حجم مبنا چیست؟
به گزارش بیدار بورس، حجم مبنا برای ۲۰ نماد معاملاتی دارای بازارگردان در بازارهای اول و دوم فرابورس ایران از روز سه‌شنبه (۱۲ بهمن ماه) اعمال نخواهد شد که این مهم ابلاغیه جسورانه‌ای بود که در روزهای گذشته توسط مدیران فرابورس گرفته شد و میتواند در بهبود روند بازار تاثیرگذار باشد.
۲۰ سهمی که حجم مبنای آنها حذف میشود
اتکای - تاپکیش - توسن – ثتران – حآسا – حآفرین – دسانکو – زنگان – سمگا - شبصیر - شکام – فرابورس – فروی – فزرین – کتوکا – کلر- گدنا – مادیرا- مدیریت - نطرین
حجم مبنا چیست؟
حجم مبنـا، حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز، معامله شود تا قیمت آن سهم، بتوانـد براساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد. درصورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز، کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.
نحوه محاسبه حجم مبنای سهام یک شرکت
در فاصله سال های ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۳، حجم مبنای سهام یک شرکت عددی ثابت بود و هر نماد بورسی بسته به اندازه خود و تعداد سهامی که به بازار وارد می کرد، از این نرخ ثابت حجم مبنا تاثیر می‌پذیرفت. اما از سال ۱۳۹۳ به بعد، فرمول محاسبه حجم مبنای سهام یک شرکت دستخوش تغییراتی شد. شکل محاسبه حجم مبنا به این ترتیب است در یک سال حداقل ۲۰ درصد تعداد سهام شرکت معامله شود. اگر در نظر بگیریم یک سال دارای ۲۵۰ روز کاری است بنابراین برای محاسبه حجم مبنا یک روز کافی است ۲۰ درصد تعداد سهام شرکت را بر ۲۵۰ روز کاری تقسیم کنیم که در این صورت حجم مبنا برابر ۰.۰۰۰۸ (هشت ده هزارم) کل سهم شرکت میشود. البته قابل ذکر است محاسبه و عدد یاد شده تنها برای محاسبه حجم مبنا بازار بورس است. حجم مبنا برای فرابورس ۰.۰۰۰۴ (چهار در ده هزارم) برابر تعداد سهام شرکت است. در سال ۱۳۹۸ سازمان بورس اوراق بهادارو شورای عالی بورس حجم مبنای کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران براساس فرمول قبلی (ماده واحده مصوب ۲۸ / ۱۱ / ۱۳۹۸ هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) چهار در ده هزار سهام شرکت اعلام کرد وبراین اساس حجم مبنای شرکت های بورس از ۰.۰۰۰۸ به ۰.۰۰۰۴ تغییر یافت.
همچنین شروط زیر برای کلیه شرکتهای بورسی و فرابورسی تعیین شد:
· حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکتها در بازار بورس بازار اول و دوم فرابورس برابر با ۵۰ میلیارد ریال
· حداقل ارزش مبنا در بازار پایه زرد برابر با ۲۰میلیارد ریال
· حداقل ارزش مبنا در بازار پایه نارنجی برابر با ۱۰میلیارد ریال
· حداقل ارزش مبنا در بازار پایه قرمز برابر با ۵میلیارد ریال
· حداکثر ارزش مبنا برای شرکتهای با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال
· برای شرکتهای با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، ۱۰۰ میلیارد ریال
حجم مبنا در فرابورس ایران :
بازارهای اول و دوم
حداقل ارزش مبنا
حداکثر ارزش مبنا
شرکت با سرمایه بیش از از ۲۰میلیارد ریال و بالاتر، معادل ۱۲۰میلیارد
حجم مبنا برابر ۱۲۰میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی آخرین روز معاملاتتی هفته
شرکت با سرمایه کمتر از ۲۰میلیارد ریال، معادل ۱۰۰میلیارد ریال
حجم مبنا برابر ۰.۰۰۰۴ ضربدر تعداد سهام
قیمت پایانی چیست؟
قیمت پایانی به طور ساده عبارت است از قیمتی که براساس میانگین وزنی معاملات هر نماد در یک روز به دست می‌آید؛ اما آنچه که قیمت پایانی در بورس تهران را از نمادهای مورد معامله در فرابورس جدا می‌کند میزان حجم مبنا تعیین شده از سوی هر یک از این بازارها است.
