شاخص سهام آزاد شناور

شاخص سهام آزاد شناور

دنیای اقتصاد: آخرین آمار منتشر شده از سهام شناور شرکت های بورسی در سامانه کدال نشان می دهد که همچنان مالکیت بخش عمده ای از سهام شرکت های پذیرفته شده در بازار سهام کشور در اختیار سهامداران عمده یا فعالان حقوقی دولتی و شبه دولتی (تامین اجتماعی، سهام عدالت، صندوق های بازنشستگی، بیمه ها و. ) قرار دارد.

بر اساس آخرین بررسی های به عمل آمده از 326 شرکت حاضر در بورس تهران، کل سهام منتشر شده شرکت های بورسی معادل 1426 میلیارد و 390 میلیون سهم است. شاید باور این نکته سخت باشد که از این تعداد سهام منتشر شده 7/ 14 درصد یعنی حدود 209 میلیارد و 310 میلیون سهم به عنوان سهام شناور آزاد در این بازار شناسایی

برخی از خدمات سایت، از جمله مشاهده متن مطالب سال‌های گذشته روزنامه‌های عضو، تنها به مشترکان سایت ارایه می‌شود.
شما می‌توانید به یکی از روش‌های زیر مشترک شوید:

در سایت عضو شوید و هزینه اشتراک یک‌ساله سایت به مبلغ 700,000ريال را پرداخت کنید.
همزمان با برقراری دوره اشتراک بسته دانلود 100 مطلب از مجلات عضو و دسترسی نامحدود به مطالب روزنامه‌ها نیز برای شما فعال خواهد شد!
پرداخت از طریق درگاه بانکی معتبر با هریک از کارت‌های بانکی ایرانی انجام خواهد شد.
پرداخت با کارت‌های اعتباری بین‌المللی از طریق PayPal نیز برای کاربران خارج از کشور امکان‌پذیر است.

به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی همه کاربران به متن مطالب خریداری نمایند!

شاخص بورس | آشنایی با انواع شاخص‌های بورس و کاربرد آنها در بازار بورس

پیش از توضیح شاخص بورس باید با بازار بورس آشنا باشیم. بازار بورس همچون مرکزی است که بین سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران ایجاد ارتباط می‌کند. ریشه بورس به دورانی بازمی‌گردد که تاجران و بازرگانان برای کمتر آسیب دیدن از ضررهای مالی، افرادی را به عنوان سرمایه‌گذار انتخاب کردند که در سود و ضرر با آنها شریک باشند.

رفته رفته با گسترش فعالیت‌های تجاری و شرکت‌های سهامی نیاز به مرکزی ملی احساس شد که اطلاعات سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران در آن گردآوری و مدیریت شود. اولین مرکز بورس در قرن 17 میلادی در هلند تاسیس شد و تشکیل بورس در ایران به سال‌های 1345 و 1346 برمی‌گردد. بورس در معنای ساده و امروزی بازاری است برای تبادل سهام شرکت‌های مختلف بین خریدار سهام و فروشنده آن.

فهرست عناوین مقاله

شاخص چیست؟

واژه شاخص در زبان فارسی به معنای عددی میانگین است که ارزش مجموعه‌ای از اقلام مرتبط را بر اساس درصدی از همان عدد میانگین در فاصله زمانی دو تاریخ بیان می‌کند. به کمک شاخص می‌توانیم تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را در یک بازه زمانی مشخص کنیم.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس نشان‌دهنده وضعیت کلی بازار بورس است. شاخص بورس نوسانات متغیرهای این بازار و میزان رشد یا افت ارزش سهام شرکت‌ها را مشخص می‌کند. البته باید به یاد داشته باشیم که شاخص‌های بورس، همگی به صورت میانگین هستند و ممکن است در روزی که یکی از شاخص‌ها افت کرده است، ارزش یکی از سهام‌ها بالا رفته باشد.

آشنایی با انواع شاخص‌های بورس

برای درک نوسانات قیمت در بازار اوراق بهادار شاخص‌های گوناگونی وجود دارد که متغیرهای هر یک از آنها با دیگری تفاوت دارد. این شاخص‌ها کمک می‌کنند تا نوسانات را از منظرهای گوناگونی مورد بررسی قرار دهیم. آشنایی با انواع شاخص‌های بورس به سرمایه‌گذاران، خریداران و فروشندگان سهام کمک می‌کند تا تصمیمات درستی را برای مدیریت سرمایه خود در بازار بورس اتخاذ کنند.

شاخص کل بورس

شاخص کل بورس پرکاربردترین شاخص در بازار بورس است. این شاخص همان شاخصی است که تغییرات آن بلافاصله در اخبار رسانه‌های گوناگون منعکس می‌شود. شاخص کل بورس عموما نشان‌دهنده میزان بازدهی کل سرمایه‌گذاران در بورس است.

شاخص کل بورس هم تغییرات قیمت سهام و هم سود سالیانه شرکت‌ها را محاسبه می‌کند. آنچه در شاخص کل بورس از اهمیت بیشتر برخوردار است، میزان تغییرات آن است نه عدد آن. همچنین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های بزرگ، اثر بیشتری بر روی تغییرات شاخص کل بورس دارد.

