اصطلاحات رایج بازار بورس | تازه‌کارها حتما بخوانند
در این خبر میتوانید با اصطلاحات رایج بازار بورس آشنا شوید.
به گزارش مجله افیکس‌کار اگر این روزها اخبار اقتصادی را دنبال کنید بدون شک از رونق بازار سرمایه خبر دارید. در هفته‌های اخیر رشد شاخص کل، سهامداران را راضی و بسیاری از افراد را ترغیب کرده که هر طور شده است وارد فضای پرریسک و هیجان بورس شوند.
شایدبرای بسیاری از افراد و مشتاقان ورود به بازار سرمایه این سوال پیش آمده باشد که شاخص بورس اصطلاحات بورس ایران چیست؟ و نوسانات و کم و زیاد شدن عدد این شاخص چه معنی و چه تاثیری بر تابلوی تالار شیشه‌ای دارد و توجه به شاخص کل چه کمکی به سرمایه‌گذار یا معامله‌گران بورس میکند.
آنچه مسلم است این است که بازار سرمایه همچون هر کسب و کاری نیاز به آموزش دارد. آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پرکاربرد بورس یکی از اولویت‌هایی است که هر سرمایه‌گذاری باید انجام دهد. مثلا اینکه پرتفوی چیست؟ عرضه اولیه به چه معناست از جمله مواردی هستند که باید برای سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم در بورس با آنها آشنا بود.
در ادامه ۱۰ مورد از پرکاربردترین اصطلاحات و مفاهیم بورس را با هم مرور می‌کنیم.
پس از مرور اجمالی اصلاحات پر کاربرد بورس در جدول بالا، در ادامه میتوانید تعاریف کامل‌تر و کاربردی تری را از این اصطلاحات ببینید و بخوانید:
شاخص کل
در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص نرخ و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته میشود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در رسانه‌ها اعلام میشود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست.
به طور کلی این شاخص بیانگر سطح عمومی نرخ و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است، به‌عبارت‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکتهای بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات نرخ سهام و سود‌های سالیانه‌ای را که شرکتها به شما پرداخت میکنند، محاسبه میکند.
پرتفوی (Portfolio)
پرتفوی یک واژه فرانسوی و به‌ظاهر خیلی پیچیده است، اما مفهوم کاملاً واضحی هم در بازار سرمایه دارد که به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی گفته میشود.
به‌بیان‌دیگر پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌هاست که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل پرتفوی سهام یا سبد سهام، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایه‌گذاری است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.
پرتفوی به‌صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری شده یا به‌وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای مدیریت میشود. بازده سرمایه‌گذاری در پرتفوی معادل بازده متوسط آن پرتفوی خواهد بود؛ اما ریسک پرتفوی به‌دلیل کاهش ریسک غیرسیستماتیک در اغلب موارد کمتر از متوسط ریسک سهام داخل سبد است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و شرکتهای سرمایه‌گذاری نمونه‌هایی هستند که به‌صورت پرتفوی سرمایه‌گذاری میکنند و برای قیمت‌گذاری آنها مهمترین عامل ارزش خالص پرتفوی این شرکت‌هاست.
عرضه اولیه
عرضه اولیه (IPO) به زمانی گفته میشود که سهام یک شرکت برای نخستین بار به عموم مردم عرضه میشود. عرضه‌های اولیه معمولاً توسط شرکتهای کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند انجام میشود، همچنین شرکتهای بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.
جزییات سهامی که عرضه میشود، به اطلاع سرمایه‌گذاران بالقوه میرسد. از مزایای عرضه اولیه در بورس دستیابی ارزان‌تر به سرمایه، افزایش سرمایه، شفافیت اطلاعاتی و معافیت مالیاتی را میتوان نام برد. از معایب این کار هزینه‌های قانونی، حقوقی و بازاریابی عرضه اولیه، الزام به افشای اطلاعات مالی، کاهش کنترل و افزایش ریسک دعاوی حقوقی است.
تحلیل تکنیکال و بنیادی
تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) به دنبال محاسبه ارزش ذاتی هر سهم است و به این منظور به مطالعه هر چیزی، از وضعیت کلی اقتصاد و صنعت تا وضعیت مالی شرکت و مدیریت آن می‌پردازد. اما تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) از طریق مطالعه آمار‌های فعالیت بازار مانند نرخ و حجم معاملات، به دنبال شناسایی الگوها و روندهایی است که نشان‌دهنده حرکت آینده یک سهم به آن‌سو هستند.
تحلیلگران بنیادی در جست‌و‌جوی این هستند که ارزش ذاتی سهام چقدر است و براساس دانسته‌های بنیادی اقدام به خرید و فروش و کسب سود میکنند؛ درحالی‌که تحلیلگران تکنیکال بر این باورند که کلیه اطلاعات در نرخ سهام نهفته است و با تشخیص روند‌ها و الگوها میتوان به سود رسید.
سبدگردانی (Separately managed account)
سبدگردانی، همان‌طور که از نامش پیداست، چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص است که مالکیت آن کاملاً متعلق به سرمایه‌گذار بوده و میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آنها نیز به‌دقت توسط سبدگردان تعیین و پایش میشود.
ارائه این خدمت مالی «سبدگردانی» به سرمایه‌گذاران در جهان قدمتی بیش از نیم‌قرن دارد، اما در بازار ایران پس از تجربه ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، اخیرا مورد توجه قرار گرفته است.
سبدگردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌گذاری با همکاری تیمی از تحلیلگران حرفه‌ای و براساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و سرمایه هر سرمایه‌گذار، سبدی مناسب از دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برای او تشکیل داده و به‌صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت میکند.
همچنین، با توجه به تغییر عوامل اثرگذار بر محیط سرمایه‌گذاری، تصمیمات لازم در جهت رسیدن به اهداف سبد و افزایش ارزش آن از طرف مدیر اتخاذ میشود.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF)
صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس ETF یا Exchange Tradable Found نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحد‌های آن در طول روز همانند سهام در بازار معامله میشود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند.
افراد در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانند یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرند، یا چند واحد از آن را بفروشند.
صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی
هدف صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص (Index fund) انطباق پرتفوی سرمایه‌گذاری با شاخص بازار سهام است. یک صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، الزاماً منابع خود را براساس الگوی تعیین شده برای یکی از شاخص‌های موجود در بازار، سرمایه‌گذاری میکند.
شاخص مذکور می‌تواند شاخص کل یا یکی دیگر از شاخص‌های بازار سهام باشد. در این صندوق‌ها تنها زمانی خریدوفروش سهام ضرورت می‌یابد که وجهی به‌واسطه ورود سرمایه‌گذار جدید اضافه یا به دلیل خروج یک سرمایه‌گذار کم شود. مزیت اصلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، هزینه‌های نسبتاً پایین آن و حذف ریسک مدیریت صندوق است.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds) یکی از مهمترین سازوکار‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هستند که شرایط بازار را ازنظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران مبتدی مساعدتر میکنند.
ایده اصلی این صندوق‌ها یک‌کاسه کردن پول‌های کوچک و سرمایه‌گذاری آنها توسط یک گروه از مدیران با تجربه و حرفه‌ای است.
دارایی تحت مدیریت (AUM)
دارایی تحت مدیریت (Asset Under Management)، نشان‌دهنده ارزش بازار همه دارایی‌های مالی است که یک‌نهاد مالی مانند صندوق سرمایه‌گذاری، شرکت سرمایه جسورانه یا یک کارگزاری، از طرف مشتریانش به مدیریت آن مشغول است. دارایی تحت مدیریت معمولا معیاری از اندازه و موفقیت شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری است.