درحالی که بورس تهران حجم مبنا نمادها را بر اساس قوانین داخلی محاسبه می‌کند، مطابق با دستورالعمل‌های به کار گرفته شده در فرابورس، حجم مبنا برای تمامی نمادهای این بازار «عدد یک» در نظر گرفته شده است؛ بنابراین قیمت پایانی در هر یک از نمادهای فرابورسی برابر با میانگین موزون تمامی معاملات انجام شده در روز خواهد بود. این در حالی است که نمادهای بورسی باید برای به دست آمدن قیمت پایانی هر روز عدد حاصل از میانگین وزنی را متناسب با حجم مبنا تعیین شده برای آن نماد تعدیل کنند.
معایب حجم مبنا
نکته قابل‌توجه این است که در مواقعی مانند تشکیل صف خریدوفروش، باعث بلوکه شدن مقدار زیادی از پول میشود و نوسان قیمت در هر دو روند نزولی و صعودی کند میشود. هنگامی‌که میزان حجم معاملات بسیار پایین می‌آید، سرمایه‌گذاران در بورس در این شرایط می‌گویند سهم خشک یا فریز شده است و نوسان نمی‌کند. در این شرایط سازمان بورس در یک محدوده زمانی معین همانند یک روز نماد سهام را بدون هیچ‌گونه حجم مبنا و دامنه نوسان باز می‌کند تا معاملات انجام گیرد و قیمت موردنظر خریداران و فروشندگان از طریق عرضه و تقاضا مشخص گردد.
کارکرد قانون جدید حجم مبنا در بورس
کارکرد تغییر قانون حجم مبنا، به نوعی هم اسکیل کردن روند رشد با وضعیت ورود نقدینگی در بازار است. در بازار فرابورس، انتظار می رود این قانون از سرعت رشد بازار کم کند، اما این موضوع تاثیر خود را بیشتر در سهام شرکت های کوچک تری نشان خواهد داد؛ که پیش از این و در عدم وجود حجم مبنا با دستکاری قیمت ها، پروژه شدن و با حجم کوچکی از پول رشد میکردند. گرچه حجم معاملات اکثر این شرکتها بیش از دو برابر فرمول اتخاذ شده در روز میباشد و باتوجه به درنظرگرفتن قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته برای محاسبه حجم مبناء هرچه قیمت بالاتر برود نیاز به حجم مبنای کمتری خواهد بود و این موضوع قیمت ها را به سمت بالاتر سوق می دهد.
تاثیر حجم مبنا در روزهای نزولی بازار
بنظر می رسد این قانون کمک کند، نزولی شدن متداوم و قفل شدن در صف فروش نداشته و در صف فروش نیز حجم متناسبی دست به دست شود که با ورود سهامدار جدید از شدت نزول کاسته خواهد شد. درصورت عدم معامله قیمت پایانی ترمز نزول قیمت را خواهد کشید و این مسئله در روزهای منفی به کمک بازار خواهد آمد. در مجموع با توجه به ورود حجم بالایی از نقدینگی، انتظار می رود چهارچوب های قانونی نیز به مراتب حرفه ای تر و تکمیل شوند، این قانون کمک می کند قیمتها مبتنی بر حجم های واقعی تر مشخص شده و اثر قیمت سازی در بازار کمرنگ تر شود. در انتها، توضیح ساده این مفهوم چنین است که اگر حجم مبنا برابر با حجم معاملات یک روز یک نماد باشد، قیمت پایانی معاملات آن روز برابر با میانگین وزنی تمامی معاملات در روز یاد شده خواهد بود. اما اگر میزان معاملات انجام شده در یک روز تنها درصدی از حجم مبنا باشد دیگر نمی‌توانیم قیمت پایانی را تنها با گرفتن میانگین وزنی از همه معاملات آن روز به دست بیاوریم.
