وظایف کارگزارها

کارگزاری چیست و وظایف آن؟

همانطور که می‌دانیم بازار بورس نقش بسیار مهمی را در اقتصاد ایفا می‌کند و عموم افراد جامعه می‌توانند با پس‌اندازهای خرد خود به سرمایه‌گذاری بر روی شرکت‌های سهامی بپردازند. با گذشت زمان و گسترش بازار بورس و افزایش هر چه بیشتر سهامداران، نیاز به حضور نهادهایی احساس شد تا بتوانند خدمت رسانی به سهامداران را بهبود ببخشند و نیازهای سهامداران را برطرف کنند. به این نهادهای مالی که در راستای بهبود خدمت رسانی به سهامداران تشکیل شدند اصطلاحا کارگزاری یا brokerage گفته می‌شود.

وظیفه اصلی هر کارگزاری این است که واسطی بین خریداران و فروشندگان اوراق بهادار است، به نحوی که خریداران سفارشات خود را که شامل قیمت و حجم(تعداد برگ سهام) مشخصی است به کارگزار خود ارسال می‌کنند و کارگزاران به همین نحو، سفارشات فروش را دریاف می‌کنند و اگر قیمت پیشنهادی خریداران و فروشندگان برابر هم باشد، معامله انجام خواهد شد. البته کارگزاری‌ها وظایف متعددی دارند که در ادامه این مقاله با وظایف شرکت‌های کارگزاری بیشتر آشنا می‌شویم و همچنین متوجه خواهیم شد که در انتخاب یک کارگزاری کارآمد، توجه به چه نکاتی حائز اهمیت است.

تاریخچه پیدایش کارگزاری‌ها

پیدایش کارگزاری‌ها در ایران به سال 1346، همان سال‌های ابتدایی تشکیل بورس، برمی‌گردد، البته در آن سال‌ها خدمت رسانی به سهامداران یا در واقع همان وظیفه کارگزاری‌ها بر عهده بانک‌های دولتی بود. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مجوز احداث کارگزاری به شرکت‌های خصوصی نیز اعطا شد. سرانجام در سال 1376 و پس از یک دوره وقفه در معاملات بازار بورس، کارگزاری‌های بیشتری عضو سازمان بورس شدند و فعالیت آن کارگزاری‌ها تا به امروز پا برجاست.

در حال حاضر در ایران 108 شرکت کارگزاری مشغول به فعالیت هستند که با کلیک بر روی این لینک می‌توانید لیست این شرکت ها را مشاهده کنید. در ادامه بیشتر با وظایف کارگزاری‌ها و همچنین نحوه انتخاب یک کارگزاری کارآمد آشنا خواهیم شد.

وظایف کارگزاری‌ها

1.صدور کدبورسی و کد معاملاتی: یکی از مهم‌ترین وظایف هر کارگزاری صدور کدبورسی است. کد بورسی توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه و به واسطه کارگزاری‌ها صادر می‌شود. همانطور که افراد در جامعه با کد ملی شناخته می‌شوند در بازار بورس نیز با کدبورسی خود شناخته می‌شوند. در نتیجه این کد یک شناسه است که معاملات سهام بر اساس کدبورسی افراد انجام می‌شود. این کد تشکیل می‌شود از 3حرف ابتدایی نام‌خانوادگی + 5 رقم به صورت رندوم.

2.صدور کدمعاملاتی: هر کارگزاری معمولا یک سامانه معاملاتی منحصر به فرد خود را داراست و افرادی که برای دریافت کد بورسی به یک کارگزاری مراجعه می‌کنند، کد معاملاتی آن کارگزاری نیز برایشان صادر می‌شود. کدمعاملاتی این امکان را به افراد می‌دهد که بتوانند در آن کارگزاری شروع به انجام معاملات خود کنند.

3.انجام معاملات: یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین وظیفه هر کارگزاری، ایجاد امکان انجام معاملات است. کارگزاری‌ها این امکان را فراهم می‌کنند تا افراد بتوانند معاملات خود را بر روی: سهام و حق تقدم سهام، اوراق مشارکت، اوراق بدهی، قراردادهای آتی، اختیار معامله، گواهی سپرده کالایی، بورس کالا، بورس انرژی و. انجام دهند.

البته کارگزاری‌ها برای انجام معاملات هر دسته از اوراق بهادار باید مجوز معاملات آن دسته را از سازمان بورس اوراق بهادار داشته باشند؛ چه بسا ممکن است یک کارگزاری مجوز معاملات تمام این دسته‌ها را داشته باشد ولی کارگزاری دیگری خیر.

4.خدمات پذیره‌نویسی و عرضه اولیه: در مقالات عرضه‌اولیه و پذیره‌نویسی با این دو عنوان آشنا شدیم و متوجه شدیم که شرکت‌ها برای ورود به بازار بورس ممکن است از راه پذیره‌نویسی یا عرضه‌اولیه اقدام کنند. نکته‌ای که وجود دارد این است شرکت‌ها برای طی کردن مراحل پذیره‌نویسی و عرضه‌اولیه این امر را با مشورت و راهنمایی یک نهاد مالی همچون کارگزاری‌ها انجام می‌دهند. همچنین در امر پذیره‌نویسی و عرضه‌اولیه اگر تمام سهام شرکت به عموم مردم فروش نرفت، ممکن است که شرکت‌های کارگزاری اقدام به خرید مابقی اوراق کنند و در واقع در نقش متعهد خرید حاضر شوند.

5.بازارگردانی: شرکت‌های کارگزاری می‌توانند در نقش بازارگردان نیز ظاهر شوند. بازارگردان‌ها با قبول امر بازارگردانی یک سهم، عرضه و تقاضای سهم را متعادل و کمک به نقدشوندگی و تعادل بازار می‌کنند.