شرکتهای مدیریت سرمایه‌گذاری معمولا کارمزد‌های خود را به‌تناسب دارایی تحت مدیریت تعیین میکنند، بنابراین دارایی‌های تحت مدیریت همراه با متوسط نرخ‌های کارمزد تعیین‌کننده اصلی درآمد‌های یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری هستند.
ارزش خالص دارایی NAV
مفهوم ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) در واقع ارزش روز همه دارایی‌ها شامل سهام، مطالبات سود سهام، ملک، اوراق با درآمد ثابت و… پس از کسر ارزش روز بدهی‌ها است.
اصطلاح NAV معمولا درباره ارزش خالص دارایی شرکتهای سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های شاخصی، ETFها و سبد‌های اختصاصی به‌کار می‌رود.
برخی اصطلاحات مهم و رایج بورسی
رونق بازار بورس در این روزها به عنوان یکی از بازارهای سودده در عرصه سرمایه‌گذاری، بر کسی پوشیده نیست. گرانی و نوسانات در بازارهای دیگر مانند بازار طلا و بازار ارز باعث شده است که فعالیت مردم در بورس به عنوان بازاری که حتی میشود در آن با سرمایه اندک وارد شد؛ افزایش چشمگیری داشته باشد.
در واقع بورس ارتباط بین عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه را تنظیم میکند و با قیمت‌گذاری سهامی که شرکتها عرضه میکنند تا حدودی از نوسان شدید قیمت‌ها جلوگیری میکند.
البته مانند تمام بازارهای دیگر داشتن علم و دانش مرتبط با این بازار جز اولویت‌های ورود به آن است. بازار بورس و سرمایه همانند هر کسب و کار دیگری نیاز به آموزش و آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم کاربردی آن دارد. به همین منظور در این مقاله شما را با برخی اصطلاحات مهم و رایج بورسی آشنا می‌کنیم.
اصطلاحات مهم و رایج بورسی
1. شاخص کل:
از پرکاربردترین اصطلاحات بورسی شاخص کل است و همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن یاد میشود. شاخص بورس نشان دهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است و تغییرات آن نیز بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. پس میتوان گفت افزایش شاخص کل، الزاماً به معنای سودآوری سهام همه شرکتهای حاضر در بورس نیست و کاهش شاخص کل هم الزاماً به معنای ضرردهی سهام همه شرکتها در بورس نیست؛ زیرا که میانگین بازدهی در آن محاسبه میشود. ممکن است با کاهش شاخص کل برخی از سهامداران دچار ضرر نشوند زیرا سهم ارزنده‌ای در پرتفوی خود دارند و بالعکس.
2. پرتفوی:
پرتفوی به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی و سهام‌های شرکتهای مختلف گفته میشود که سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل این سبد کاهش ریسک سرمایه‌گذاری است. همواره کارشناسان این حوزه تأکید دارند که خرید تنها یک سهم و به عبارتی «تک سهم شدن» در بورس صحیح اصطلاحات بورس ایران نیست و داشتن چند سهم متنوع در سبد سهام می‌تواند جلوی ضرر را بگیرد؛ زیرا سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند و به این ترتیب ریسک سرمایه‌گذاری کاهش پیدا میکند.
پرتفوی یا به صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری میشود یا به وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای مدیریت میشود.
3. سبدگردان، سبدگردانی:
سبدگردانی به چیدمان صحیح دارایی‌ها در یک سبد گفته میشود که مالکیت آن مختص به یک سرمایه‌گذار است اما این چیدمان توسط شخص دیگری صورت میگیرد. در این حالت میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آنها توسط سبدگردان کاملاً مشخص شده است. در فرآیند سبدگردانی کارشناسان بازار براساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و میزان سرمایه، سبدی مناسب از سهام را برای سرمایه‌گذار تشکیل داده و به صورت مداوم بر آن نظارت دارند.
4. نماد:
نماد، کد یا نام اختصاری شرکت‌هاست که برای شناسایی راحت‌تر مخفف و دسته‌بندی شده‌اند. به عنوان مثال شرکت پالایشگاه نفت اصفهان با نماد «شپنا» یا شرکت ملی مس ایران با نماد «فملی» در بازار بورس معرفی شده‌اند. به طور معمول حرف اول در یک «نماد» نشان‌دهنده صنعت و بخش دوم خلاصه‌ای از نام شرکت است. مثلا تمامی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران که در گروه پالایشگاهی و شیمیایی فعالیت میکنند نمادشان با حرف «ش» شروع میشود.
5. کد معاملاتی و کدبورسی:
کد معاملاتی، شناسه مخصوص هر فرد است که قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارد. با ثبت نام در سامانه سجام شما کد بورسی دریافت می‌کنید که شامل 3 حرف اول نام خانوادگی به همراه 5 عدد است. بعد از دریافت کد بورسی لازم است با ثبت نام در کارگزاری کد بورسی یا معاملاتی خود را فعال کنید تا بتوانید به وسیله نرم‌افزارهای آنلاین که کارگزاری در اختیار شما می‌گذارد، خرید و فروش سهام را انجام دهید.
6. بازار اولیه و بازار ثانویه:
بخشی از سهام شرکتهای تازه‌وارد در بورس در بازار اولیه مورد معامله قرار میگیرد و در بازار ثانویه سهام شرکتهای پذیرفته شده در بازار اولیه، مورد معامله قرار میگیرد.
7. بازار گاوی:
بازار گاوی زمانی است که قیمت‌ها در حال افزایش هستند و تقاضا بسیار زیاد است در این بازار عرضه به ندرت صورت میگیرد و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند. در واقع در بازار گاوی خوشبینی افراد زیاد است و سرمایه‌گذاران انتظار دارند این افزایش قیمت همین روند را طی کند. معمولاً شروع بازار گاوی بیانگر گشایش اقتصادی است.
8. بازار خرسی:
بازار خرسی زمانی است که در آن قیمت‌ها در حال کاهش هستند و عرضه بسیار زیاد است. در این حالت خوشبینی سرمایه‌گذاران تبدیل به ترس و بدبینی میشود. جو منفی بر بازار حاکم میشود و سهامداران را از خرید باز می‌دارد.
9. افزایش سرمایه:
شرکتهای حاضر در بورس برای تأمین منابع مالی مورد نیاز خود به افزایش سرمایه اقدام میکنند. این شرکتها منابع مالی را برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای و رشد سرمایه‌گذاری‌ها، تأمین سرمایه در گردش، اصلاح ساختار سرمایه و … احتیاج دارند.
افزایش سرمایه به چهار روش انجام میشود:
- از محل سود انباشته و در قالب سهام جایزه
- از محل آورده نقدی و مطالبات در قالب حق تقدم
- از محل صرف سهام
- از محل تجدید ارزیابی
10. حق تقدم خريد:
هنگامی که شركتی برای سرمایه‌گذاری نياز به افزايش سرمايه داشته باشد و بخواهد اين افزايش سرمايه از طريق محل آورده نقدی باشد؛ لازم است سهام عادی جديد منتشر کند و بر اساس قانون بورس موظف است این برگه‌های سهام جدید را ابتدا به سهامداران قبلی خود بدهد و آنها در خرید این برگه‌ها اولویت و حق تقدم دارند. سهامداران قبلی کسانی هستند که در زمان تصويب افزايش سرمايه، سهامدار شركت بوده‌اند و در حال حاضر نیز سهامدار هستند.
11. حد سود و حد ضرر:
هنگامی که معامله‌گر برای میزان سود و زیان خود محدوده قیمتی را مشخص کند و با گذر قیمت از آن محدوده معامله‌گر اقدام به خرید یا فروش سهم کند در واقع برای خود حد ضرر یا حد سود تعیین کرده است. در حد سود سهامدار به میزان مورد نظر خود سود کرده است و حالا قصد خروج از سهم را دارد و در حد ضرر سهامدار به میزان ضرری که در نظر داشته رسیده و با این دید که جلوی ضرر را از هر کجا بگیرد منفعت است از سهم خارج میشود. در این حالت خروج از معامله با هدف جلوگیری از زیان بیشتر است.