حجم مبنای کم خوب است یا بد؟
سهمی که حجم مبنای بزرگ‌تر داشته باشد، سخت‌تر دچار نوسان میشود. در این سهم باید تعداد بیشتری سهم معامله شود تا قیمت پایانی بالا برود. این ماجرا به تنهایی نه خوب است و نه بد. یک سهم با حجم مبنای بزرگ می‌خرید، برای سهم صف خرید تشکیل شده، اما چون سهم خیلی خوب است، کسی حاضر نیست آن را بفروشد. به همین دلیل حجم مبنا پرنمی‌شود وقیمت بالا نمی‌رود.
فردا، در پیش بازار، این قیمت به عنوان صفر بازار در نظر گرفته میشود. اما همین اتفاق، یک خوبی بزرگ هم دارد. اگر حجم مبنای سهم کوچک بود (مثلا یک سهم) هر کس می‌توانست با پول کم، سهم را مثبت و منفی کند و در روند معاملات اختلال به وجود بیاورد.
در این صورت شما فکر می‌کردید سهم مثبت است، خرید خود را انجام می‌دادید، اما اندکی بعد با صف فروش مواجه می‌شدید.
حجم مبنا، مامنی برای نوسان‌گیران
نوسانگیرها و معامله‌گران روزانه، معمولا به حجم مبناهای کوچک علاقه دارند. چرا که می‌توانند روی این نمادها نوسان‌های بیشتری پیدا کرده و سود بالاتری بگیرند. یکی دیگر از خوبی‌های این قانون این است که تنها با درخواست خرید یا درخواست فروش قیمت جابجا نمی‌شود.
یعنی این طور نیست که تنها با صف تقاضا، و بدون عرضه، قیمت سهم بالا برود. برای تغییر قیمت حتما باید معامله صورت بگیرد.
حجم مبنای ۱ به چه معنا است؟
برای برخی سهم‌ها ممکن است ببینید که این حجم برابر یک در نظر گرفته شده است.
برای مثال برای حق تقدم‌ها، حجم مبنا برابربا۱ فرض میشود. معنی این عدد این است که هر تغییری در قیمت آخرین معامله، دقیقا باعث تغییر در قیمت پایانی در همین عدد خواهد شد. تا پیش از دستورالعمل جدید، شرکت‌هایی حجم مبنا و فرمولش که در فرابورس فعالیت میکردند، حجم مبنایی معادل ۱ (یک) داشتند. یعنی کافی بود تا یک سهم در نماد مورد نظر معامله شود تا افزایش یا کاهش قیمت در سهم اعمال شود. به دلیل آن که تا کنون حجم مبنا در بازارهای پایه و فرابورس در نظر گرفته نمی‌شد، کوچک بودن بسیاری از سهام این بازارها باعث سودجویی برخی از معامله‌گران می‌شد. حال پیش بینی میشود با دستورالعمل جدید، فعالیتهای سفته‌بازی در این نمادها کاهش یابد.
چرا قیمت سهم در صف خرید ۵+ نمی‌شود؟
یک روز می‌بینید برای سهم شما صف خرید تشکیل شده و تمام روز صف خود را حفظ می‌کند. اما قیمت پایانی آن ۲.۵+ میشود. دلیل این ماجرا چیست؟
فرض کنید حجم مبنای سهم یک میلیون برگه باشد. اگر فقط ۵۰۰ هزار برگه سهم معامله شود، نصف حجم مبنا پرشدهاست. پس فقط نصف۵ درصد یعنی ۲.۵ درصد به قیمت پایانی اضافه میشود. مثلا اگر سهم ۱۰۰۰ تومان باشد، قیمت آن به ۱۰۲۵ تومان می‌رسد. روز بعد این قیمت (۱۰۲۵ تومان) صفر تابلو خواهد بود. اگر فقط ۱۰۰ هزار سهم معامله شود، قیمت پایانی در این سهم به‌خصوص ۰.۵ درصد بالا می‌رود و قیمت پایانی به ۱۰۰۵ تومان می‌رسد. چرا این اتفاق می‌افتد؟ چون دیگران هم مثل شما باور دارند که سهم خوب است و کسی حاضر نمی‌شود آن را بفروشد.