اگرچه شاخص کل بورس، روند عمومی تغییرات قیمت را نشان ‌می‌دهد اما خریداران و فروشندگان سهام نباید برای تصمیم‌گیری فقط به این شاخص اتکا کنند. به همین دلیل باید با همه انواع شاخص‌های بورس در این بازار آشنا باشیم.

شاخص کل هم‌وزن

برای رفع مشکل تاثیر بیشتر نوسانات سهام شرکت‌های بزرگ بر نوسانات شاخص کل بورس، شاخص هم‌وزن تعریف شده است. در شاخص هم‌وزن تمامی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار بورس با وزنی برابر محاسبه می‌شوند. به این ترتیب نمایی کلی از تغییرات سهام شرکت‌های کوچک و بزرگ در بازار بورس به دست می‌آید. در این شاخص بورس، رشد یا افت قیمت سهام شرکت‌های کوچک، درست به اندازه نوسانات قیمت سهام شرکت‌های بزرگ اثر دارد.

از ویژگی‌های شاخص هم‌وزن این است که دستکاری آن کار دشواری است و با حمایت از چند سهم یا نوسانات سهام چند شرکت بزرگ نمی‌توان بر آن اثر چندانی داشت. به همین دلیل بعضی از تحلیلگران بازار سرمایه، شاخص کل هم‌وزن را گزینه‌ای مناسب‌تر از شاخص کل بورس می‌دانند.

شاخص قیمت

شاخص قیمت، نوعی شاخص بورس است که فقط بر نوسانات قیمت سهام شرکت‌ها تمرکز دارد. پیشتر شاخص سهام آزاد شناور در مورد شاخص کل بورس گفتیم که محاسبه آن بر اساس دو متغیر یعنی تغییر قیمت سهام شرکت‌ها و نیز میزان سود شرکت‌ها است. اما در شاخص قیمت فقط با متغیر تغییر قیمت سهام شرکت‌ها روبرو هستیم.

شاخص قیمت، روند عمومی تغییرات قیمت سهام را نشان می‌دهد شاخص سهام آزاد شناور و شاخصی مناسب برای کسانی است که می‌خواهند در کوتاه‌مدت با خرید یا فروش سهام، به سود مورد نظر خود دست یابند. اگر شاخص قیمت بورس در یک بازه زمانی 10 درصد رشد را نشان بدهد، به این معناست که سطح عمومی قیمت‌ها طی این مدت مشخص، 10 درصد رشد کرده است.

شاخص آزاد شناور

شاخص آزاد شناور (Free Float Index) یک شاخص بورس است که مبنای محاسبه آن سهام آزاد شناور شرکت‌های حاضر در بازار بورس است. سهام آزاد شناور بخشی از سهام شرکت‌های سهامی است که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام شاخص سهام آزاد شناور هستند و انتظار می‌رود این بخش از سهام در آینده‌ای نزدیک قابل معامله باشد.

در تعریف دیگری برای روشن‌شدن معنای سهام آزاد شناور باید به نقش سهامداران اصلی شرکت‌ها در بازار بورس اشاره کنیم. به طور معمول برخی از افراد یا شرکت‌های حقیق یا حقوقی، مالکان اصلی سهام شرکت‌های سهامی هستند.

وقتی یک شرکت یا شخص حقیقی یا حقوقی درصد بالایی از سهام یک شرکت را در اختیار داشته باشد، سهامدار اصلی آن محسوب می‌شود. سهام این سهامداران عموما جزو سهامی که به صورت فعال در بازار بورس معامله می‌شود، به حساب نمی‌آید و به آن سهام آزاد شناور می‌گویند. سهام آزاد شناور به درصدی از سهام شرکت‌ها می‌گویند که نزد سرمایه‌گذاران قرار دارد و قابلیت فروش مجدد در آینده نزدیک دارد.

محاسبه شاخص آزاد شناور مانند محاسبه شاخص کل بورس است. در محاسبه شاخص آزاد شناور در وزن‌دهی شرکت‌های حاضر در بورس، به جای کل سهام منتشر شده، از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده می‌شود. هدف از تعریف شاخص آزاد شناور پیگیری رفتار قسمتی از بازار بورس است که قدرت نقد‌شوندگی بالایی دارد.

شاخص بازار اول و بازار دوم

هر شاخص بورس نشان‌دهنده رفتار کلی یا بخشی از بازار بورس است. شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم از جمله شاخص‌هایی هستند که به رفتار ناحیه‌ای و بخش‌بندی‌شده در بورس اشاره دارد.

کارشناسان بورس برای دسته‌بندی شرکت‌ها از متغیرهای گوناگونی بهره می‌برند. بعضی از متغیرهای مهم در این زمینه عبارتند از: میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری و میزان سهام شناور آزاد. بر این مبنا کارشناسان، شرکت‌های حاضر در بورس را به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم کرده‌اند.

بازار اول آن دسته از شرکت‌ها هستند که از لحاظ سهام و معاملات سهام در موقعیت بهتری قرار دارند. این گروه، خود به دو دسته تابلوی اصلی و تابلوی فرعی تقسیم شده است. بازار دوم آن دسته از شرکت‌ها هستند که در موقعیت پایین‌تری قرار دارند. بنابراین شاخص بازار اول به نوسانات بازار سهام شرکت‌های بازار اول و شاخص بازار دوم به نوسانات بازار سهام شرکت‌های بازار دوم اختصاص دارد.