6.سبدگردانی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری: سبدگردانی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری از روش های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است، به گونه‌ای که امر سرمایه‌گذاری برای افراد کم‌تجربه و مبتدی بسیار آسان‌تر و کم‌ریسک تر می‌شود. البته سبدگردانی و ایجاد صندوق از وظایف اصلی کارگزاری بر شمرده نمی‌شود و گاهی بعضی از کارگزاری‌ها این نقش را ایفا نمی‌کنند.

7.باشگاه مشتریان: یکی از دلایلی که می‌تواند باعث تمایز کارگزاری‌های مختلف با یکدیگر شود، باشگاه مشتریان آن کارگزاری می‌باشد. بعضی از کارگزاری‌ها باشگاه مشتریان ندارند ولی بعضی دیگر به مشتریان خود خدماتی را در قالب باشگاه مشتریان ارائه می‌دهند. خدماتی همچون: تخفیف کارمزد معاملات، مشاوره خرید و فروش سهام، تخصیص اعتبار و وام برای معاملات، برگزاری دوره و خدمات آموزشی و.

سوالات متداول:

برای انتخاب یک کارگزاری کارآمد به چه نکاتی توجه کنیم؟

در هر کارگزاری که فعالیت کنید در آخر معاملات شما انجام می‌شود و در این میان تفاوت اساسی‌ای بین کارگزاری‌ها وجود ندارد. اما خدماتی که کارگزاری‌ها به شما ارائه می‌دهند باعث وجه تمایز آن‌ها با یکدیگر می‌شود.

برای انتخاب یک کارگزاری کارآمد در وهله اول سامانه معاملاتی آن کارگزاری را مورد بررسی و تحقیق انجام دهید که آیا سرعت آن بالا هست یا خیر؟ کار با سامانه راحت هست یا خیر؟ دیتای معاملات بروز هست یا خیر؟ آیا پشتیبانی به خوبی انجام می‌شود؟ و مواردی از این دست.

در وهله‌دوم نیز بررسی کنید که آیا آن کارگزاری باشگاه مشتریان نیز دارد؟ و آیا به شما خدماتی نیز ارائه می‌دهد؟ پس از بررسی موارد فوق می‌توانید کارگزاری را برای انجام معاملات خود انتخاب کنید.

آیا می‌توان در چند کارگزاری فعالیت کرد؟

در پاسخ به این پرسش باید گفت، بله، فعالیت در کارگزاری‌ها هیچ گونه محدودیتی ندارد و افراد می‌توانند در یک یا چند کارگزاری مشغول انجام معاملات خود شوند.

آیا می‌توان با فعالیت در چند کارگزاری در هنگام خرید عرضه‌اولیه مقدار بیشتری عرضه اولیه خرید؟

یکی از رایج‌ترین سوالات در زمینه فعالیت در چند کارگزاری، همین موضوع است که آیا با عضویت در کارگزاری‌های مختلف می‌شود عرضه‌اولیه بیشتری نیز خرید؟

در مقاله عرضه‌اولیه با این موضوع آشنا شدیم که در روش book building به هر فرد تعداد محدود و ثابتی عرضه‌اولیه تعلق می‌گیرد و این سهام بر روی کدبورسی فرد تعلق می‌گیرد و از آنجایی که کدبورسی هر فرد تنها یکبار صادر می‌شود و ثابت است، عرضه اولیه به کدبورسی شخص تعلق گرفته در یکی از سامانه‌های معاملاتی وی، عرضه اولیه خریداری شده درج می‌شود.

آیا می‌توان سهام خریداری شده در یک کارگزاری را به کارگزاری دیگر منتقل کرد؟

بله، شما می‌توانید با ورود به سامانه معاملاتی کارگزاری مقصد و انجام ثبت کارگزار ناظر و انتخاب سهام مورد نظر، سهام خود را به کارگزاری دیگر منتقل کنید.

کارگزاری چیست؟

برای ورود به بازار بورس نیاز به اقدامات اولیه ای داریم که یکی از آنها مراجعه به کارگزاری مورد تائید سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد که پس از دریافت فرم های مربوطه و تکمیل آنها کد بورسی منحصر به فردی دریافت می کنیم. در واقع کارگزاران بورس واسطه ای برای انجام معاملات بورسی می باشند که از طریق نرم افزار مربوطه و به صورت آنلاین معاملات صورت می گیرد و نماینده تام الاختیار برای انجام معاملات می باشند. سود کارگزاری ها از طریق دریافت کارمزد معاملاتی تامین می شود در واقع با هر مامعله ای که انجام می دهند مبلغی به میزان 0.5 درصد ارزش فروش سهام را بابت کارمزد از سرمایه گذار دریافت می کنند.

وظایف کارگزاری ها

• انجام کلیه معاملات اوراق بهادار: خرید و فروش سهام، حق تقدم سهام، اوراق بدهی، اوراق مشتقه و معاملات آتی و. در بورس، فرابورس، بورس کالاو بورس انرژی به صورت مستقیم و آنلاین (معاملات بر خط)
• خدمات مشاوره‌ای: پذیرش و ثبت شرکت‌ها و انتشار و عرضه اوراق بهادارشان در بورس‌های مربوطه، ارائه خدمات مشاوره‌ای به شرکت‌های پذیرش شده در بورس یا فرابورس جهت نحوه انتشار اوراق، انجام افزایش سرمایه و. ، ارایۀ خدمات و نظرات مشورتی به سرمایه‌گذاران (خرید و فروش سهام یا سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها، اوراق با درآمد ثابت و. )
• بازارگردانی اوراق بهادار: بازارگردانی وظایف کارگزارها یعنی فعالیتی که با اخذ مجوزهای لازم عرضه و تقاضا را در بازار سرمایه تنظیم کرده و مانع از نوسان شدید قیمت‌ها می‌شود. این‌کار افزایش نقدشوندگی بازار را به دنبال دارد.
• خدمات مالی: ارائه اطلاعات مربوط به ورقه بهادار، معامله، سفارشات خرید و فروش و ناشر ورقه بهادار به مشتریان
• تعهد پذیره نویسی: انجام تعهد خرید اوراق بهاداری که ظرف مهلت “پذیره‌نویسی” به ‌فروش نرسیده است.