12. صف خريد و صف فروش:
هرگاه حجم تقاضا برای خرید یک سهم از حجم عرضه آن بيشتر باشد در این حالت صف خرید تشکیل میشود تا متقاضیان آن سهم با ورود به صف بتوانند سهم را بخرند. در مقابل، وقتی حجم عرضه يک سهم در بورس، بالا برود و شخصی خواهان خرید آن سهم نباشد براي سهم مذکور صف فروش شکل می‌گيرد.
13. دامنه نوسان:
حداکثر میزان افزایش یا کاهشی که سهم در طول یک روز دارد را دامنه نوسان آن سهم میگویند.
14. تحلیل تکنیکال:
در تحلیل تکنیکال تحلیلگران، با توجه به داده‌های بازار و تاریخچه سهم، رفتار آینده‌ی فعالیت بازار مانند قیمت و حجم، را پیش‌بینی میکنند. در این نوع تحلیل، به دنبال تشخیص الگوها و روندهایی باید بود که نشان می‌دهند حرکت بعدی سهم چیست تا در پی تشخیص، حرکت قیمتی بعدی تصمیم به نگهداری، خرید یا فروش گرفت.
15. تحلیل بنیادی:
در تحلیل بنیادی تحلیلگران، به بررسی ارزش ذاتی سهم می‌پردازند که این ارزش با زیر نظر گرفتن رویدادهای اقتصادی آن شرکت و ساختار سیاسی موجود صورت میگیرد. با در نظر گرفتن صورتهای مالی و گزارش‌های حسابرسی شده شرکت و با پیش‌بینی سود و زیان آتی آن، ارزش ذاتی شرکت محاسبه میشود. هرگاه بین ارزش بازار(ارزشی که سهم در حال معامله شدن با آن ارزش است) و ارزش ذاتی سهم تفاوت زیادی باشد، تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش اهمیت پیدا میکند.
16. مجمع عادی سالیانه:
مجمعی که هر ساله یک بار تشکیل میشود تا عملکرد شرکتها و وظایف مقرر در اساسنامه و سودی که به سهامداران تعلق میگیرد در آن بررسی و مشخص شود. شرکتها مجمع عمومی سالیانه خود را باید حداکثر تا چهار ماه پس از پایان سال مالی شرکت اجرا کنند.
17. مجمع عمومی فوق‌العاده:
اگر اتفاقاتی مانند انحلال یا اعلام ورشکستگی و… برای شرکت رخ دهد، خارج از زمان مقرر برای تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه، مجمعی تشکیل میشود تا در آن موضوع خاص تصمیم‌گیری شود که به آن مجمع عمومی فوق‌العاده میگویند.
18. عرضه اولیه:
زمانی که سهام یک شرکت خصوصی برای اولین بار به بازار عرضه میشود تا مردم آن را خریداری کنند به آن عرضه اولیه میگویند. عرضه‌های اولیه عموماً توسط شرکتهای کوچک و تازه راه‌اندازی شده ارائه میشوند. البته شرکتهای بزرگ خصوصی هم که به دنبال تبدیل شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.
19. صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس:
نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که در بازار و در طول روز همانند سهام معامله میشوند. به این ترتیب که شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، میتوانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرید یا چند واحد آن را بفروشید. با خرید ETF در واقع شما پول خود را در صندوقی که توسط افرادی خبره مدیریت میشود سرمایه‌گذاری می‌کنید.
20. بسته شدن نماد:
در هنگام ایجاد تغییرات اصولی شرکت، لازم است نماد شرکت بسته شود. تغییراتی چون، تغییر محل، افزایش سرمایه، تعیین اعضای هیئت مدیره و … . در این هنگام معاملات سهام شرکت تا زمان تصمیم‌گیری در خصوص آن مورد مشخص تعطیل میشود و نماد شرکت در تابلوی بورس در وضعیت متوقف نمایش داده میشود.
اصطلاحات بورس
در این مقاله لیستی از کلماتی که در بازار بورس استفاده میشوند و برای کار در بورس بهتر است با آنها آشنا باشید را برای شما آورده ایم. اصطلاحاتی که شاید در انجام معاملاتتان شنیده باشید اما نتوانید از کسی بپرسید و یا بخواهید معنی دقیقی از آنها داشته باشید.
1. اختصار AUm یا دارایی های که مدیریت شده
اختصار AUm به معنی Asset under managment یا همان دارایی های مدیریتی و کنترلی شرکت است که میتوان به صندوق هایی که مشتریان آن شرکت با توان اجرایی آن شرکت بوجوود آورده اند اشاره کرد، که شرکت فوق در حال مدیریت آن است.
و بر همین اساس از درامد و سود این صندوق ها این مثل شرکت سرمایه گذاری اکسیر کارمزدی دریافت میکنند که این امر جزوی از دارایی های کنترل شده هستند که معیاری برای موفقیت و رتبه شرکت هایی به این شکل محسوب میشود.
2. معنی خالص دارایی شرکت و ارزش آن یا همان Nav
مفهوم این واژه Net asset value اصولا همان ارزش تمام موجودی و دارایی های آن شرکت است که املاک و سهام و سپرده بانکی و حتی طلب سود سهام است که به آن nav میگویند که معمولا بعد کسر بدهی محاسبه میشود. این محاسبات در تحلیل فاندامنتال برای اندازه گیری ارزش ذاتی زیاد بکار می رود.
3. بازار گاوی bull market در بورس
احتمالا این واژه را زیاد شنیده اید و در لحظه اول فکر کنید که این از اصطلاحات عامیانه بورس هست، اما این چنین نیست. این واژه توسط جورج سورس یکی از معروف ترین تحلیلگران و معامله گران قرن است که بنیان گذار شرکت مدیریت سرمایه گذاری سورس هم هست، که اسامی بازار گاوی و خرسی و خوکی بنام این شخص ثبت شده.
طبق نظریه سورس در بازار گاوی نسبت تقاضا از عرضه بیشتر است و خریداران با دید رشد بازار شروع به خرید حجیم سهام در هر قیمتی میکنند و از آن طرف هم فروشنده بسیار کم است. در این مواقع سرمایه گذاران اعتماد و خوشبینی نسبت به بازار دارند که تعبیرش رشد اقتصاد و جهش آن هست.
4. معنی بازار خرسی bear market
در این بازار معمولا موقعیت و قدرت عرضه بر تقاضا بیشتر است، که باعث کاهش قیمت سهام میشود و برخی خریداران با ایجاد ترس از افت سهام وارد معاملات با کمترین قیمت پیشنهادی میشوند.
در این حالت معمولا برخی از سهامداران مبتدی بدون در نظر گرفتن ارزش سهم وارد فاز فروش و ترک معامله در قیمت های کم شده و همین باعث ایجاد جو روانی میشود که باعث کاهش دسته جمعی بهای سهام و کاهش و نوسانی شدن شاخص کا بازار بورس میشود. از بازار خرسی هم کمی به عنوان بازار خوکی یاد میکنند، چون در آن سفته باز ها بر اساس ایجاد هیجان منفی سهام را مفت از چنگ سهامدار بی خبر از همه جا که وارد فاز ترس و استرس شده در می آورند.
توصیه گروه سرمایه گذاری اکسیر به شما عزیزان وین است که بدون تحلیل و مشاوره وارد خرید و فروش نشوید.
5. معنی سهم شناور Free float
این واژه یعنی بخشی از سهام قابل عرضه آن شرکت هست که، سهامدارانش میخواهند آن را عرضه کرده و به فروش برسانند و معمولا در ترکیب سهامداران که از سایت سازمان بورس قابل مشاهده هستند و اصولا سهامدار های عمده سهم خود را در کوتاه مدت به ندرت واگذار میکنند چون علاقه به اعمال مدیریت در آن شرکت دارند.