حجم مبنا چیست و چگونه محاسبه می شود؟
قانون حجم مبنا به منظور شفافیت بیشتر و واقعی شدن معاملات در نظر گرفته شده است.
به گزارش پایگاه خبری بااقتصاد، سوالات زیادی درباره نوع محاسبه قیمت پایانی و قیمت معامله سهام یک شرکت در طول یک روز معاملاتی وجود دارد.
حجم مبنا معیاری است که به وسیله آن قیمت معامله و قیمت پایانی بر روی تابلوی معاملات مشخص میشود.
به آخرین قیمتی که بین خریدار و فروشنده معامله میشود قیمت «معامله» می‌گویند.
میانگین وزنی قیمت سهام در طول زمان معاملات با در نظر گرفتن حجم مبنا قیمت «پایانی» را تعیین می‌کند. گفتنی است قیمت پایانی در هر روز معاملاتی قیمت صفر تابلوی فرداست که براساس آن کف و سقف قیمتی تعیین میشود.
حجم مبنا چیست؟
حجم مبنا حداقل تعداد سهمی است که باید در یک روز مورد معامله قرار بگیرد تا قیمت پایانی سهم بتواند به بالاترین یا پایین‌ترین حد خود برسد و افت یا رشد بی رویه نداشته باشد. پر شدن حجم مبنا در تابلو به این معناست که نوسانات قیمت سهام در نتیجه‌ی خرید و فروش تعداد مشخصی (ده درصد از تعداد کل سهام در یک سال) از سهام شرکت صورت گرفته است.
چگونه حجم مبنا باعث تغییر قیمت سهام می شود؟
در صورتی که تعداد سهام معامله شده در یک سهم کمتر از حجم مبنا باشد به نسبت کمتر بودن از آن، تغییرات منفی قیمت لحاظ میشود. تنها در صورتی قیمت پایانی سهم میتواند در کف یا سقف قیمت روزانه قرار بگیرد که تعداد سهام جابجا شده در یک سهم به حجم مبنا رسیده باشد.
نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟
در اسفند سال 98 روش محاسبه حجم مبنا تغییر کرد و بر اساس تعریف جدید ارائه شده از سوی سازمان بورس بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته حجم مبنا برای هفته آینده محاسبه میشود. برای محاسبه عدد 0.0004 در تعداد سهام شرکت ضرب میشود و پس از آن عدد به دست آمده در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته ضرب شده تا ارزش مبنا برای هفته آتی به دست بیاید.
جزییات فرمول حجم مبنا برای شرکتهای بورسی
1/ برای شرکت‌هایی با تعداد سهام کمتر از 20 میلیارد سهم
اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین 50 تا 100 میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
اگر عدد به دست آمده کمتر از 50 میلیارد ریال باشد؛ حجم مبنا= 50 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
اگر عدد به دست آمده بیشتر از 100 میلیارد ریال باشد؛ حجم مبنا= 100 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
2/ برای شرکت‌هایی با تعداد سهام بیشتر از 20 میلیارد سهم
اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین 50 تا 120 میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
اگر عدد به دست آمده کمتر از 50 میلیارد ریال باشد؛ حجم مبنا= 50 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
اگر عدد به دست آمده بیشتر از 120 میلیارد ریال باشد؛ حجم مبنا= 120 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
جزییات فرمول حجم مبنا برای شرکتهای فرابورسی (بازار اول و دوم)
1/ برای شرکت‌هایی با تعداد سهام کمتر از 20 میلیارد سهم
اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین 50 تا 100 میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
اگر عدد به دست آمده کمتر از 50 میلیارد ریال؛ حجم مبنا= 50 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
اگر عدد به دست آمده بیشتر از 100 میلیارد ریال باشد؛ حجم مبنا= 100 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
برای شرکت‌هایی با تعداد سهام بیشتر از 20 میلیارد ریال /2
اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین 50 تا 120 میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
اگر عدد به دست آمده کمتر از 50 میلیارد ریال باشد؛ حجم مبنا= 50 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
اگر عدد به دست آمده بیشتر از 120 میلیارد ریال حجم مبنا و فرمولش باشد؛ حجم مبنا= 120 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
جزییات فرمول حجم مبنا برای شرکتهای بازار پایه زرد فرابورس
1/برای شرکت‌هایی با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
2/ برای شرکت‌هایی با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
جزییات فرمول حجم مبنا برای شرکتهای بازار پایه نارنجی فرابورس
1/برای شرکت‌هایی با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
2/برای شرکت‌هایی با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد حجم مبنا و فرمولش ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
جزییات فرمول حجم مبنا برای شرکتهای بازار پایه قرمز فرابورس
1/ برای شرکت‌هایی با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
2/برای شرکت‌هایی با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
حجم مبنا چیست؟ | چگونه از حجم مبنا در بورس استفاده کنیم
حجم مبنا چیست؟ محاسباتی که از سرمایه شما محافظت می‌کند و اجازه نمی‌دهد بخاطر افزایش یا کاهش بی حساب و کتاب قیمت سهام لطمه‌ای به سرمایه شما وارد شود. در بازار بورس و فرابورس همه چیز بررسی شده و اجازه نمی‌دهند قیمتها خارج از چهارچوب افزایش یا کاهش پیدا کند. حجم مبنا حداقل تعداد معامله‌ای است که یک سهام در طول روز باید داشته باشد.