کارگزاری ها چگونه خدمات خود را متمایز می کنند

اهدای اعتبار معاملاتی

برخی از کارگزاری‌ها براساس گردش مالی مشتریان خود (میزان و حجم خرید و فروش) به آن‌ها اعتبار معاملاتی می‌دهد.

به این صورت که فرد بدون پرداخت مبلغ سهام خود را از طریق اعتباری که کارگزاری به آن‌ها می‌دهد، خرید یا فروش می‌کند. این شیوه به عبارتی نوعی وام از سوی کارگزار به مشتریان با سطح اعتباری بالا است.

اهدای تخفیف معاملاتی

برخی از کارگزاران به منظور جذب مشتری تخفیفانی در کارمزد معاملات اعمال می‌کنند.

برگزاری دوره‌های آموزشی

برخی از کارگزاری‌ها دوره‌هایی تحت عنوان آموزش بورس به صورت حضوری یا غیرحضوری برگزار می‌کنند.

چگونه کارگزاری مناسب را انتخاب کنیم؟

1. ارائه خدمات پشتیبانی حرفه ای، به گونه ای که همیشه پشتیبان پاسخگو و در دسترس باشد.
2. ارائه مشاوره، تحلیل سهام ها، آموزش تحلیل ها
3. ارائه بسته‌های اعتباری و تخفیف در کارمزد
4. ارائه سامانه معاملات برخط (آنلاین) و امکانات مربوط به آن
5. دسترسی آسان به کارگزاری چه بصورت آنلاین چه حضوری
6. کارگزار باید دارای مجوزهای لازم از سازمان بورس و اوراق بهادار باشند.

لیست کارگزاری های دارای مجوز

در سایت cfi.codal.ir می توان کارگزاری های دارای مجوز را پیدا کرد. که ما در اینجا لیست کارگزاری ها را برای شما بیان می کنیم:

وظایف کارگزارها

اوراق بهادار

• معرفی اوراق بهادار
• فرم اوراق
• سجام و احراز هویت
• کد بورسی

ضوابط اجرایی

• ضوابط اجرایی سنجش شرایط مشتری
• کارمزد
• اعتبار

بورس کالا

• معرفی بورس کالا
• فرم‌های بورس کالا
• رینگ‌های معاملاتی
• معاملات آتی

لینک‌ها

بورس انرژی

• معرفی بورس انرژی
• فرم‌های بورس انرژی
• شماره حساب‌ بورس انرژی

معاملات

• معاملات بورس انرژی

عرضه و پذیرش

سامانه معاملات

• پشتیبانی سامانه معاملات
• منابع آموزشی سامانه‌های معاملاتی
• راهنمای سامانه‌های معاملاتی

اطلاعات بازار

• وبلاگ تحلیل‌ها و گزارشات
• گزارش روزانه
• تحلیل بنیادی
• بولتن هفتگی

آمار و اخبار و تحلیل‌ها

درباره ما

تماس‌ با ما

• راه‌های ارتباطی
• شماره حساب‌ها
• دعوت به همکاری
• اخبار ویژه کارگزاری

واحد مشاوره عرضه و پذیرش

معرفی

شرکت کارگزاری بانک ملت به عنوان بازوی اجرایی بانک ملت در بازار سرمایه از سال 1382 موفق به اخذ مجوز مشاور پذیرش و مشاور عرضه گردیده و با توجه به به قابلیت و زیر ساخت موجود در این مجموعه این امکان را فراهم می‌­سازد تا بتوانیم در حوزه‌های پذیرش و عرضه سهام یا محصول مشتریان گرامی در بازارهای بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران، بورس کالا و بورس انرژی خدمت رسانی نماییم.پذیرش به معنای تطبیق وضعیت اوراق بهادار و ناشر آن با شرایط مندرج در دستورالعمل مربوط، به منظور فراهم شدن امکان معامله اوراق بهادار در بورس است.مشاور پذیرش،به عنوان رابط میان متقاضی پذیرش و بورس‌ها عمل می­‌کنند.ازسوی دیگر،متقاضی به عنوان ناشر سهام یا عرضه کننده محصول به منظور انجام مراحل عرضه و انجام فرآیندهای آن نزد مراجع قانونی از خدمات مشاورعرضه استفاده می نمایند.

مشاورپذیرش

شخصی حقوقی است که با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار،طبق مقررات برای پذیرش اوراق بهادار شرکتهای متقاضی پذیرش در بورس یا بازار خارج از بورس و همچنین پذیرش محصول و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران و بورس انرژی اقدام می کند.مشاور پذیرش به عنوان رابط اصلی متقاضی و بورس، تمام یا بخشی از وظایف متقاضی در فرایند پذیرش را به نمایندگی از طرف وی انجام می دهد.

مشاورعرضه

شخص حقوقی است که با دارا بودن مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار می تواند اموراجرایی در زمینه انتشار و عرضه اوراق بهادار یا محصول شرکت متقاضی را در بورس‌های مربوطه انجام دهد.

مزایا

برخی از مهمترین مزایای پذیرش در بازار سرمایه ذکر می­‌گردد:

1. سهولت تأمین مالی شرکت‌ها از بورس و بانکها

2.افزایش نقدشوندگی سهام و کاهش هزینه سرمایه

3. برخورداری از مشوق‌های دولت و بورس مانند معافیت مالیاتی

4. تعیین قیمت منصفانه سهام و سایر اوراق بهادار شرکت

5. سهولت در تغییر ترکیب سهامداران و نقل و انتقال

6. تسهیل وثیقه‌گذاری سهام توسط سهامداران

خدمات مشاور پذیرش

خدمات قابل ارائه توسط مشاور پذیرش، شرح ذیر است:

1- ارائه مشاوره به متقاضی در خصوص پذیرش

2- سنجش میزان آمادگی متقاضی برای پذیرش

3- ارائه مدارک و اطلاعات درخواستی به بورسهای مرتبط

4- نظارت بر رعایت مقررات پذیرش توسط متقاضی در فرایند پذیرش

5- عرضه اولیه اوراق بهادار پذیرفته شده

خدمات مشاوره عرضه

خدمات مشاوره عرضه شامل موارد زیر می باشد:

1- بررسی برنامه یا طرح موضوع تامین مالی ناشر و ارائه مشاوره در خصوص شیوه تامین مالی مناسب

2- ارائه مشاوره در خصوص قوانین و مقررات عرضه اوراق بهادار و تکالیف قانونی ناشر

3- ارائه راهنمایی‌های لازم جهت تهیه گزارش توجیهی.