6. معنی واژه ضریب بتا B
این واژه برای گذشته و داده های تاریخی سهام مورد استفاده هست که در جدول کانسلیم هم پر کاربرد هست، به این صورت تحلیلگر وارد محاسبات و آنلالیز گذشته قیمت سهام شده و ریسک سیستماتیک بر بازار را محاسبه میکند.
اگر بتای آن سهم کمتر از ۱ باشد وارد شدن به آن سهم ریسک کمتری دارد ولی اگر بتای سهم بیش از ۱ باشد نسبت ریسک به سرمایه گذاری بالاتر خواهد بود.
7. معنی آربیتراژArbitrage
این واژه در واقع یعنی سود بردن از تفاوت و نوسان قیمتی چند بازار هست که اصولا در معاملات جهانی و فارکس مورد استفاده قرار میگیرد. به این صورت که معامله گر بطور مثال از اختلاف قیمت طلا یا مس یا فولاد در بورس فلزات لندن lme و بورس ژاپن باعث آربیتراژ ان معامله شود و سود کند.
8. معنی سود سهم Eps
سود سهام یا eps مقدار سودیست که شرکت به ازای هر سهم خود به سهامداران در مجمع پرداخت میکند. و هر چقدر وین سود بیشتر باشد نشتن دهنده بنیاد خوب آن است. نکات کلیدی در مورد محاسبه eps در بورس
9. معنی سیو سود save profit
سیو سود کردن در بازار مالی یعنی رسیدن به سود ذهنی و یا از نظر قوانین تکنیکال و فاندامنتال رسیدن به مقاومتی که رشد قیمت بعد از آن بعید بنظر می رسد. در این حالت معامله گر از طمع دوری کرده و با سود از سهام خارج میشود.
10. معنی حد ضرر در بورس stop loss
این واژه بنام حد ضرر شناخته میشود که یعنی خروج از سهم در مواقع حساس قیمتی در نزدیکی حمایت تکنیکالی که بر اساس نظر خود معامله گر این عدد تعین میشود ولی اصولا حمایت نزدیک قیمت ورود مورد محاسبه برای حد ضرر ملاک هست که در صورت تثبیت زیر آن عدد،حدضرر فعال شده و برای جلوگیری از ضرر بیشتر تریدر از آن معامله خارج شده و صبر میکند که سهام در حمایت های بعدی تثبیت شده و مجدد وارد آن سهام با قیمت پائین تر بشود.
11. تریل کردن در معاملات :
یکی از بهترین تکنیک های حفظ سود، مبحث تریل کردن یا جابجایی حد ضرر است که به خوبی می تواند مرحله به مرحله سود ایجاد شده در بازار را حفظ نماید. به عنوان مثال شما یک سهم را در قیمت 202 تومان می خرید و حد ضرر خود را قیمت 190 تومان قرار می دهید و مقاومت ماژور پیش روی شما قیمت 220 تومان است و سهم به عنوان مثال تا قیمت 225 تومان رشد می کند، در واقع در این لحظه شما باید از قانون تریل کردن استفاده کنید و حد ضرر خود را از قیمت 190 تومان به قیمت حمایتی 220 تومان افزایش دهید. زیرا این احتمال وجود دارد که قیمت سهم ریزش کرده و در صورت آمدن زیر 220 تومان تا قیمت 200 تومان ریزش کند و شما در واقع در صورت عدم رعایت تریل، ممکن است علاوه بر سود نکردن ضرر هم بکنید که می تواند فشار روحی بالایی برای معامله گر ایجاد کند.
12. گره معاملاتی :
گره معاملاتی وضعیتی است که در آن نماد معاملاتی به رقم برخورداری از صف خرید یا فروش حداقل به میزان یک برابر حجم مبنا برای شرکت های با سرمایه 3 میلیارد سهم یا بیشتر و دو برابر حجم مبنا برای سایر شرکت ها، به علت عدم تقارن در قیمت های درخواست های خرید و فروش، حداقل به میزان 10 جلسه معاملاتی متوالی مورد معامله قرار نگیرد یا متوسط معاملات روزانه آن در این دوره (به استثنای معاملات در نماد عمده) کمتر از 5% حجم مبنا باشد.
13. حجم مبنا :
حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز معامله شود تا قیمت آن سهم بتواند بر اساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد. بنابراین در صورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در روز کمتر از حجم مبنا باشد به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت. در حال حاضر، حجم مبنای شرکت های پذیرفته شده در بورس 0/0004( چهار ده هزارم) است. به عنوان مثال اگر تعداد کل سهام یک شرکت پذیرفته شده در بورس 200 میلیون سهم باشد، تنها در صورتی قیمت سهم این شرکت در طول روز می تواند 5% افزایش یا کاهش داشته باشد که حداقل 80هزار سهم در طول روز مورد داد و ستد قرار گیرد. هدف از تعیین حجم مبنا، اینست که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند نوسانات قیمت سهام، در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخص و قابل توجهی سهام صورت گرفته است چراکه در غیر این صورت حتی معامله چند سهم یک شرکت می تواند قیمت سهام این شرکت در بورس را تحت تاثیر قرار داده و منجر به ایجاد قیمت های غیرواقعی و کاذب در بورس شود.
14. ارزش ذاتی سهام :
قیمتی است که عوامل اصلی و موثر در ارزش سهام را در نظر گرفته و آن را از ارزش جاری بازار متمایز می کند، مدیران مالی و تحلیل گران با ارزیابی عوامل بنیادی که بر قیمت حقیقی سهام اثر می گذارد در ارزیابی و تخمین دقیق ارزش حقیقی سهام تلاش می کنند. هدف از تحلیل ذاتی مقایسه آن با قیمت بازار سهم است. عوامل بنیادی موثر بر ارزش سهام عموماً کمتر از قیمت بازار تغییر می کنند و تحلیل گران امیدوارند که تفاوت بین ارزش ذاتی و قیمت بازار را به خصوص در بازاری که کارایی کامل ندارد دریابند. هدف اصلی از این مقایسه تشخیص این است که آیا در حال حاضر سهام موردنظر ازران ( زیر قیمت حقیقی) و یا گران (بالای قیمت حقیقی) در بازار معامله می شود. اگر سهمی ارزان باشد، بازار اثر عوامل بنیادی را که قیمت بالاتری از قیمت بازار را برای سهم موجه می کنند درنیافته است و به محض اینکه برخی از سرمایه گذاران این را تشخیص دهند، خرید این سهم را آغاز می کنند و باعث افزایش قیمت بازار می شوند. بنابراین آن گروه از افراد حقیقی و حقوقی که زودتر اقدام به خرید سهام کرده اند سود می کنند. برای سهمی که ارزش بازار آن گران است وقتی سرمایه گذاران متوجه گرانی قیمت می شوند فروش خود را آغاز کرده و سبب کاهش قیمت بازار سهم می شوند.
15. شکاف (گپ) قیمت :
به ناپیوستگی نمودار قیمت گفته می شود که در اثر جهش ناگهانی قیمت رخ می دهد. گپ در واقع محدوده ای را مشخص می کند که هیچ معامله ای در آن انجام نشده باشد. شکاف قیمت زمانی ایجاد می شود که بین قیمت پایانی روز قبل و قیمت آغازین روز بعد اصطلاحات بورس ایران اختلاف وجود داشته باشد.در این حالت شکافی در قیمت به وجود خواهد آمد که در آن هیچ معامله ای انجام نشده است.
انواع گپ عبارتند از :
1- گپ فرار: زمانی است که قیمت از یک سطح حمایتی یا مقاومتی توسط یک گپ عبور کند.