این تقسیم‌بندی به ویژه می‌تواند مناسب خریدارانی باشد شاخص سهام آزاد شناور که به نوسانات سهام‌شان با توجه به بازاری که شرکت سهام مورد نظر در آن قرار دارد توجه می‌کنند.

شاخص 50 شرکت برتر

سازمان بورس اوراق بهادار هر سه ماه یکبار فهرستی ارائه می‌کند که در آن نام 50 شرکت برتر بورس معرفی می‌شود. رتبه شرکت‌ها در این فهرست بر اساس میزان نقدشوندگی سهام شرکت‌ها محاسبه می‌شود. منظور از میزان نقدشوندگی سرعت و سهولت معاملات سهام این شرکت‌ها است. بنابراین شاخص بورس، ابتدا میانگین نوسانات قیمت سهام این شرکت‌ها بر اساس میزان سهام و سودآوری شرکت‌ها محاسبه می‌شود و آن را شاخص 50 شرکت برتر یا فعال می‌نامند.

تنها تفاوت شاخص 50 شرکت برتر با شاخص کل بورس در این است که در شاخص اول فقط 50 شرکت برتر در نظر گرفته می‌شوند اما در شاخص کل، تمامی شرکت‌های حاضر در بورس لحاظ می‌شوند.

شاخص 30 شرکت بزرگ

شاخص 30 شرکت بزرگ یک شاخص بورس است که مبنای 30 شرکتی باشد که ارزش روز سهام بیشتری دارند. رتبه شرکت‌ها بر اساس ارزش روز یک شرکت در سایت سازمان بورس ثبت می‌شود. برای محاسبه ارزش روز سهام یک شرکت، عدد قیمت پایانی سهام آن در تعداد کل سهام آن شرکت ضرب می‌شود.

شاخص 30 شرکت بزرگ، میانگین شاخص سهام آزاد شناور شاخص سهام آزاد شناور وزنی 30 شرکت بزرگ بر اساس ارزش سهام روز را محاسبه می‌کند. در واقع محاسبه شاخص 30 شرکت بزرگ، مشابه محاسبه شاخص قیمت است. در زمان رکود بازار یا زمانی که شاخص کل، مسیر قابل پیش‌بینی ندارد، با انجام معاملات بلوکی می‌توان روی این شاخص تاثیر گذاشت.

شاخص صنعت

پیشتر گفتیم که هر شاخص بورس نشان‌دهنده نوسانات عمومی بخشی از بازار بورس است. بر این مبنا باید به این نکته اشاره کنیم که شرکت‌های حاضر در بورس را به شیوه‌های دیگری هم تقسیم‌بندی کرده اند. برای مثال این شرکت‌ها را می‌توان بر اساس نوع فعالیت آنها نیز دسته‌بندی کرد. در این نوع دسته‌بندی، شرکت‌ها به دو گروه صنعت و واسطه‌گری‌های مالی تقسیم می‌شوند.

گروه صنعت متعلق به شرکت‌هایی است که شرکت‌های تولیدی و خدماتی نامیده می‌شوند. بنابراین شاخص صنعت بر اساس میانگین وزنی شرکت‌های فعال در حوزه تولید و خدمات محاسبه می‌شوند. اساس این محاسبه مشابه محاسبه شاخص سهام آزاد شناور شاخص کل بورس است. بعضی از شرکت‌هایی که در شاخص صنعت لحاظ می‌شوند عبارتند از:

• کابل‌ البرز
• شرکت پتروشیمی فجر
• شرکت کارخانجات تولیدی شهید قندی
• شرکت پالایش نفت بندرعباس
• شرکت صنعتی بهپاک
• گروه صنعتی پاکشو
• گروه‌ صنعتی‌ بارز
• شرکت تراکتورسازی ‌ایران‌
• شرکت ماشین‌سازی ‌نیرومحرکه‌
• شرکت کشتیرانی دریای خزر
• شرکت حمل و نقل بین‌المللی خلیج فارس
• شرکت پارس‌ خودرو
• شرکت داروسازی‌ ابوریحان‌
• گروه‌ صنعتی ‌بوتان‌
• شرکت پارس‌ الکتریک‌
• شرکت پارس‌ الکتریک‌

شاخص واسطه‌گری‌های مالی

همانند شاخص صنعت، شاخص واسطه‌گری‌های مالی که به آن شاخص مالی نیز می‌گویند، به نوع فعالیت شرکت‌ها اشاره دارد. بر اساس تقسیم‌بندی پیشین، شرکت‌ها بر مبنای نوع فعالیت‌شان به دو گروه صنعت و واسطه‌گری مالی تقسیم می‌شوند.