4- بررسی اطلاعات،مدارک و مستندات تهیه گزارش توجیهی

5- نمایندگی قانونی ناشر نزد مراجع ذیصلاح به منظور پیگیری مراحل قانونی انتشار اوراق بهادار یا عرضه محصول

6- ارائه مشاوره به ناشر در خصوص میزان انتشار اوراق بهادار،شرایط انتشار، نحوه فروش یاپذیره نویسی اوراق، زمان بندی انتشار و عرضه اوراق بهادار و راهنمایی ناشر در انتخاب عامل مناسب برای عرضه اوراق بهادار.

7- تعیین قیمت فروش یا پذیره نویسی اوراق بهادار.

فرآيند اجرا

1- درخواست پذیرش: ابتدا متقاضی پذیرش سهام یا محصول،درخواست مکتوب خود را به کارگزاری بانک ملت ارسال می نماید و پس ازتفاهم اولیه قرارداد فی مابین بین کارگزاری و منقاضی منعقد می‌گردد.

2- تكميل مدارك مورد نياز: پس از انجام بررسي‌هاي مقدماتی، متقاضی مي بايست كليه مدارك مورد نیاز را که از سمت مشاور اعلام می گردد تکمیل نماید.

3- ارائه مستندات به بورس: متقاضی پذیرش سهام یا محصول مدارك مورد نیاز از طريق مشاور پذيرش که کارگزاری بانک ملت می باشد به بورس مربوطه ارائه می نمايد.

4- برگزاري جلسه هيات پذيرش: پس از تكميل پرونده شركت و ارائه كليه اطلاعات مورد نياز، با هماهنگي بورس مربوطه، جلسه

هيات پذيرش تشكيل مي‌گردد. تصميم گيری در خصوص پذيرش يا رد درخواست پذيرش، وضع شروط پذيرش و يا شرايط خاص

براي انجام معامله، در صلاحیت هيات پذيرش می باشد.

5- تكميل مدارك و درج در فهرست: پس از برگزاری جلسه هيات پذيرش و امضاي صورت جلسه،فاز بعدی اقدامات اجرایی در خصوص درج انجام مي گردد.

6- عرضه سهام یا محصول: در آخرين مرحله عرضه سهام یا محصول بر اساس دستوالعمل‌های تعیین شده به ميزان تعداد سهم یا محصول تعهد شده توسط متقاضی صورت می پذيرد.

ثبت نام در کارگزاری

مرحله اول ورود به بورس ثبت نام در سجام و احراز هویت است. انتخاب کارگزاری و ثبت نام در آن دومین گامی است که هر سرمایه‌گذار باید طی کند. در این مقاله قصد داریم تعریف کنیم کارگزاری چیست و چه خدماتی انجام میدهد. در ادامه روش ثبت نام در کارگزاری را شرح میدهیم و شما را با نکات مهم برای انتخاب کارگزاری آشنا میکنیم.

کارگزاری چیست؟

تصور کنید اگر شعب بانکی از اساس وجود نداشتند چه میشد؟ قطعا شما مجبور بودید هربار برای برداشت از حساب خود، شخصا به خزانه داری بانک مرکزی مراجعه کنید!

اما شعب بانکی که هر کدام زیر مجموعه بانک های مختلف هستند، به عنوان نمایندگان بانک ها در تمامی شهرها فعالیت میکنند. هدف شعب بانکی تسهیل انجام امور مالی را برای مشتریان است. کارگزاری ها در بازار سرمایه جایگزین شعب بانک ها در بازار پول هستند. یعنی کارگزاری ها موسسات مالی هستند که نقش رابط بین سرمایه‌گذاران و شرکت بورس اوراق بهادار را ایفا میکنند.

همانطور که برای افتتاح حساب در بانک به شعب بانکی میروید؛ برای افتتاح حساب در بورس هم باید به شعب کارگزاری مراجعه کنید. با عضویت در کارگزاری شما مجبور نیستید تا برای هر بار معامله به بازار بورس بروید. به همین منظور تمامی اشخاص متقاضی سرمایه‌گذاری، چه حقیقی و چه حقوقی، باید به عضویت کارگزاری ها درایند.

کارگزاری ها چه خدماتی انجام می‌دهند؟

اصلی ترین وظیفه کارگزاری ها معامله‌گری است. کارگزاری ها وظایف مختلفی از قبیل: ارائه اعتبار معاملاتی، سبدگردانی، بازارگردانی اوراق بهادار و ارائه خدماتی مثل: مشاوره ، تحلیل، آموزش و … را برعهده دارند. تا کنون 108 کارگزاری در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده اند که همگی آن ها زیر نظر کانون کارگزاران فعالیت میکنند.

خدمات معاملات

شامل خدماتی از قبیل: خرید و فروش سهام، حق تقدم و سایر اوراق بهادار در انواع بورس (فرابورس ، بورس کالا، بورس انرژی)

در واقع طی این دسته از خدمات، کارگزاری به نمایندگی از شما اقدام به معامله میکند. بدون اینکه نیاز باشد تا برای معامله به سازمان بورس یا ناشرین و معامله کنندگان اوراق بهادار متصل شوید، تنها با ورود به سامانه کارگزاری خود (که اصطلاحا معاملات برخط نامیده می‌شود)، یا تماس تلفنی و یا مراجعه حضوری (میتوانید روش دلخواهتان را انتخاب کنید)، حجم و مبلغ سفارش خود را ثبت کرده و باقی کار را به کارگزاری واگذار کنید.