2- گپ خستگی: در پایان یک حرکت بزرگ صعودی یا نزولی تشکیل می شود. گپ در جهت روند شکل می گیرد و پس از آن روند قیمت معکوس می شود.
3- گپ ادامه دهنده: این نوع گپ در طی روند رخ می دهد و موید تداوم روند جاری می باشد.گپ ادامه دهنده می تواند نوعی گپ فرار نیز باشد
4- گپ معمولی: این گپ ها کاملاً عادی هستند و معمولا زمانی که بازار در حالت رنج (بدون روند) قرار دارد به وجود می آیند و اندازه بزرگی ندارند و اغلب سریع پر می شوند.
این مقاله با توجه به پرکاربردترین اصطلاحات در بورس که طی تجربه برای کاربران تازه وارد بورس سوال بوده، نوشته شده است و بصورت مداوم تکمیل خواهد شد. در صورتی که برای شما نیز اصطلاحی نامفهوم است میتوانید در بخش نظرات ارسال کنید تا پاسخ داده و به مقاله اضافه شود تا برای دیگر کاربران نیز مورد استفاده قرار گیرد.
اصطلاحات و تعاریف بازار سرمایه و بورس
آنچه در ایران بصورت رسمی به عنوان بازار سرمایه شناخته میشود شامل چهار شرکت بورسی است. تمام این چهار شرکت تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار ایران فعالیت میکنند. درواقع سازمان بورس اوراق بهادار ایران متولی و سیاست گذار سرمایه گذاری در ایران است. شرکتهای بورسی نقش بسیار با اهمیتی در رونق اقتصادی کشور دارند. علاوه بر این تاثیر مهمی در اقتصاد جهانی ایران هم دارند.
(( ممکن است علاقمند باشید : دوره آموزشی بازار های پولی و مالی ))
بورس و بازار سرمایه:
شرکت سهامی عام: به موجب ماده ۱ قانون تجارت شرکت سهامی عام شرکتی است که سرمایه آن به سهام مساوی منقسم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست .
بازار پول : بازاری است که در آن اسناد خزانه – اوراق مشارکت یا قرضه (بانکها) و گواهی های سپرده عرضه اصطلاحات بورس ایران می شود. دوره اینگونه بازار یکسال یا کمتر است.
بازار سرمایه : بازاری است که در آن سهام شرکتهای سهامی عام عرضه و مورد معامله قرار می گیرد.
بازار اولیه : بازاری است که در آن شرکتها برای اولین بار اقدام به عرضه سهام و پذیره نویسی می نمایند.
بازار ثانویه : در این بازار سهام عرضه شده در بازار اولیه مورد معامله مکرر قرار می گیرد .(بازار ثانویه عمل جذب سرمایه در بازار اولیه را تسهیل می نماید )(به شرطی که سهام آن شرکت در بورس پذیرفته شده باشد)
(( ممکن است علاقمند باشید : دوره آموزشی بازار های پولی و مالی ))
بورس : محلی است برای معامله و داد و ستد سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس .
سرمایه اولیه :عبارتست از مبلغی که موسسین برای شروع فعالیت آن را تعیین کرده و قسمتی از آن را از طریق فروش سهام به غیر (پذیره نویسی) تامین می کنند.
قیمت اسمی : در ایران این قیمت برای هر برگ سهام ۱۰۰۰ ریال است ودر هر زمان تعداد سهام هر شرکت از تقسیم سرمایه بر این مبلغ بدست می آید که آن را قیمت پذیره نویسی نیز می نامند.
قیمت تابلو : قیمتی است که بر اساس عرضه و تقاضای موجود برای هر سهم تعیین می شود و ارزش روز هر شرکت بر مبنای این قیمت محاسبه می شود.
عرضه : اعلام آمادگی برای فروش سهام یک شرکت در یک قیمت (یا در یک محدوده قیمتی) توسط دارنده (کارگزار) آن سهم .
تقاضا : اعلام آمادگی برای خرید سهام یک شرکت در یک قیمت (یا در یک محدوده قیمتی) توسط خریدار.
نقد شوندگی : عبارتست از درجه سهولت معامله روی یک سهم .هرچه سهم از نقد شوندگی بیشتری برخوردار باشد امکان بلوکه شدن سرمایه کاهش می یابد.
شاخص : عددی است که جهت و سرعت حرکت بازار را نشان میدهد. انواع آن که در ایران محاسبه می شود عبارتست از شاخص کل قیمت (tepix) – شاخص بازده نقدی (tedix) – شاخص بازده نقدی و قیمت (tedpix) – شاخص پنجاه شرکت فعال – شاخص مالی و شاخص صنعت . که شاخص کل قیمت به دلیل موزون بودن – در دسترس بودن و جامع بودن بیشتر نشان دهنده وضعیت کلی بازار است .
کارگزار : شخصیتی است حقوقی که عمل خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار را برای مشتریان انجام می دهند و در ازای آن کارمزدی دریافت می کند.
قیمت باز : در مواقعی که خریدار یا فروشنده تعیین قیمت را به کارگزار واگذار می نماید کارگزار دارای دستور معامله با قیمت باز می باشد . (قیمت در اختیار هم نامیده می شود)
قیمت محدود : در مواقعی که خریدار یا فروشنده حداکثر یا حداقل قیمتی را برای معامله تعیین می نماید کارگزار دارای دستور معامله اصطلاحات بورس ایران با قیمت محدود می باشد.
قیمت معین : در مواقعی که خریدار یا فروشنده قیمت ثابتی را برای انجام معامله تعیین می نماید کارگزار دارای دستور معامله با قیمت معین می باشد.
درخواست خرید : اولین گام جهت خرید سهام یک شرکت پس از مراجعه به کارگزاری تکمیل فرم درخواست خرید می باشد که می بایست بطور کامل و صحیح پر شود. مهمترین قسمتهای آن عبارتند از نام کامل و تعداد سهام شرکتی که قصد خرید ان را داریم .نحوه پرداخت و تعیین نوع قیمت (باز – محدود – معین ) و ذکر آدرس پستی دقیق جهت ارسال اطلاعیه های شرکت میباشد.
درخواست فروش : این قسمت دارای دو فرم می باشد یکی تکمیل فرم وکالتنامه که کارگزار بتواند حق فروش داشته باشد و دیگری تکمیل فرم درخواست فروش است که تقریبا شبیه فرم درخواست خرید است.
اعلامیه خرید : سندی است که جزئیات خرید سرمایه گذار را منعکس می کند.
دوره مالی : عبارتست از زمانی که شرکتها برای انجام عملیات مالی خود در نظر میگیرند .این زمان در ایران معمولا یکسال تعیین می شود و شرکتها موظفند در پایان این دوره صورتهای مالی و سود و زیان خود را به بورس تحویل دهند.
eps پیش بینی شده : عبارتست از سود هر سهم که شرکت برای سال مالی که در پیش است پیش بینی می کند.
eps تحقق یافته : عبارتست از سود هر سهم که در دوره مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته .
dps: عبارتست از سودی که پس از پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب در مجمع عمومی به هر سهم پرداخت می شود که رابطه عکس با قیمت سهم دارد.
p/e: به زبان ساده عبارتست از تقسیم قیمت یک شرکت بر سود پیش بینی شده آن که دوره بازگشت سرمایه را نیز نشان میدهد (البته به زبان ساده ) .
مجمع عمومی عادی سالیانه : که با حضور سهامداران – بازرس – حسابرس و مدیران شرکتها هر سال یکبار و حداکثر ۴ ماه بعد از پایان سال مالی تشکیل می شود و در آن موارد مختلفی از جمله تصویب صورتهای مالی سال قبل و تصمیم در مورد نحوه تقسیم سود انجام می گیرد.