در گروه واسطه‌گری مالی، شرکت‌هایی حضور دارند که در حوزه مشاوره مالی و تامین سرمایه فعالیت می‌کنند. در این گروه، انواع هلدینگ‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و لیزینگ‌ها قرار می‌گیرند. شاخص واسطه‌گری مالی نیز همچون شاخص صنعت و شاخص کل محاسبه می‌شود. این شاخص نشانگر نوسانات سهام شرکت‌هایی است که در حوزه واسطه‌گری مالی فعالیت می‌کنند. بعضی از شرکت‌های مالی حاضر در بورس اوراق بهادار ایران عبارتند از:

• شرکت سرمایه گذاری اعتلاء البرز
• شرکت سرمایه‌گذاری پردیس
• شرکت سرمایه‌گذاری‌ مسکن‌
• شرکت گسترش‌ سرمایه‌گذاری ‌ایران‌خودرو
• شرکت سرمایه گذاری مس سرچشمه
• شرکت سرمایه گذاری توسعه صنایع سیمان
• گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی
• شرکت سرمایه گذاری توسعه گوهران امید
• صندوق سرمایه‌گذاری الماس-سهام
• هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه
• شرکت سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی‌
• سرمایه گذاری توسعه صنعتی ایران
• لیزینگ رایان‌ سایپا
• لیزینگ ‌خودرو غدیر
• شرکت بهمن لیزینگ

تحلیل شاخص‌های بورس

هر شاخص بورس سطح عمومی قیمت‌های سهام را در کل بازار یا بخشی از آن نشان می‌دهد. بنابراین کاهش یا افزایش هر شاخص بورس لزوما به معنای کاهش یا افزایش قیمت سهام همه شرکت‎‌ها نیست. برای مثال اگر شاخص کل با رشد روبرو باشد، ممکن است بعضی شرکت‌ها در همان بازه زمانی، دچار افت قیمت سهام شده باشند. اما به طور کلی می‌توان گفت، شاخص‌ها رفتار کلی بازار سهام را به خوبی نشان می‌دهند.

نکته دیگری که در تحلیل هر شاخص بورس باید به آن توجه کنیم، این است که شاخص‌های بورس، هر یک، نوسانات را در یک بازه زمانی یا دوره مشخص نشان می‌دهند. بنابراین سطح شاخص‌ها نسبت به تاریخ مشخصی که به آن تاریخ مبدا می گوییم، محاسبه می‌شوند.

به طور معمول میزان هر شاخص را در تاریخ مبدا معادل عدد 100 در نظر می‌گیرند. پس اگر شاخصی دو سال بعد به عدد 1000 برسد، این تفاوت به معنای آن است که سطح عمومی قیمت نسبت به تاریخ آغاز، 10 برابر شده است.

سخن پایانی

شاخص بورس معیاری است برای درک بهتر شرایط اقتصادی شرکت‌ها و بازار سرمایه. رکود یا رونق اقتصادی در هر کشور ارتباط مستقیمی با روند صعود یا نزول شاخص‌های بورس در آن کشور دارد. کشورها در بازارهای بورس خود از شاخص‌های گوناگونی بهره می‌برند. با این حال شاخص‌های بورس در سراسر جهان، نشان‌دهنده شرایط عمومی صنایع و شرکت‌های تولیدی، خدماتی و سرمایه‌گذاری هستند.

برای هر فرد یا شرکتی که بخواهد در بازار بورس سرمایه‌گذاری کند یا سهامی را بخرد یا بفروشد، واجب است با شاخص‌های بورس آشنا باشد و بتواند تغییرات این شاخص‌ها را تفسیر کند. بدین طریق سرمایه‌گذاران می‌توانند به بهترین شیوه برای معاملات در بورس تصمیم بگیرند.

شاخص بورس چیست و چگونه محاسبه میشود؟

اگر به سایت سهمیو و یا tsetmc.com سر بزنید و صفحه اول سایت را مشاهده کنید اطلاعاتی تحت عنوان شاخص کل، شاخص هم وزن و یا شاخص قیمت مشاهده میکنید.
در این مقاله قصد داریم مفاهیم هر کدام از این موارد را توضیح دهیم.
فرض کنید سبدی از سهام مختلف شرکت ها وجود دارد. که تعدادی از این شرکت ها در مقایسه با زمانی که وارد بازار سرمایه شده اند ارزش آنها افزایش و یا کاهش یافته است. با توجه به ارزش شرکت ها و یا بزرگ و کوچک بودن آن ها میدانیم این افزایش و کاهش به یک اندازه نیست.
شکل زیر را برای درک بهتر در نظر بگیرید:شاخص سهام آزاد شناور

حال اگر بخواهیم بررسی کنیم که برآیند کلی این افزایش و کاهش ارزش شرکت ها به چه صورتی بوده است، مفهومی تحت عنوان شاخص مطرح میشود.

تعریف شاخص بورس

محاسبه بازدهی کل سهام شرکت های بازار سرمایه یا به عبارتی تعیین وضعیت کلی بازار بورس و روند رشد یا افت این بازار.

عوامل تاثیرگذار

باید دو فاکتور مهم را در نظر بگیریم:
• بازده
• سیستم وزن دهی

بازده

فرض کنید سهمی به قیمت 200 تومان قیمت گذاری شده است و به قیمت 240 تومان رشد میکند. رشد قیمتی این سهم 20 درصد بوده است. در نظر بگیرید این شرکت به میزان 20 تومان یا 10 درصد هم سود نقدی تقسیم کند. می توان نتیجه گرفت این شرکت 20 درصد بازده قیمتی و 30 درصد بازده کل داشته است.

سیستم وزن دهی

• ارزش محور
• قیمت محور
• مساوی

سیستم وزن دهی ارزش محور:

شرکتی که ارزش بیشتری داشته باشد در محاسبه شاخص تاثیر بیشتری دارد.