می دانید؟ بورس فرصت خوبی برای سرمایه گذاری مالی است. اما خب باید راه و چاهش را بلد بود. شما باید سواری گرفتن از این بازار را بلد باشید تا زمین نخورید. شاید بپرسید مگر سود بورس چقدر است که این همه راه را برویم؟ خب آنقدری هست که خیلی‌ها زندگی‌شان با سرمایه گذاری در این بازار از این رو به آن رو شده است. البته همانطور که پیش‌تر گفتیم باید بلدش باشید. بهترین راه برای موفقیت، کسب سود و برخورداری از بازده واقعی بورس کسب دانش و افزایش اطلاعات از زیر و بم بورس است.
اگر قصد سرمایه گذاری در این بازار را دارید باید از دایره المعارف بورس و اصطلاحات بورس استفاده کنید. یعنی معنا، مفهوم و کاربرد هر یک از اصطلاحات و واژگان را بیاموزید. یکی از کاربردی‌ترین اصطلاحاتی که باید بدانید، حجم مبناست. حجم مبنا چیست؟ همان چیزی که از سواستفاده برخی افراد سودجو و یا بوجود آمدن قیمت‌های کاذب جلوگیری می‌کند. در ادامه به شما خواهیم گفت که حجم مبنا چگونه این کار را انجام می‌دهد. تعریف حجم مبنا چیست؟ حجم مبنا یعنی چه؟
حجم مبنا و فرمولش
حجم مبنا چیست؟ بطور کلی حجم مبنا به معنای تعداد سهامی است که می‌بایست در یک جلسه یا روز معاملاتی خرید و فروش شود؛ که در این راستا "قیمت سهم" به اندازه "دامنه نوسان" در حرکت باشد. به عنوان مثال: اگر قیمت سهی در روز قبل (با احتساب دامنه نوسان ۵% بورس و فرابورس) ۱۰۰ تومان باشد و حجم مبنای یک سهم ۵۰۰ هزار باشد، برای اینکه قیمت پایینی سهم به ۱۰۵ برسد؛ حتما باید ۵۰۰ هزار سهم بر روی قیمت ۱۰۵ معامله شود تا بتوان گفت: شامل ۵ درصد مثبت شده است.
حال فرض کنید سهمی که در یک روز پایانی ۱۰۰ و حجم مبنای ۵۰۰ هزار است، ۲۵۰ هزار عدد بر روی ۵ معامله شود، در چنین حالتی به این علت که نصف حجم مبنا معامله شده است، قیمت پایینی آن بجای ۱۰۵ بر روی عدد ۱۰۲.۵ قرار می‌گیرد؛ (در واقع در این حالت دامنه نوسان ۵% بوده و ۵ تومان قیمت می‌خورد اما به این علت که نصف حجم مبنا معامله شده، نصف دامنه نوسان قیمت می‌گیرد).
در کل حجم مبنا به منظور اطمینان از (خرید و فروش یک سهم) استفاده میشود تا بتواند قیمت مورد نظر برای نوسان مثبت یا منفی را در خود لحاظ کند این معاملات سبب ایجاد تغییر در شاخص کل بورس نیز می شود.