مجمع عمومی فوق العاده : در اصطلاحات بورس ایران مواقعی که نیاز به تصمیم گیری در مورد بخصوصی که نیاز به تصویب مجمع دارد مانند تصمیم در مورد افزایش سرمایه یا تغییر در اعضای هیات مدیره و غیره باشد تشکیل می شود .
اطلاعات میان دوره ای : اطلاعاتی است که در دوره های فصلی و ماهانه اعلام می شود و جریان مالی شرکت را به صورت واقعی نشان می دهد با مقایسه این اطلاعات با بودجه شرکت می توان درصد خطای پیش بینی شرکت را بدست آورد.
افزایش سرمایه : شرکتها معمولا برای انجام طرحها و برنامه های سود آور و بعضا برای جبران کمبود نقدینگی اقدام به افزایش آخرین سرمایه ثبت شده خود و در نتیجه تعداد سهام شرکت می نمایند که اینکار با پیشنهاد هیات مدیره و تصویب در مجمع عمومی و تایید سازمان بورس عملی می باشد و از طرق مختلف انجام می گیرد که عبارتست از آورده نقدی – سهام جایزه و صرف سهام .
سبد سهام : عبارتست از تقسیم سرمایه بین سهام چند شرکت جهت کاهش ریسک سرمایه گذار
۱- بازار ثانویه به چه معناست؟
بازار ثانویه شامل خریداران و فروشندگان سهام اوراق قرضه ای است که قبلا انتشار یافته است .برای مثال اگر فردی بخواهد سهم یا ورقه ی قرضه ای را که برای اولین بار پس از عرضه توسط یک شرکت خریداری کرده به فروش برساند باید به بازار ثانویه برود. به همین ترتیب وقتی شخصی بخواهد سهم یا ورقه قرضه مربوط به شرکتی را از بازار ثانویه خریداری کند (در صورتی که آن شرکت در فهرست شرکت های پذیرفته شده در بازار سهام باشد) ناچار نیست منتظر انتشار عمومی سهام جدید آن شرکت بماند. بورس اوراق بهادار مهم ترین نهاد بازار ثانویه برای معاملات اوراق بهادار است. بازار ثانویه مکانی است که سهام منتشر شده و در حال انتشار مورد خرید و فروش قرار می گیرند. تفاوت بازار ثانویه با بازار اولیه در این است که در بازار اولیه «عرضه کننده» ، سهام را مستقیما به سرمایه گذار می فروشد.
(( ممکن است علاقمند باشید : دوره آموزشی بازار های پولی و مالی ))
ذکر این نکته هم ضروری است که مکان رسمی به عنوان بازار اولیه وجود ندارد و فقط اصطلاحی است که در مقابل بازار ثانویه به کار می رود. البته اگر فردی علاقمند به خرید سهام شرکتی باشد که در بازار بورس سهام آن شرکت پذیرفته نشده باشد، می تواند جهت اطلاع از امکان خرید آن سهم، به شرکت مربوطه مراجعه کند و اگر سهامدارانی از آن شرکت مایل به فروش سهام خود باشند می تواند با اطلاع کامل و با در نظر گرفتن مسائل قانونی اقدام به خرید نماید.)
۲- بازار های فعال چه بازار هایی هستند؟
به طور کلی بازار های فعال با توجه به حجم وسیع معاملات انجام شده در مورد سهام خاص یا سهام عادی و تعداد بسیار زیاد معاملات تعریف می شوند. بازار فعال به بازاری گفته می شود که شکاف یا تفاوت بین قیمت خرید و فروش سهام بسیار اندک باشد. علاوه بر این در این چنین بازار هایی فعالیت های خرد یا فروش نهادهای مالی در مقایسه با بازار کساد تاثیر کمتری دارد.
۳- سهام فعال به چه معناست؟
سهامی است که به طور مکرر و روزانه مورد معامله قرار می گیرد وبا این ویژگی از سهامی که نیمه فعال است و کمتر مورد معامله قرار می گیرد، متمایز می شود. سهام شرکت های بزرگ و مهم می بایست سهام فعال باشند به خصوص شرکت هایی که نسبت به تحولات اقتصادی و سیاسی حساس هستند و بنابر این در معرض تغییرات ناگهانی قیمت قرار دارند.
۴- سهام غیر فعال چه سهامی هستند؟
این سهام به ندرت در بازار مورد خرید و فروش قرار می گیرد هرچند در شمار سهام فهرست شده است. سهام غیر فعال سهامی است که به سختی خریدار یا فروشنده ای برای آن ها یافت می شود. اختلاف بین قیمت خرید وفروش چنین سهامی ممکن است بسیار زیاد باشد.(مهم)
۵- بازار حساس به چه معناست؟
بازار سهامی که به تحولات سیاسی و اقتصادی نظیر بودجه سالانه، رشد نا مطلوب صنعتی، حذف یا مقرارت نظارت بر قیمت ها، تغییر دولت و امثال آن به شدت واکنش نشان می دهد، بازار حساس نام دارد.
۶- کارگزار بورس به چه معناست؟
کارگزار بورس عضوی از سازمان بورس است که مجوز خرید و فروش سهام مشتری را در اختیار دارد. کارگزار بورس در صدی از ارزش ناخالص معامله را به عنوان حق کارگزاری دریافت می کند. کارگزاری با ارایه خدمات کامل، تسهیلاتی نظیر خدمات مشاوره در امر سرمایه گذاری (توضیح : فعلا در ایران بندرت انجام می گیرد)، برنامه ریزی برای تعیین سبد سهام سرمایه گذاران، مدیریت سبد سهام مشتریان و…ارایه می کند.
۷- تحلیل گران بنیادی کسانی هستند؟
تحلیل گران بنیادی متخصصینی هستند که دیدگاهی بنیادی (مبتنی بر مدیریت و قدرت شرکت و سایر نیروهای غیر اقتصادی) را در ارزیابی سهام و تخمین قیمت بنیادی سهام به کار می گیرند.
۸- تجزیه و تحلیل بنیادی به چه معناست؟
تجزیه و تحلیل بنیادی عبارت است از بررسی علمی عوامل اساسی و بنیادی تعیین کننده ارزش سهام. تحلیل گر بنیادی به بررسی دارایی ها، بدهی ها، فروش، ساختار بدهی ها، محصولات، سهم بازار، ارزیابی مدیریت بنگاه و مقایسه آن با رقبا می پردازد و در نهایت ارزش ذاتی سهام را تخمین می زند. ابزار تحلیلگر بنیادی عبارت است از نسبت های مالی که از ترازنامه شرکت و حساب سود و زیان طی چند سال به دست می آید. تحلیل بنیادی در تحقق اهداف بلند مدت رشد سهام موثرتر است تا در تعیین نوسانات کوتاه مدت قیمت سهام.
۹- نسبت های مالی به چه معناست؟
نسبت ارزش های به دست آمده از صورت های مالی شرکت که برای بررسی سلامت شرکت و قیمت سهام آن به کار می رود. در میان نسبت های مالی، نسبت جاری، نسبتp/E، نسبت درآمد به دارایی، نسبت قیمت به ارزش دفتری، نسبت سود قبل از کسر مالیات به فروش و نسبت آنی از مهم ترین نسبت ها هستند. ارقام حسابداری که ما را در رسیدن به این نسبت ها کمک می کنند، عبارتند از: ارزش دفتری، پوشش سود سهام، محصول فعلی، EPS و تغییر پذیری.
(( ممکن است علاقمند باشید : دوره آموزشی بازار های پولی و مالی ))
۱۰- نسبت سود قبل از کسر مالیات به فروش چیست؟
این نسبت برابر است با سود قبل از کسر مالیات تقسیم بر فروش خالص ضرب در ۱۰۰٫ این نسبت شاخص مناسبی برای نشان دادن کارایی شرکت است. اگر در مقایسه باسال های گذشته این نسبت کاهش یابد، بدین معناست که هزینه های شرکت بالا رفته یا فروش آن کاهش یافته است. اگر این نسبت افزایش یابد بدین معناست که هزینه های شرکت نسبت به فروش کاهش یافته و یا فروش افزایش یافته است.