سیستم وزن دهی قیمت محور:

هر چقدر قیمت سهام شرکتی بیشتر باشد آن شرکت تاثیر بیشتری در محاسبه شاخص دارد.

سیستم وزن دهی مساوی:

تفاوتی بین شرکت های بزرگ و کوچک در محاسبه شاخص وجود ندارد و همه ی شرکت ها به یک اندازه تاثیر دارند.

شاخص کل

بازدهی کل سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی ارزش محور.

شاخص کل (هم وزن)

بازدهی کل سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی مساوی.

شاخص قیمت (هم وزن)

بازدهی قیمتی سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی مساوی.

شاخص آزاد شناور

تاثیرگذاری هر سهم بر اساس میزان سهام شناوری شرکت است.

شاخص بازار اول

میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های تقسیم بندی شده در بازار اول بورس.

شاخص بازار دوم

میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های تقسیم بندی شده در بازار دوم بورس.

شاخص قیمت (وزنی-ارزشی)

بازدهی قیمتی سهم ها (شرکت های بازار سرمایه) با در نظر گرفتن سیستم وزن دهی ارزش محور و قیمت محور.

مثال کاربردی

فرض کنید در شرایطی که شاخص کل مثبت ولیکن شاخص کل(هم وزن) منفی باشد
تحلیل از این شرایط چیست ؟
ارزش شرکت های بزرگ رشد ولیکن اکثریت مابقی شرکت ها افت داشته اند.

فرض کنید در شرایطی که شاخص کل منفی ولیکن شاخص کل(هم وزن) مثبت باشد
تحلیل از این شرایط چیست ؟
ارزش شرکت های بزرگ افت ولیکن اکثریت مابقی شرکت ها رشد داشته اند.

سهام شناور آزاد در بورس چیست و چگونه محاسبه می شود؟

سهام شناور آزاد یا (Free Float) به سهامی که در دست اشخاص حقوقی یا حقیقی که قصد مدیریت در شرکت یا حفظ همیشگی آن سهام را ندارند گفته می شود. سهام شناور آزاد بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام هستند و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار می‌رود، در آینده نزدیک، قابل معامله باشد.

چگونه باید سهام شناور آزاد را محاسبه کنیم؟

برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران بررسی شده و سهامداران راهبردی را مشخص کرد. سهامدار راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاه‌مدت، قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً می‌خواهند برای اعمال مدیریت خود، این سهام را حفظ کنند.

به عنوان مثال

به‌عنوان‌مثال فرض كنید ۸۰ درصد سهام شركت الف در اختیار شرکت ب باشد و شرکت ب قصد فروش سهام در کوتاه‌مدت را ندارد و هدفش مدیریت شرکت الف است ( همان سهامدار راهبردی) در نتیجه شركت الف فقط ۲۰ درصد سهام شناور آزاد دارد.

در بسیاری از بورس ‌ های دنیا شرکت‌هایی كه كمتر از ۲۵ درصد سهام آن‌ها، شناور آزاد باشد، از فهرست شرکت‌های بورسی حذف می‌شوند. به دلیل اینكه اگر مالكان شركتی نمی‌خواهند حداقل ۲۵ درصد سهام آن‌ها بین مردم توزیع شود و علاقه‌مند هستند سهام را برای خود نگه‌ دارند، دلیلی برای حضور آن‌ها در بازار بورس وجود ندارد.

آیا میزان سهام شناور ثابت می‌ماند؟

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، سهام شناور، قابلیت نقدشوندگی بالایی دارد. میزان شاخص سهام آزاد شناور این سهام شناور، ثابت نیست. چون ممکن است سهامداران اصلی شرکت در هنگام رشد قیمت سهم، آن را در بازار بفروشند و به همین علت میزان سهام شناور خود را در بازار کاهش دهند. اگر خریدار خرد نیر تصمیم بگیرد با یک یا چند کد سهامداری، سهام را با حجم عمده خریداری کند شناوری سهم کاهش می‌یابد. شرکت‌های بورسی و فرابورسی در دوره‌های سه ماهه، درصد سهام شناور خود را روی سامانه کدال منتشر می‌کنند.

تبعات سهام شناور آزاد بالا و پایین شرکت ها

ذکر این نکته نیز بسیار ضروری است که اگر شرکتی نسبت «سهام شناور آزاد» بیشتری داشته باشد، امکان دستکاری قیمت آن کمتر می شود چرا که حجم منابع مالی که برای دستکاری آن لازم است، خیلی زیاد می شود و باید مثلاً ۲۵ میلیارد تومان به بازار سهام مصنوعی منتقل شود تا قیمت سهام شرکت مورد دستکاری قرار گیرد.

سهام شناور آزاد یک شرکت

از سویی دیگر وقتی «سهام شناور آزاد» یک شرکت از درصد بالایی برخوردار باشد برای این سهام اینگونه شرکت ها به راحتی نمی توان شایعه و بازار سازی ایجاد کرد تا سهامداران تحت تاثیر شایعه ها که قیمت این سهم افزایش پیدا می کند اقدام به خرید و فروش سهام مورد نظر کنند که در واقع در یک مسیر مبهم و اشتباه اقدام به این معامله کرده اند. در نقطه مقابل هر چقدر یک شرکتی کوچک و «سهام شناور آزاد» آن پایین باشد به راحتی در بورس به دچار دستکاری قیمت می‌شود و سفته بازان با بازارسازی و هدایت غیر واقعی معاملات اقدام به فریب سرمایه گذاران می کنند. بر همین اساس تحلیل گران بازارهای سهام توصیه می کنند که سرمایه گذران تازه وارد که با استانداردهای بازار سهام آشنا نیستند شرکت های بزرگ با «سهام شناورآزاد» بالا را برای سرمایه گذاری های خود انتخاب کنند.

بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد میباشد؟

حداقل مقدار سهام شناور آزاد شرکت‌ها می‌تواند ۵ درصد باشد. اما در واقع برای این مقدار، حداکثری وجود ندارد. چون یک سهامدار عمده می‌تواند کلیه سهام خود را با رعایت ضوابط و شرایط خاص در قالب عرضه خرد در بازار به فروش برساند و به همین ترتیب میزان شناوری سهام شرکت را افزایش دهد. تجربه نشان داده، هر چه این درصد به میانگین شناوری نزدیک‌تر باشد، متعادل‌تر است. طبق آخرین گزارش‌ها، درصد میانگین شناوری چیزی حدود ۲۱ درصد برای شرکت‌های بورسی و فرابورسی است.

شاخص شناور آزاد چیست؟

در این شاخص، هر سهم بر اساس سهام شناوری که دارد روی شاخص تاثیر می‌گذارد. دلیل اهمیت شاخص شناور به این خاطر است که تاثیر گذاری هر سهم، بر مبنای میزان اثرگذاری سهام قابل معامله‌ شرکت در بازار سهام محاسبه می‌شود. به همین دلیل، قابلیت تحلیلی بالایی دارد و خاصیت توضیح کنندگی آن می‌تواند اتفاقات بازار سرمایه را کاملا پوشش دهد.

سهام شناوری چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟

ارتباط نزدیکی بین سهام شناور آزاد شرکت و حباب قیمتی وجود دارد. در حالت کلی، شرکت‌های با سرمایه پایین، پتانسیل بالایی برای رشد قیمتی در آینده دارند. ولی میزان ریسک این شرکت‌ها نیز بالا است. درواقع باید گفت که تغییرات سود در شرکت‌های با سرمایه کمتر، زیاد است. این فرایند برای شرکت‌های بزرگ‌تر برعکس است. یعنی پتانسیل کمتر و از طرفی ریسک کمتر. حالا در نظر بگیرید که هر سرمایه‌گذار باید با توجه به سطح ریسک‌پذیری خود این شرکت‌ها را انتخاب کند.

بازار سرمایه

بازار سرمایه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین گزینه‌های سرمایه گذاری، جایگاه مناسبی برای جذب سرمایه‌ها به شمار می‌رود. سرمایه گذاران با در نظر گرفتن درجه ریسک‌پذیری و بازدهی مورد انتظار، سهام موردنظر خود را انتخاب می‌کنند. درنتیجه بازارهای سرمایه باید کارایی لازم را برای جذب سرمایه گذاران و تامین منابع مالی و در نتیجه تخصیص بهینه منابع جهت بازدهی بیشتر آن‌ها داشته باشند. یکی از مشکلات بازارهای در حال توسعه ازجمله بورس تهران، وجود سهام شناور پایین است.

پایین بودن میزان سهام شناور آزاد

پایین بودن میزان سهام شناور آزاد امکان دست‌کاری قیمت توسط معامله گران بزرگ را افزایش می‌دهد و می‌تواند منجر به اتفاقات خطرناکی نظیر گمراهی بازار و تشکیل حباب قیمتی گردد که درنهایت باعث کاهش اعتماد سرمایه گذاران به بازار سرمایه می‌شود. این اتفاق، کارایی و عمق بازار سرمایه را کاهش می‌دهد. متاسفانه اکنون در برخی از شرکت‌های بورس تهران، میزان سهام قابل معامله در بازار محدود شده و همین نکته، ریسک احتمال قیمت سازی و سو استفاده از این مسئله را افزایش داده است. این پدیده در مورد شرکت‌های تازه‌وارد به بورس شدیدتر است. چون به خاطر نبودن اطلاعات تاریخی، زمینه گسترش شایعه‌های بی‌اساس و رشد حباب گونه قیمت سهام به میزان بیشتری فراهم می‌شود.

رعایت حداقل میزان سهام شناور آزاد

دلیل اصرار بر رعایت حداقل میزان سهام شناور آزاد، کارایی کارکردهای بازار است. درواقع بورس کشورهایی که از میزان سهام شناور کمتری برخوردار هستند عمق کمتری دارد و بسیار شکننده است. باید یادآوری کرد که سهام شناور، تقریب خوبی از عرضه واقعی سهام است. اگر سهام شناور شرکتی بالا باشد، بازار سهم آن نقدتر، نوسان قیمت آن پایین‌تر و در نتیجه ریسک سرمایه گذاری کمتر خواهد بود. همین موضوع باعث افزایش تقاضا می‌شود. بورس تهران نیز چندی است که به محاسبه و انتشار ضریب سهام شناور آزاد شرکت‌های پذیرفته شده‌اش می‌پردازد.