حجم مبنا در بورس حداقل تعداد سهامی است که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم بتواند تا دامنه نوسان کامل رشد یا افت داشته باشد. با استفاده از این ابزار، امکان نوسان کاذب برای سهم‌های بورسی از بین می‌رود و نشان دهنده حجم معاملات در بازار می باشد.
کاربرد اصلی حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نمادهای فعال در بورس تهران است. این ابزار تنها در بورس تهران مورد استفاده قرار می‌گیرد و میزان آن به طور خودکار، توسط سامانه معاملات اندازه گیری میشود. بنابراین هیچ یک از معامله‌گران در محاسبه آن دخالتی ندارند و می‌توانند آن را همیشه در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com) و برای هر یک از نمادها مشاهده کنند.
در واقع ابزاری برای نوسان منطقی قیمتها. حجم مبنا در سال ۱۳۸۲ در قوانین سازمان بورس ثبت شد و از آن پس تا به امروز در حال اجراست. البته میزان حجم مبنا در اسفند ماه سال ۹۸ تغییر کرد. از حجم مبنا برای محاسبه قیمت پایانی سهام یک شرکت استفاده میشود. حجم مبنا برای تمامی شرکتهای فعال در بورس اجرا شده و هدفش صیانت از سرمایه تمام سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی و همچنین حق و حقوق شرکتهای فعال است.
هر نمادی که در بازار بورس وجود دارد تعداد مشخصی سهام با توجه به کوچکی یا بزرگی شرکت در بورس عرضه می‌کند. یک شرکت ممکن است ۲۰ میلیون سهام عرضه کند و شرکتی دیگر ۱۵ میلیون سهم. به هر حال ۲۰ درصد از کل سهام این شرکتها در سال باید در بازار بورس معامله شود.
این به معنای این خواهد بود که سهام این شرکتها راکد نمانده و توسط معامله گران خرید و فروش میشود. فرمولی که برای آن در نظر می‌گیرند به این صورت است که ۲۰ درصد تعداد سهام را تقسیم بر ۲۵۰ روز کاری (روزهای کاری در سال) کرده و میزان حجم مبنا در بورس به دست می‌آید. به این ترتیب حجم مبنای روزانه برابر با ۰.۰۰۰۸ میشود. برای مثال اگر شرکتی دارای ۱۰ میلیون سهام است باید روزانه میزان ۸ هزار سهم در این نماد معامله شود تا تغییرات قیمت بر آن اعمال شود.
نحوه محاسه حجم مبنا چگونه می باشد؟
در اولین قدم از محاسبه قیمت پایانی روز جاری، ابتدا میانگین وزنی معاملات آن روز را به دست می‌آوریم. سپس تفاوت میانگین به دست آمده با قیمت پایانی روز گذشته را در نسبت معاملات امروز به حجم مبنا ضرب می‌کنیم و آن را به قیمت پایانی روز گذشته اضافه خواهیم کرد تا قیمت پایانی به دست آمده در این روز محاسبه شود.
حجم مبنا ابزاری برای تعیین قیمت پایانی
قیمت پایانی هر نماد بر اساس میانگین وزنی معاملات هر نماد در یک روز به دست می‌آید. یعنی میانگین قیمت‌هایی که در آن روز سهام معامله شده است را در نظر می‌گیرند، اگر این میزان با حجم مبنا برابری کند پس میانگین قیمتها به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته میشود اما اگر حجم مبنا و فرمولش حجم معاملاتی که در یک روز انجام میشود از حجم مبنا کمتر باشد به نسبت کاهش یا افزایش سهم از قیمت آن کم شده و همان قیمت پایانی محسوب میشود.
