورت مستحق للغیر بر آمدن کل یا بعض از مبیع، بایع باید ثمن مبیع را مسترد دارد و در صورت جهل مشتری به وجود فساد، بایع باید از عهده ی غرامات وارده بر مشتری نیز بر آید.

رویه و نظریات قضایی

رأی وحدت رویه ی شماره ی ۷۳۳ – ۱۳۹۳/۷/۱۵ هیأت عمومی دیوان عالی کشور

به موجب ماده ۳۶۵ قانون مدنی، بیع فاسد، اثری در تملک ندارد. یعنی مبیع و ثمن، کماکان در مالکیت بایع و مشتری باقی می ماند و حسب مواد ۳۹۰ و ۳۹۱ قانون مرقوم، اگر بعد از قبض ثمن، مبیع کلی یا جزیی مستحق للغیر درآید، بایع ضامن است و باید ثمن را مسترد دارد و در صورت جهل مشتری به وجود فساد از عهده ی غرامات وارد شده بر مشتری نیز برآید و چون ثمن در اختیار بایع بوده است، در صورت کاهش ارزش ثمن و اثبات آن با توجه به اطلاق عنوان غرامات در ماده ی ۳۹۱ قانون مدنی، بایع قانوناً ملزم به جبران آن است.

بنابراین دادنامه ی شماره ۳۶۰ مورخ ۱۳۸۹/۳/۳۱ شعبه ی یازدهم دادگاه تجدید نظر استان آذربایجان غربی در حدی که با این نظر انطباق دارد، به اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص می گردد.

این رأی طبق ماده ی ۲۷۰ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری، مصوب ۱۳۷۸ در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاهها لازم الاتباع است.

رأی شماره ی ۷۸۶ مورخ ۹۱/۷/۱۲ شعبه ی ۶ دادگاه تجدید نظر استان تهران

دعوای استرداد ثمن، قبل از ابطال بیع قابلیت استماع ندارد.

مطابق ماده ی ۳۹۱ قانون مدنی در صورت مستحق للغیر بودن مبیع، بایع را ضامن دانسته است و منظور از بایع همان فروشنده ی مستقیم می باشد که معامله با او انجام شده است، نه فروشندگان قبلی؛ زیرا هر معامله دارای ثمن معین و شرایط خاصی است و آن چه خریدار مستحق آن است، ثمنی است که به فروشنده ی مستقیم، خود پرداخته است.

رأی شماره ی ۷۲۹ مورخ ۹۱/۶/۱۴ شعبه ی ۱۰ دادگاه تجدید نظر استان تهران

وجود حق فسخ یا اقاله یا انفساخ در قرارداد، صاحب حق را مستغنی از مراجعه به دادگاه جهت اعمال حق قانونی نمی کند و فسخ قرارداد باید مقدم یا همزمان با دعوای استرداد ثمن، طرح و اثبات شود و چنان چه دعوای استرداد، قبل از اثبات فسخ قرارداد مطرح شود، قابلیت استماع ندارد.

رأی شماره ی ۴۱۴ مورخ ۹۱/۵/۲۴ شعبه ی ۸۱ دادگاه عمومی حقوقی تهران

قبل از اثبات یا تأیید فسخ یا اقاله ی قرارداد، محکومیت خواندگان به عنوان فروشندگان به رد ثمن مأخوذه در حق خواهان به عنوان خریدار، فاقد وجه قانونی است و این که خواهان دلیل موجه و قانونی که حکایت از فسخ یا اقاله ی بیع واقع شده باشد، ارائه نداده است.

بنابراین مطالبه ی ثمن معامله ی فسخ شده، منوط به تقاضای تنفیذ و تأیید فسخ عقد از دادگاه است.

رأی شماره ی ۱۴۶۳ مورخ ۸۴/۹/۳۰ شعبه ی ۳۵ دادگاه تجدید نظر استان تهران

با توجه به این که بایع مالکیتی نداشته است، مبیع، مستحق للغیر می باشد و در این موارد بایع علاوه بر استرداد ثمن، بایستی از عهده ی غرامات وارد شده به مشتری (در صورت جهل مشتری به فساد) برآید.

جهت مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری به صفحه تماس با ما مراجعه فرمائید.