۱۱- درآمد باقی مانده به چه معناست؟
در آمد باقی مانده بخشی از درآمد شرکت است که بین سهامداران تقسیم نشده است ولی به عنوان ذخیره انباشته شده برای رشد شرکت یا استفاده از آن در موارد اضطراری نگه داری می شود. در آمد باقی مانده را سود تقسیم نشده، مازاد درآمد یا ذخیره نیز می نامند.
۱۲- نسبت قیمت (سهام) به درآمد به چه معناست ؟
نسبت قیمت-درآمد (یا نسبتP/E) نسبت قیمت به درآمد یک سهم شرکت را نشان می دهد. اگر نسبت P/E شرکت در سطح ثابت درآمد بیش از P/E شرکت دیگر باشد یعنی انتظار بازار این است که درآمد شرکت اول در آینده نسبت به شرکت دوم بیشتر شود.
۱۳- نسبت در آمد به دارایی چیست؟
این نسبت عبارت است از سود پس از کسر مالیات (PAT) منهای سود تقسیم شده سهام ممتاز (سهام با حق تقدم) تقسیم بر مجموع دارایی سهام عادی و ذخایر. این نسبت نشان می دهد که شرکت تا چه حد از سرمایه خود به گونه سود آور استفاده کرده است.
۱۴- نسبت نقدینگی چیست؟
نسبت نقدینگی برابر است با وجوه نقد و اوراق بهادار قابل فروش در بازار به تعهدات و بدهی های جاری شرکت. این نسبت سرعت پرداخت دیون شرکت به بستانکاران را نشان می دهد.
۱۵- تحلیل گران فنی چه کسانی هستند؟
بر خلاف تحلیل گران بنیادی، تحلیل گران فنی (تکنیکال) کسانی هستند که اعتقاد دارند قیمت اوراق بهادار کاملا توسط نیروهای عرضه و تقاضای اوراق بهادار تعیین می شود، در عین حال که عوامل موثر بر عرضه و تقاضا در جای خود می تواند واقعی، قابل مشاهده و یا ذهنی باشد. علاوه بر این تحلیل گران فنی اعتقاد دارند که با وجود نوسانات هر روزه، قیمت سهام از الگوی مشخصی پیروی می کند و برای دوره های طولانی (این الگو) بدون تغییر باقی می ماند.
(در واقع تحلیلگران تکنیکال معتقدند که قیمت سهام برآیند همه عوامل دخیل در سهم است)
اصطلاحات رایج بازار سرمایه
بورس چیست؟
برای شناخت و فهمیدن این موضوع که واقعا بورس چیست و آشنایی بیشتر با آن بهتر است از “بازار” و تعریف آن شروع کنیم. در یک تعریف ساده، می توان گفت که
بازار مکانی است که در آن خرید و فروش صورت می گیرد
ساده تر این است که بگوییم هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار اصطلاحات بورس ایران شود و معامله ای صورت پذیرد بازار تشکیل شده است
این شرایط می تواند مکان خاصی یا شبکه ای ارتباطی مثل اینترنت باشد
در بازارها به طور کلی دو نوع دارایی، دارایی های واقعی و دارایی های مالی، مورد معامله قرار می گیرند
فواید سرمایه گذاری در بورس:
کسب سود
حمایت و شفافیت قانونی
حفظ سرمایه در مقابل تورم
سهولت نقد شوندگی
عدم وجود محدودیت برای میزان سرمایه‌گذاری
مفاهیم اولیه بورس:
سهام
اوراق بهادار انواع مختلفی دارد که یک نوع آن “سهام” است. سهام عادی یک نوع دارایی مالی است که نشان‌دهنده سهم مالکیت صاحب آن از یک شرکت است. برای توضیح بیشتر فرض کنید یک شرکت را به 10 سهم تقسیم کرده‌ایم. اگر شما 2 سهم این شرکت را در اختیار داشته باشید به این معنی است که شما مالک یک پنجم این شرکت هستید و در واقع یک پنجم سود یا زیان شرکت به شما تعلق خواهد گرفت .
شرکتهای بورسی
سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را شرکتهای بورسی میگویند .
گروه‌های بورسی
شرکت های بورسی را بنابر زمینه فعالیت آنها در گروه هایی مربوط به همان صنعت دسته بندی میکنند. برای مثال گروه دارویی، خودرویی، پتروشیمی، شیمیایی، بانکی، پالایشگاهی و غیره .
نماد بورسی
در تمامی بورسهای جهان برای اینکه راحت‌تر بشود اسم هر شرکت را نام برد یک نماد به آن اختصاص می‌دهند. نماد بورسی یک شرکت بورسی معمولا عبارت است از حرف اول گروه بورسی مربوط به آن که نشان دهنده ی صنعتی می باشد که آن شرکت در آن قرار دارد و در ادامه قسمتی از نام شرکت .
شاخص کل
عددی است که با فرمول های خاصی محاسبه میشود و نشان دهنده ی بازدهی و روند بازار است و تغییر آن به منفی یا مثبت نشان دهنده ی تغییر مثبت یا منفی کل ارزش بازار است .
عرضه اولیه
وقتی سهام یک شرکت برای اولین بار قرار است در بورس عرضه شود، بعد از مشخص شدن قیمت گشایش، در یک روز معین برای اولین بار تحت نام عرضه اولیه در بازار به فروش میرسد
ارکان بازار سرمایه ایران عبارتند از:
شورای عالی بازار سرمایه
سازمان بورس و اوراق بهادار
شرکت بورس اوراق بهادار تهران
شرکت فرابورس ایران
شرکت بورس کالای ایران
شرکت بورس انرژی ایران
فرابورس ایران:
بر اساس بند ۸ از ماده یک قانون بازار اوراق بهادار، بازار خارج از بورس، بازاری در قالب شبکۀ ارتباط الکترونیک یا غیر الکترونیک برای معاملات اوراق بهادار بر پایه مذاکره عنوان‌شده است. باهدف ایفای نقش بازار خارج از بورس، شرکت فرابورس ایران در تاریخ ۲۲ آبان ۸۷ به ثبت رسید و در مهرماه ۸۸ به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد
فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس اما با شرایط پذیرش و معامله ساده‌تر ایجاد شد، تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد
مهمترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند. از سویی بسیاری از شرکت ها تمایل دارند هر چه سریعتر به بازار وارد شوند که از این رو به دلیل قوانین آسانتر فرابورس ، از این مسیر به بازار سرمایه وارد می شوند
لذا رویه‌های پذیرش شرکتها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکتها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکتهای پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند
وبسایت tsetmc
بدون شک یکی از پرکاربردترین سایت‌های سهامداران و کاربران بورسی، سایت TSETMC (Tehran Securities Exchange Technology Management Co) یا مدیریت فناوری بورس تهران است. شاید بد نباشد قبل از توضیح، معرفی و آموزش سایت TSETMC شمای کلی از این شرکت و خدمات آن ارائه دهیم. “شرکت مدیریت فناوری بورس تهران” به عنوان یکی از شرکتهای مجموعه‌ی سازمان بورس و اوراق بهادار برای ارائه خدمات به چرخه‌ی کامل “معاملات الکترونیکی” ابزارهای مالی به ارکان بازار سرمایه فعالیت میکند. این شرکت باهدف بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایت مشتریان بازار سرمایه و بهبود پیوسته‌ی فعالیت‌ها و فرایندهای خود، سامانه‌ی مدیریت کیفیت بر اساس استاندارد ISO9001-2008 را برگزیده است. اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر فرآیند و هدف این سایت را توضیح دهیم می‌توانیم بگوییم که معاملات سهامداران بازار، در این پنل نمایش داده میشود و شما میتوانید به سادگی فرآیند معاملات را از ابتدا تا انتهای زمان معاملات مشاهده نمایید .