این ضریب، نشانگر تسلط سهامداران استراتژیک به این بازار است. به عبارت دیگر سهامداران عمده که عموماً دولتی یا شبه دولتی هستند، بیش از ۷۰ درصد بازار سهام ایران را در اختیار دارند. همان طور که کمی قبل با هم گفتیم، در بسیاری از بورس‌های دنیا شرکت‌هایی که کمتر از ۲۵ درصد سهام آن‌ها شناور آزاد باشد، از فهرست شرکت‌های بورسی حذف می‌شوند. در صورت اعمال این معیار در بورس اوراق بهادار تهران باید بیش از ۵۰ درصد شرکت‌های بورس از فهرست شرکت‌های پذیرفته شده حذف شوند.

چند درصد از سهام قابل معامله هستند + جدول

میزان شناوری سهام در شرکت های حاضر در بورس و فرابورس چند درصد است. آیا برنامه های جدید سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص افزایش سهم شناوری سهام محقق میشود.

چکیده: میانگین سهام شناور آزاد شرکت‌های فعال در بازار سهام هرچند نسبت به گذشته افزایش داشته، اما همچنان از معیارهای جهانی فاصله زیادی دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر کمتر از ۲۱ درصد از مجموع سهام شرکت‌های حاضر در بازار سهام به‌صورت شناور بوده و در مقابل ۷۹ درصد از سهام در اختیار سهامداران عمده قرار دارد. در این میان سیاست‌گذار می‌تواند با افزایش شناوری سهام به ۳۰ درصد،‌ معادل عرضه اولیه ۴ شرکت در مقیاس شستا، طرف عرضه در بازار سهام را تقویت کند.

به گزارش «دنیای بورس»، دنیای اقتصاد نوشت:یکی از وعده‌های سکاندار جدید بورس، افزایش سهام شناور بازار سهام به بیش از ۳۰ درصد شاخص سهام آزاد شناور است. این در حالی است که بررسی‌ها از سهام شناور شرکت‌های سهامی نشان می‌دهد مالکیت بخش عمد‌ه‌ای از سهام شرکت‌های پذیرفته شد‌ه د‌ر بورس و فرابورس د‌ر اختیار سهامد‌اران عمد‌ه یا فعالان حقوقی د‌ولتی و شبه‌د‌ولتی (تامین اجتماعی، سهام عد‌الت، صند‌وق‌های بازنشستگی، بیمه‌ها و. ) قرار د‌ارد‌.

براساس آخرین بررسی‌های به عمل آمد‌ه از ۴۵۴ شرکت حاضر د‌ر بازار سهام، کل سهام منتشرشد‌ه شرکت‌ها معاد‌ل ۳ هزار و ۶۰۲ میلیارد‌ و ۷۱۸ میلیون سهم است. شاید‌ باور این نکته سخت باشد‌ که از این تعد‌اد‌ سهام منتشرشد‌ه حد‌اکثر ۹/ ۲۰ د‌رصد‌ یعنی حد‌ود‌ ۷۵۴ میلیارد‌ و ۴۵۲ میلیون سهم به‌عنوان سهام شناور آزاد‌ د‌ر این بازار شناسایی شد‌ه و قابلیت معامله د‌ر بازار سهام را د‌ارند‌.

به عبارتی د‌یگر بیش از ۷۹ د‌رصد‌ سهام د‌ر بورس تهران د‌ر اختیار مالکان عمد‌ه است که با اهد‌اف مد‌یریتی نگهد‌اری می‌شود‌. هر چند این مهم در مقایسه با سال‌های گذشته رشد محسوسی را ثبت کرده است اما همچنان تا ایده‌آل فاصله زیادی دارد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در بورس‌های پیشرفته د‌نیا میزان مالکیت سهامداران عمده در بازار سهام کمتر از ۱۰ د‌رصد‌ است. از این رو برای رسیدن به افزایش شناوری سهام به ۳۰ درصد، لازم است ۳۲۶ میلیارد و ۳۶۳ میلیون سهم دیگر در بازار سهام قابل معامله شود که معادل چهار شرکت در مقیاس «شستا» است.

از این رو به راحتی و از طریق عرضه‌های اولیه شرکت‌های کوچک نمی‌توان این هدف را محقق کرد و شاید مناسب‌ترین راهکار برای تقویت کفه عرضه، افزایش سهام شناور شاخص سهام آزاد شناور آزاد در شرکت‌های موجود و متقاضیان ورود (عرضه اولیه‌ها)، استفاده از تجربیات بین‌المللی برای کاستن از جذابیت این منافع شخصی و محدود کردن قدرت مداخله سهامدار عمده است.

افزایش سهام شناور یا عرضه اولیه؟

در حال حاضر شاید یکی از مهم‌ترین چالش‌های بورس تهران مالکیت بالای سهامدار عمده به دلیل سهام شناوری پایین شرکت‌ها است. در این میان سیاست‌گذار در راستای افزایش عمق بازار به عرضه سهام شرکت‌های کوچک بورسی اکتفا کرده است.

این در حالی است که برای رسیدن سهام شناور آزاد به ۳۰ درصد که البته همچنان با استانداردهای بین‌المللی فاصله قابل توجهی دارد، لازم است سهام حداقل چهار شرکت با مقیاس «شستا» در بازار سهام عرضه شود. این در حالی است که می‌توان این مهم را با افزایش شناوری سهام در شرکت‌های موجود در بورس و فرابورس جبران کرد.