اگر خریدار باشید، کارگزاری با در نظرگرفتن حجم و مبلغی که شما برای معامله در نظر گرفته اید، شما را به یک فروشنده مرتبط میکند. همینطور در صورتی که فروشنده باشید شما را به یک خریدار متصل میکند.

اعتبار معاملاتی

اعتبار معاملاتی مثل این است که کارگزاری از جانب خود وجهی را به شما وام بدهد تا با کمک آن معامله کنید. اعطای اعتبار معاملاتی یعنی شارژ اعتباری حساب شما از سوی کارگزاری برای انجام معاملات.

سبد‌گردانی

برخی از کارگزاری‌ها خدماتی همچون سبدگردانی ارائه می‌دهند. طبق این روش سرمایه‌گذار به موجب قرارداد مشخصی، سرمایه خود را در اختیار شخصیت حقوقی با عنوان سبد‌گردان قرار می‌دهد که به این روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم می‌گویند. منظور از سبد‌‌گردانی یا همان مدیریت پرتفوی، تصمیم به خرید و فروش و یا نگهداری اوراق بهادار به نام سرمایه گذار است.

بازارگردانی اوراق بهادار

کارگزاری‌ ها با اخذ مجوزهای لازم می‌توانند مانع از نوسان ناخواسته قیمت‌ها شوند. در واقع کارگزاری‌ها با در اختیار داشتن حجم زیادی از اوراق، بازار سازی می‌کنند. یعنی عرضه و تقاضا را تنظیم می‌کنند. هدف کارگزاران این است که در بازار توازن نقدشوندگی به وجود آورند و شکاف بین قیمت خرید و فروش را کم کنند. به طور مثال اگر سرمایه‌گذاران قصد خرید اوراقی را داشته باشند، کارگزاری نقش فروشنده را ایفا می‌کند و از اوراقی که خود در اختیار دارد به آن‌ها می‌فروشد تا تقاضای سرمایه‌گذار بی جواب نماند.

مشاوره سرمایه‌گذاری

چنانچه در فرایند سرمایه‌گذاری و معامله به مشکلی برخورد کرده اید، کارگزاری شما را راهنمایی می‌کند. اگر نمی‌توانید سهم‌های مستعد رشد را وظایف کارگزارها شناسایی کنید و یا فرصت کافی برای رصد بازار و تشخیص به موقع زمان خرید و فروش ندارید، می‌توانید از خدمات مشاوره‌ای کارگزاری خود استفاده کنید. البته برخی از کارگزاری‌ها باتوجه به شرط مبلغ سرمایه‌گذاری مشاوره می‌دهند.

این خدمات مشاوره‌ای تنها محدود به سرمایه‌گذاران نمی‌شود. کارگزاری‌ها به شرکت‌های ناشر اوراق بهادار هم در خصوص تامین مالی و نحوه عرضه اوراق، و یا به شرکت‌های تامین سرمایه خدمات مشاوره ‌ای ارائه می‌دهند.

برگزاری دوره‌های آموزشی

برخی از کارگزاری‌ها با هدف آموزش بورس به تازه واردان، اقدام به برگزاری دوره های حضوری و آنلاین میکنند.

از لحاظ ساختار و قانونمندی، تمامی کارگزاری‌های بورسی باید به عضویت کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار درآیند و تابع قوانین کانون باشند. کلیات فعالیت های کارگزاران تحت نظارت اداره بازرسی کارگزاران صورت میگیرد.

انتخاب کارگزاری

تمامی اشخاص متقاضی ورود به بازار بورس، چه حقیقی و چه حقوقی باید به عضویت کارگزاری درایند. اما بهترین کارگزاری کدام است؟ یک کارگزاری ایده آل باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟

برای انتخاب کارگزاری بهتر است کلیات عملکرد کارگزاری ها را در نظر بگیرید. ویژگی هایی از قبیل :

کارگزاری باید قابل اعتماد باشد

با مراجعه به سایت seo.ir شما میتونید اطلاعات نهاد، حوزه فعالیت، مجوزها، اطلاعات شعب و اطلاعات ثبت همه 108 کارگزاری پذیرفته شده در سازمان بورس را مشاهده کنید.

کارگزاری باید مجهز به سامانه معاملات بر خط باشد

همان طور که در مطالب بالا ذکر کردیم، مزیت کارگزاری ها این است که شما را از مراجعه حضوری به سازمان بورس بی‌نیاز می‌کنند. کارگزاری باید سامانه‌ای داشته باشد تا شما از طریق آن بتوانید به صورت آنلاین اقدام به ثبت سفارش و انجام معاملات کنید.

با ثبت نام در کارگزاری ها و پس از آن ثبت نام در سامانه، کیف پول الکترونیکی شما تشکیل می‌شود. در این کیف پول شما مبلغ سرمایه‌گذاری خود را انباشت میکنید تا برای هربار سفارش نیازی به واریز پول نداشته باشید. وجه حاصل از فروش سهام هم وارد همین کیف پول می‌شود و شما قادر خواهید بود هربار که مایلید وجه را از کیف پول الکترونیکی خود به حساب‌تان منتقل کنید.

سامانه ها به شما این امکان را میدهند تا در ساعاتی خارج از ساعات فعالیت بورس، سفارش خود را ثبت کنید. به‌روز رسانی دائم سبد سهام شما، ثبت تاریخ معاملات، اطلاع رسانی در خصوص عرضه اولیه ها، دست یابی به دیده بان تحلیل تکنیکال و ابزارهای آن، از نمونه های مزایای سیستم معاملات بر خط کارگزاری ها هستند.

کیفیت سامانه معاملات

بهتر است سامانه کارگزاری شما بهینه و با سرعت مناسب باشد. سامانه کند و یا سامانه‌ای که به دفعات قطع و وصل می‌شود، شما را عقب میندازد. این اختلالات ممکن است مانع از صورت گرفتن به موقع معاملات و در نتیجه ضرر شما شود.