وقتی شما آدرس سایت TSETMC را در نوارابزار وارد و به سایت متصل می‌شوید، نمای کلی از اطلاعات سایت را در صفحه “خانه” مشاهده می‌کنید. در این صفحه، شما اطلاعات کلی بازار بورس و فرابورس شامل اطلاعات شاخص‌ها، نمادهای پربیننده و نمادهای موثر بر شاخص‌های بورس و فرابورس را مشاهده می‌کنید. اگر وقت چندانی برای بررسی سایت TSETMC ندارید و صرفاً می‌خواهید نمای کلی بازار را ببینید، با مشاهده تغییرات شاخص و ارزش بازار و نمادهای موثر در صفحه خانه به این اطلاعات دست می‌یابید
شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه چیست؟
سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به اختصار سمات نامیده میشود
طبق بند هفت ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال، مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه معاملات بر عهده این شرکت قرار گرفته است. این شرکت از طریق افزایش کارایی پایاپای و تسویه معاملات و کاهش هزینه های معاملاتی، کاهش ریسک جعل، سرقت و مفقودی اوراق بهادار نقش شایانی را در کارآمدی اوراق بهادار ایفا می کند
شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به دنبال تفکر تضمین امنیت و کارآمدی بازار اوراق بهادار ایران از طریق توسعه و بهینه سازی ساز و کار تسویه معاملات اوراق بهادار با تمرکز بر افزایش کارایی، کاهش ریسک و کاهش هزینه های پایاپای و تسویه وجوه معاملات با رعایت قوانین و مقررات جاری کشور جمهوری اسلامی ایران ایجاد شده است
افتتاح و نگهداری حساب وجوه و اوراق بهادار بازارهای خارج از بورس، بورسهای اوراق بهادار و کالایی متعلق به سهامداران ، کارگزاران، سایر نهادهای مالی و اشخاص حقیقی و حقوقی
درج، کدگذاری، نگهداری، تسویه و پایاپای معاملات کالاها، اوراق بهادار و سایر ابزارهای مالی
سپرده‌گذاری و امانت‌پذیری انواع اوراق بهادار در سامانه عملیاتی شرکت
سپرده نمودن اوراق بهادار وثیقه شده نزد هر شخص حقیقی یا حقوقی ذینفع و ایجاد تسهیلات لازم برای اشخاص ذینفع جهت کنترل سپرده‌ها به منظور اطمینان بخشی از عملکرد شرکت و فک رهن اوراق مذکور به درخواست ذینفع وثیقه
قرض دهی، قرض‌گیری و هرگونه مبادله اوراق بهادار به عنوان واسطه
تهیه و ارائه گزارش‌های مورد نیازکارگزاران و مشتریان
به کارگیری شیوه‌های مناسب و ابزارها و روشهای الکترونیکی در تسویه وجوه و پایاپای اوراق بهادار
انجام خدمات تسویه وجوه، پایاپای، سپرده گذاری و امانت پذیری اوراق بهادار خارجی
ارائه خدمات تخصصی به بورس های اوراق بهادار، بازارهای خارج از بورس، بورس های کالایی، ناشران اوراق بهادار، کارگزاران و سایر فعالان بازار اوراق بهادار
انجام کلیه عملیات و معاملات مجاز مالی، خدماتی، مشاوره‌ای و تجاری مربوط به بورس های اوراق بهادار، بورسهای کالایی و بازارهای خارج ازبورس
همکاری با بورسهای منطقه ای و جهانی و نهادهای مرتبط با آنها
دریافت هر مبلغ وام، تحصیل هرگونه دارایی منقول یا غیر منقول، حقوق یا امتیاز و انجام هرگونه معامله از قبیل خرید، فروش، اجاره و رهن و … که در راستای موضوع فعالیت شرکت لازم یا مفید باشد
ایجاد و اداره صندوق تضمین تسویه
پذیرش انبارها، نظارت برفعالیت آنها و انجام عملیات مربوط به انبارها که در جهت تسهیل داد و ستد معاملات در بورسهای کالایی انجام میشود
اجرای سایر وظایفی که مطابق قانون و مقررات بعهده شرکت گذاشته شده یا میشود
انجام اقدامات شرکتی برای شرکتهای سهامی عام از جمله :
ثبت و نگهداری اسامی و سوابق مالکین اوراق بهادار و ارائه کلیه خدمات مرتبط با آن به ناشرین اوراق بهادار
تهیه و ارائه اطلاعات مورد نیاز
برگزاری مجامع شرکتهای پذیرفته شده در بورس و بازارخارج از بورس وانجام کلیه امور مربوط به آن
دریافت اطلاعات مربوط به تشکیل مجامع و اعلام آن به اشخاص ذینفع
دریافت اطلاعات مربوط به تقسیم سود و انجام اقدامات و ایجاد تسهیلات لازم جهت توزیع آن
دریافت اطلاعات مربوط به حق تقدم خرید سهام و انتشار و ارسال آن جهت سهامداران
چگونگی سرمایه گذاری در بورس
به چند روش میتوان در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرد؟
روش مستقیم: در این روش سرمایه‌گذار با اتکا بر دانش، تخصص و تحلیل خود اقدام به سرمایه‌گذاری و ورود به بازار میکند. مسئولیت سود یا زیان حاصل از سرمایه‌گذاری به‌طور مستقیم بر عهده شخص سرمایه‌گذار است. سرمایه‌گذارانی که در این روش با سرمایه‌گذاری می‌پردازند، در یک طبقه‌بندی بر اساس مدت زمانی که تمایل به نگهداری سرمایه خود دارند به ۴ دسته تقسیم میشوند :
سهامی خاص را خریداری میکنند و بعد از ۳ یا ۴ ماه آن را می‌فروشند. به آنها سرمایه‌گذاران کوتاه مدت میگویند .
سهام خاصی را خریداری میکنند و به مدت یک سال آن را نگه می‌دارند سپس برای فروش تصمیم میگیرند. به آنها سرمایه‌گذاران میان مدت میگویند .
سهام خاصی را با قصد نگهداری بیش از یک سال خریداری میکنند. به آنها سرمایه‌گذاران بلند مدت میگویند .
سهام خاصی را خریداری میکنند و بعد از شناسایی سود اندکی در یک هفته یا دو هفته، آن را می‌فروشند و اقدام به خرید سهام جدید یا همان سهم با قیمت جدید(پایین‌تر) میکنند. به آنها نوسانگیر میگویند .
روش غیر مستقیم: در این روش بین سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر یک موسسه مالی به‌عنوان واسط عمل میکند. سرمایه‌گذار وجوه خود را در اختیار این موسسات مالی قرار میدهد و آنها با بکار‌گیری تخصص، دانش و تبحر تحلیلی و مالی و همچنین تجربه خود در بازار سرمایه فرایند سرمایه‌گذاری را به نیابت از سرمایه‌گذار انجام می‌دهند. به سرمایه‌گذاران غیر حرفه‌ای و با درجه ریسک‌پذیری پایین که فرصت و تجربه کافی برای فعالیت مستقیم در بازار بورس را ندارند توصیه میشود یکی از انواع روشهای سرمایه‌گذاری غیر مستقیم را برای فعالیت خود در بازار سرمایه انتخاب نمایند. برای مثال صندوق‌های سرمایه‌گذاری که یکی از روشهای این نوع سرمایه‌گذاری است با ایفای نقش واسطه‌گری مالی، سرمایه‌گذاری افراد غیر حرفه‌ای را از حالت مستقیم به حالت غیر مستقیم تبدیل میکند و مزایایی از جمله ریسک پایین‌تر و سود مناسب‌تر را برای سرمایه‌گذاران به دنبال دارد
دیدگاه شما