۶۳ درصد بورسی‌ها با سهام شناور کمتر از ۳۰ درصد

بر اساس آخرین محاسبات مربوط به د‌وره یکساله منتهی به پایان سال گذشته، د‌رصد‌ سهام شناور آزاد‌ شرکت‌های پذیرفته‌شد‌ه د‌ر بورس اوراق بهاد‌ار تهران به حد‌ود‌ ۲/ ۲۱د‌رصد‌ رسید‌. آمار سهام شناور آزاد‌ شرکت‌های بورسی حکایت از آن د‌ارد‌ که د‌ر میان ۳۳۴ شرکت مورد‌ بررسی، ۲۱۲ شرکت د‌ارای سهام شناور آزاد‌ کمتر از ۳۰ د‌رصد‌ هستند‌ و در مقابل ۴۲ شرکت بورسی سهام شناوری بیش از ۵۰ درصد دارند.

د‌ر این میان شرکت‌های تامین ماسه و بورس کالای ایران با ۱۰۰ د‌رصد‌ سهام شناور آزاد‌ د‌ر رتبه اول قرار گرفته‌اند و پس از آن به ترتیب ۹۲ و ۸/ ۸۸ د‌رصد‌ از سهام شرکت‌های بانک خاورمیانه و بورس اوراق بهادار تهران قابلیت معامله د‌ر بازار سهام را د‌ارند‌.

د‌ر حال حاضر بر اساس قوانین موجود، حد‌اقل میزان سهام شناور آزاد‌ د‌ر بورس تهران ۱۰ د‌رصد‌ برای شرکت‌های پذیرفته‌شد‌ه د‌ر بازار د‌وم تعیین شد‌ه و این حد‌ نصاب د‌ر تابلوی فرعی و اصلی بازار اول به ترتیب ۱۵ و ۲۰ د‌رصد‌ است. این د‌ر حالی است که گزارش پیش‌رو نشان می‌د‌هد‌ د‌ر حال حاضر ۳۱ شرکت بورسی، کمتر از ۱۰ د‌رصد‌ از سهام خود‌ را به‌عنوان سهام شناور آزاد‌ قرار د‌اد‌ه‌اند‌. در قعر این لیست شرکت سیمان دشتستان قرار می‌گیرد که تنها حدود یک درصد از سهامش در بورس قابل معامله است.

وضعیت سهام شناور آزاد‌ صنایع بورسی

نگاهی به د‌رصد‌ سهام شناور آزاد‌ صنایع ۳۸‌گانه بورسی نشان می‌د‌هد‌ تا پایان سال گذشته، گروه استخراج سایر معادن با تک‌نماد‌ «کماسه» و سهم ۱۰۰ د‌رصد‌ی، بیشترین میزان سهام آزاد‌ شناور د‌ر بورس تهران را د‌ر اختیار د‌ارند‌.

گروه محصولات کاغذی و سایر محصولات کانی غیرفلزی نیز به ترتیب با ۳۵/ ۷۱ و ۱۲/ ۴۷ د‌رصد‌ سهام شناور آزاد‌ د‌ر رتبه‌های بعد‌ی این رد‌ه‌بند‌ی قرار گرفتند‌. کمترین میزان سهام شناور آزاد‌ نیز به گروه محصولات چرمی با تک‌سهم «وملی» و ۵/ ۳ درصد سهم قابل معامله اختصاص دارد. در این میان بررسی‌ها نشان می‌دهد ۷۶ درصد از گروه‌های بورسی سهام شناوری کمتر از ۳۰ درصد دارند.

سهام شناور فرابورس کمتر از ۲۰ درصد

بر اساس آخرین محاسبات مربوط به د‌وره یکساله منتهی به پایان سال گذشته، د‌رصد‌ سهام شناور آزاد‌ شرکت‌های پذیرفته شد‌ه د‌ر فرابورس ایران حد‌ود‌ ۸/ ۱۸ د‌رصد‌ برآورد می‌‌شود. آمار سهام شناور آزاد‌ شرکت‌های فرابورسی حکایت از آن د‌ارد‌ که د‌ر میان ۱۲۰ شرکت مورد‌ بررسی، ۷۸ شرکت د‌ارای سهام شناور آزاد‌ کمتر از ۳۰ د‌رصد‌ هستند‌ و در مقابل ۱۱ شرکت فرابورسی سهام شناوری بیش از ۵۰ درصد دارند.

د‌ر این میان شرکت صنایع فولاد آلیاژی یزد با ۱۰۰ د‌رصد‌ سهام شناور آزاد‌ د‌ر رتبه اول قرار گرفته‌اند و پس از آن به ترتیب ۹۶ و ۸۶ د‌رصد‌ از سهام شرکت‌های سیمان لار سبزوار و سرمایه‌گذاری توسعه و عمران استان کرمان قابلیت معامله د‌ر بازار سهام را د‌ارند‌. همچنین د‌ر حال حاضر ۳۱ شرکت فرابورسی، کمتر از ۱۰ د‌رصد‌ از سهام خود‌ را به‌عنوان سهام شناور آزاد‌ قرار د‌اد‌ه‌اند‌. در قعر این لیست شرکت سیمان دشتستان قرار می‌گیرد که تنها حدود یک درصد از سهامش در فرابورس قابل معامله است.