مشتری مداری

ارتباط خوب با مشتریان، سیستم پاسخگویی مناسب، جوابگویی تلفنی به سوالات و ارائه صحیح اطلاعات به مشتریان، از نشانه های مشتری‎‎‎‎‌مدار بودن یک کارگزاری ایده آل است.

نامی بودن کارگزاری در ارائه خدمات

کارگزاری های به نام که سابقه درخشانی در زمینه مشاوره و ارائه سبد پیشنهادی به مشتریان دارند؛ میتوانند به شما کنند تا آسوده خاطر باشید.

در دسترس بودن کارگزاری

با کمک سیستم معاملات بر خط، امکان معامله آنلاین و بدون نیاز به مراجعه فراهم شده است. اما بهتر آن است که کارگزاری در دسترس شما باشد تا در صورت بروز مشکلات، قطعی سیستم و یا برای شرکت درکلاس های آموزشی حضوری بتوانید به کارگزاری خود مراجعه کنید.

هرچه یک کارگزاری در شهرهای مختلف شعب بیشتری داشته باشد، بزرگتر و حوزه پوشش آن بیشتر است.

اگر سرمایه‌گذار قصد وصول پول به حساب خود را داشته باشد (واریز پول از کیف پول الکترونیکی خود از سامانه به حساب شخصی)؛ بهتر است این عملیات به راحتی انجام شود و واریز پول در روز موعود صورت بگیرد. با درخواست واریز وجه، کارگزاری سه تاریخ ظرف روزهای آینده به شما ارائه میدهد تا یکی را به دلخواه انتخاب کنید.

یکی از مزیت های کارگزاری ایده ال این است که از نقدینگی بالایی برخوردار است. در نتیجه میتواند معطلی واریز پول را کم کند.

عملکرد مناسب به هنگام عرضه اولیه

با توجه به اهمیت عرضه اولیه و شلوغی و کندی سامانه ها در روزهای عرضه، کارگزاری ایده آل از چند روز قبل به مشتریان خود اطلاع رسانی میکند. درعین حال امکان ثبت سفارش خرید عرضه اولیه را از روزهای قبل به مشتریان میدهد. هم‌چنین بسیاری از کارگزاری ها فرصت انتخاب خرید خودکار را برای مشتریان فراهم میکنند. مشتریان با شارژ حساب خود و انتخاب وظایف کارگزارها گزینه خرید خودکار در عرضه اولیه، میتوانند مطمئن باشند که عرضه اولیه را از دست نخواهند داد.

تخفیف کارمزد معاملاتی

عضویت در تمامی کارگزاری ها رایگان است اما کارگزاری ها بابت انجام خدمات کارمزد دریافت میکنند. طبق مصوبه جدید سازمان بورس مبنی بر کاهش 20 درصدی کارمزد معاملات، در ازای خرید سهام کارمزدی معادل 0.37 درصد و بابت فروش سهام 0.88 درصد از شما کسر خواهد شد. (البته این نرخ مربوط به سهام است و کارمزد انواع اوراق بهادار متفاوت هستند.) نرخ مصوب ، سقف نرخ معاملات است. کارگزاری ها برای جذب مشتری و ارائه خدمات با هزینه کمتر، نرخ کارمزد معاملاتی خود را کمتر در نظر میگیرند. البته این نرخ بین کارگزاری ها متفاوت است.

هدیه اعتباری به مشتریان

این هدیه به شکل پرداخت وجه نقد نیست. بلکه به عنوان اعتباری در کیف پول مشتریان به خصوصی که گردش معاملاتی بالایی دارند در نظر گرفته می‌شود.

انواع کارگزاری

با مراجعه به سایت کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار به آدرس www.seba.ir می‌توانید لیست کلیه کارگزاری ها و شعب آن ها را ببینید.

در ادامه دو مورد از مهم‌ترین و خوشنام ترین کارگزاری های حال حاضر بورس را به شما معرفی خواهیم کرد.

کارگزاری آگاه

کارگزاری آگاه یکی از برترین کارگزاری های بازار بورس اوراق بهادار است . واحد معاملات اوراق بهادار کارگزاری آگاه از سال 1384 در بازار سرمایه شروع به کار نمود. این کارگزاری رتبه اول از نظر تعداد دفعات معامله را دارد. از مهم ترین خدمات کارگزاری آگاه امکان دریافت کد بورسی و ثبت نام آنلاین، ارائه وام قرض الحسنه برای خرید اعتباری سهام، ارائه خدمات مشاوره آنلاین، تحلیل و آموزش است.

کارگزاری مفید

کارگزاری مفید بزرگترین کارگزاری رسمی بورس اوراق بهادار است که فعالیت خود را از سال 1373 شروع کرد. کارگزاری مفید امکان ارائه تمامی خدمات از قبیل معاملات اوراق بهادار، مشاوره سرمایه‌گذاری، عرضه و پذیرش شرکت ها و… را برای مشتریان خود فراهم کرده است.

ثبت نام کارگزاری

با توجه به عملکرد هر کارگزاری، برای عضویت در آن ها شما میتوانید به صورت حضوری و یا غیرحضوری اقدام به ثبت نام نمایید. آدرس سایت تمامی کارگزاری ها در سامانه seo.ir موجود است. پس از ثبت نام و برای احرازهویت باید منتظر اطلاعیه از سوی کارگزاری باشید. سپس همراه با مدارک خود به شعب کارگزاری منتخب و یا دفاتر پیشخوان مراجعه کنید. برای ثبت نام کارگزاری لازم است تا مدارک زیررا به همراه داشته باشید:

• اصل شناسامه و کپی از تمامی صفحات آن

• اصل کارت ملی و کپی پشت و رو از آن

برای ثبت نام غیرحضوری در کارگزاری و دریافت کد بورسی می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.

کارگزاری بورس چیست و چگونه بهترین کارگزاری را پیدا کنیم؟

همواره یکی از دغدغه‌های افراد حاضر در هر جامعه‌ای افزایش سود حاصل از سرمایه‌گذاری است و این مسئله موجب می‌شود که افراد به ارزیابی گزینه‌های مختلف سرمایه گذاری جهت ورود به آن باشند. تا مدت‌ها عموم افراد حاضر در جامعه ما از بانک و ملک به عنوان گزینه‌های اصلی سرمایه‌گذاری خودشان یاد می‌کردند اما از سال ۱۳۸۸ به بعد با توجه بیشتر دولتمردان بر بازار بورس به تدریج توجه بخش بیشتری از جامعه ایرانی به بورس جلب شده است.

در این مقاله به نقش کارگزاری در معاملات بازار بورس و اهمیت حضور این نهاد مالی در بازار سرمایه می‌پردازیم و به این پرسش پاسخ خواهیم داد که کارگزاری بورس چیست؟ و چه خدماتی را ارائه می دهند؟

کارگزاری بورس چیست؟

نقش کارگزاری وظایف کارگزارها در معاملات بازار سهام چیست؟

بیمه، بانک و بورس سه ضلع اصلی اقتصاد را در یک کشور تشکیل می‌دهند. در کشور ما با توجه به گستردگی نقش بانک‌ها عامه مردم شناخت اولیه خوبی را از جایگاه بانک و شیوه سرمایه‌گذاری از طریق بانک به دست آورده‌اند و به تازگی با گسترش مبحث بیمه عمر و سرمایه‌گذاری از طریق رسانه‌های جمعی مردم با حوزه فعالیت‌های بیمه‌ای نیز شناخت مناسبی پیدا کرده‌اند.

همان‌طور که شما جهت افتتاح حساب بانکی به یکی از شعب بانک‌های مورد تائید بانک مرکزی و یا جهت اخذ یکی از خدمات صنعت بیمه به شعب شرکت‌های بیمه مورد تائید بیمه مرکزی مراجعه می‌فرمایید، برای ورود به بورس و سرمایه‌گذاری در آن بایستی به یکی از کارگزاری‌های مورد تائید سازمان بورس و اوراق بهادار مراجعه نمایید.

در واقع شما با مراجعه به کارگزاری بورس بایستی فرم‌های تعریف‌شده توسط سازمان را پر نموده و هم‌چنین در سامانه سجام ثبت‌نام نمایید و پس از آن طی دو روز کاری کدی یکتا برای شما صادر می‌گردد که به کد بورسی معروف است.

پس از صدور این کد شما می‌توانید اقدام به خرید و فروش سهام در بازار بورس نمایید. در واقع کارگزاران بورس به‌عنوان واسطی می‌باشند تا شما بتوانید به‌راحتی معاملات بازار را انجام دهید (توجه فرمایید که ثبت‌نام در کارگزاری‌ها به صورت رایگان انجام می‌گیرد و تنها بابت ثبت‌نام در سامانه سجام از شما مبلغی دریافت می‌گردد).

شما از طریق سامانه معاملات آنلاین، اینترنتی یا حضوری درخواست خود را ثبت نمایید و پس‌ازآن کارگزاری به نمایندگی از شما در بازار معامله را به انجام می‌رساند.

برای درک بهتر نقش کارگزاری فرض کنید که کارگزاری‌ها نبودند؛ در این صورت شما برای انجام معاملات در بازار سهام مجبور بودید در ساعات فعالیت بازار، دائماً در ساختمان مرکزی بورس واقع در خیابان حافظ حاضر می‌شدید و در بین جمعیت انبوه معامله گران که در حال حاضر بیش از یک‌میلیون نفر می‌باشند حاضر شده و درخواست خود را در همهمه موجود اعلام می‌کردید و حالا ممکن بود تلاش شما به نتیجه برسد، درحالی‌که با وجود کارگزاری‌ها شما به راحتی در قیمت و تعداد مدنظر خود سفارش را ثبت نموده و پس از آن تمامی فعالیت‌ها به‌صورت خودکار انجام می‌گیرد و خرید یا فروش انجام می‌گیرد.

بنابراین نقش کارگزاری‌ها لازمه فعالیت و حیات و گسترش بازار سرمایه است و این موضوع برای تمامی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی صادق است.

حال کارگزاری‌ها در قبال خدمات معاملاتی مزبور، مبلغی تحت عنوان کارمزد معاملاتی را از شما دریافت می‌کنند. توجه فرمایید که کارمزد معاملات پس از خرید یا فروش انجام‌شده از حساب شما کسر می‌گردد و از این دریچه دغدغه‌ای بابت انجام امور اداری تکمیل فرم‌های پرداخت کارمزد در طی یک ماه یا یک سال وجود ندارد.

هم‌چنین طبق قانون بابت فروش سهام معادل ۰٫۵ درصد ارزش فروش سهام (و نه سود حاصله برای شما) به صورت خودکار کسر می‌گردد.

یک سؤال ممکن است پیش بیاید و آنکه آیا فعالیت کارگزاری‌ها تنها به معاملات بازار بورس انحصار دارد؟ در پاسخ به این موضوع باید گفت که در حال حاضر علاوه بر بازار اوراق بهادار، بورس کالا، بورس انرژی و بورس مشتقات نیز وجود دارد که کارگزاری‌های مختلف متناسب با سیاست‌های خود در این بازارها فعالیت می‌کنند و به‌طور مشابه بابت معاملات شما در این بازارها کارمزد مصوب سازمان را اخذ می‌نمایند.

انواع بازار ها در بورس

ازآنجایی‌که ممکن است برای شما این سؤال پیش بیاید که در سایر بورس‌های مطرح شده چه فعالیت‌هایی انجام می‌گیرد توضیح مختصری در رابطه با این بازارها مطرح می‌کنیم.

۱- بورس کالا:

بورس کالا محلی برای مبادله محصولات کالایی است. برای مثال در این بازار تیرآهن، ورق گرم و سرد و بسیاری از محصولات دیگر پتروشیمی، فلزی، کشاورزی و … مبادله می‌گردد. عرضه‌کنندگان این بازار اشخاص حقوقی هستند و خریداران این بازار نیز عموماً اشخاص حقوقی بورسی و غیربورسی می‌باشند. با توجه به ماهیت و حجم محصولات ارائه‌شده در این بازار اشخاص حقیقی در این بازار وارد نمی‌گردند مگر اینکه یک شرکت حقوقی داشته باشند که محصولات ارائه‌شده در این بازار برای آن‌ها مفید باشد. آدرس سایت شرکت بورس کالای ایران http://www.ime.co.ir/ است.

۲- بورس انرژی:

ماهیت ساختاری این بورس نیز مانند بورس کالا است با این تفاوت که در این بازار محصولات حوزه انرژی مانند نفت، برق و … در حجم‌های سنگین ارائه می‌گردد و طبعا عموم متقاضیان محصولات این بازار نیز اشخاص حقوقی است. لازم به ذکر است که برخی محصولات مانند متانول در بورس انرژی عرضه می‌گردند. سایت بورس انرژی ایران http://www.irenex.ir/ است.

۳- بورس مشتقات:

در این بازار اوراق مشتقه معامله می‌گردد. اوراق مشتقه اوراقی هستند که مبتنی بر یک دارایی پایه قرار دارند و سررسید این اوراق در تاریخی در آینده است. دارایی‌های پایه این بازار اوراق، سکه طلا، گندم، ذرت و … می‌توانند باشند. فرض کنید که قیمت سکه طلا در حال حاضر ۴ میلیون تومان است. حال شما می‌خواهید به تاریخ ۹۰ روز دیگر تعداد ۱۰ سکه خریداری کنید، از طرفی احتمال افزایش شدید قیمت سکه تا قیمت ۶ میلیون تومان را در آن تاریخ می‌دهید، درنتیجه می‌توانید وارد یک قرارداد آتی سکه طلا (هر قرارداد آتی سکه طلا معادل ۱۰ سکه است) به تاریخ ۹۰ روز دیگر به قیمت اعمال ۵٫۵ میلیون تومان می‌شوید و از این دریچه خود را در برابر افزایش شدید قیمت سکه طلا ایمن می‌کنید، حال اگر تحلیل شما اشتباه بود می‌توانید زودتر از موعد از قرارداد خود خارج شوید. با توجه به ماهیت ابزارهای موجود در این بازار اشخاص حقیقی حضور پررنگی در این بازار دارند و در صورت شناخت مناسب از این بازار سود جذابی را نیز تجربه می‌کنند ولی برای ورود به این بازار سرمایه سنگینی نیاز است درحالی‌که در بازار سهام با ۱۰۰ هزار تومان نیز می‌توانید معامله کنید. البته اگر موقعیت معاملاتی شما به تحویل کالا منجر شود بایستی بر اساس استانداردهای موجود در بورس کالا تحویل کالا انجام پذیرد.

خدمات کارگزاری ها

کارگزاری‌ها صرفاً واسطه معامله‌گری را انجام نمی‌دهند بلکه خدمات متنوعی را ارائه می‌دهند، خدماتی همچون ارائه اعتبار معاملاتی، مشاوره سرمایه‌گذاری برای صاحبان سرمایه، تخفیف کارمزد معاملاتی، ارائه کلاس‌های آموزشی در حوزه تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و … می‌پردازند. هم‌چنین خدمات پشتیبانی آنلاین و آفلاین، ارائه مطالب آموزشی رایگان ازجمله دیگر خدمات عمومی کارگزاری‌ها محسوب می‌شود. در ادامه توضیح مختصری در رابطه با این نوع از خدمات ارائه می‌گردد.

۱- اعتبار معاملاتی:

برخی از کارگزاری‌ها متناسب با سطح گردش معاملاتی شما( میزان خرید و فروش شما) بر اساس سیاست‌های تعریف‌شده خودشان، اعتبار معاملاتی( مشابه وام بانکی ) را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند که این موضوع می‌تواند جذابیت معاملات در آ> کارگزاری را افزایش دهد زیرا مبلغ سودآوری شما را افزایش می‌دهد.

۲- مشاوره سرمایه‌گذاری:

افراد یک جامعه در زمینه‌های متفاوتی تخصص دارند. بسیاری از افراد درزمینهٔ غیرمالی فعالیت دارند درحالی‌که سرمایه‌گذاری در بورس برای تمامی اقشار جامعه توصیه می‌شود. به همین دلیل قطعاً برای انجام یک سرمایه‌گذاری موفق نیازمند تبیین مسائل مختلف در حوزه سرمایه‌گذاری در بورس دارید و به همین دلیل کارگزاری‌های مختلف در این حوزه مشاوره‌هایی را ارائه می‌دهند. البته توجه فرمایید که سطح سرمایه شما به کیفیت خدمات مشاوره‌ای کارگزاران مختلف اثرگذار است، مثلاً برخی از کارگزاران فقط برای سرمایه‌های بالای یک میلیارد تومان خدمات مشاوره ارائه می‌دهند و برخی دیگر بدون توجه به سرمایه شما خدمات مشاوره را ارائه می‌دهند.

۳- تخفیف معاملاتی:

همان‌طور که پیش‌ازاین نیز ذکر گردید بابت خدمات ارائه‌شده جهت انجام معاملات در کارگزاری‌ها مبلغی تحت عنوان کارمزد معاملات از شما اخذ می‌گردد که سقف آن توسط سازمان بورس تصویب شده است. با این وجود برخی از کارگزاران متناسب با سیاست‌های خود تخفیفانی در کارمزد معاملات اعمال می‌کنند تا از این طریق بتوانند مشتریان بیشتری را جذب کنند.

برای پیدا کردن بهترین کارگزاری های بورس باید جستجو کنید و ببینید کدامیک از کارگزاران بورسی این خدمات را به نحو مطلوبی به مشتریان خود، به خصوص مشتریان خرد ارائه می دهند.