فرض کنید که سهامی ۵ درصد مثبت نوسان داشته و در کنار آن حجم مبنا را نیز پر کرده است. بنابراین برای قیمت گذاری روز بعد کل این ۵ درصد نوسان مثبت در نظر گرفته میشود (قیمت برای روز بعد ۵ درصد افزایش پیدا می‌کند) اما ممکن است سهامی ۵ درصد نوسان مثبت را دارا باشد اما حجم مبنا را پر نکرده و برای مثال اگر حجم مبنا ۶۰ هزار بوده فقط توانسته در آن روز ۳۰ هزار معامله را ثبت کند بنابراین دامنه نوسان آن نصف حساب شده و برای روز بعد قیمتش ۲.۵ درصد افزایش خواهد داشت. حالا به هر نسبتی که تا حجم مبنا فاصله دارد نوسانش در نظر گرفته میشود.
با توجه به قانون حجم مبنا هر نماد باید حداقل میزان سهامی را در یک روز مورد داد و ستد قرار دهد تا بر اساس آن قیمت پایانی ثبت شده و بر اساس همین قیمت پایانی و نوسانات آن است که محدوده قیمت روز بعد مشخص میشود
در ادامه مقاله حجم مبنا چیست؟ یا حجم مبنا در بورس چیست؟ توضیح می‌دهیم که حجم مبنای در نظر گرفته شده برای سهام پویا و در حال تغییر است. آخرین روز معاملاتی هر هفته، حجم مبنای هفته بعد برای نماد مورد نظر را مشخص می‌کنند. اگر قیمت بالا رود، حجم مبنا کاهشی و اگر قیمت پایین بیاید حجم مبنا افزایشی خواهد بود.
حجم مبنا را از چه طریق می توان مشاهده کرد ؟
هر سهم در بازار سرمایه دارای یک حجم مبنای متفاوت می باشد که برای مشاهده آن ابتدا باید وارد سایت tmctse شوید و پس از آن با جستجوی سهم مورد نظر از تابلوی معاملاتی آن در پایین قسمت قیمت معاملاتی میزان حجم مبنا را مشاهده نمایید.
برای دانستن میزان حجم مبنای هر نماد کافیست از تعداد سهام عرضه شده آن و حجم معاملاتی آن مطلع باشید البته اکثر نمادها این حجم مبنا را اعلام می‌کنند و همچنین در تریدر خود تمام جزییات مربوط به میزان حجم مبنا، حجم معاملات در آن روز، نوسان قیمت و در نهایت قیمت پایانی را مشاهده خواهید کرد و برای محاسبات نیازی به فرمول و حل مسئله ریاضی ندارید همه چیز حاضر و آماده در اختیارتان قرار خواهد گرفت و یا اگر برای معاملات خود از سایت سازمان بورس استفاده می‌کنید باز تمام این جزییات به رویت شما خواهد رسید.
حجم مبنا چیست؟
به گزارش بیدار بورس، حجم مبنا برای ۲۰ نماد معاملاتی دارای بازارگردان در بازارهای اول و دوم فرابورس ایران از روز سه‌شنبه (۱۲ بهمن ماه) اعمال نخواهد شد که این مهم ابلاغیه جسورانه‌ای بود که در روزهای گذشته توسط مدیران فرابورس گرفته شد و میتواند در بهبود روند بازار تاثیرگذار باشد.
۲۰ سهمی که حجم مبنای آنها حذف میشود
اتکای - تاپکیش - توسن – ثتران – حآسا – حآفرین – دسانکو – زنگان – سمگا - شبصیر - شکام – فرابورس – فروی – فزرین – کتوکا – کلر- گدنا – مادیرا- مدیریت - نطرین
حجم مبنا چیست؟
حجم مبنـا، حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز، معامله شود تا قیمت آن سهم، بتوانـد براساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد. درصورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز، کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.
نحوه محاسبه حجم مبنای سهام یک شرکت
در فاصله سال های ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۳، حجم مبنای سهام یک شرکت عددی ثابت بود و هر نماد بورسی بسته به اندازه خود و تعداد سهامی که به بازار وارد می کرد، از این نرخ ثابت حجم مبنا تاثیر می‌پذیرفت. اما از سال ۱۳۹۳ به بعد، فرمول محاسبه حجم مبنای سهام یک شرکت دستخوش تغییراتی شد. شکل محاسبه حجم مبنا به این ترتیب است در یک سال حداقل ۲۰ درصد تعداد سهام شرکت معامله شود. اگر در نظر بگیریم یک سال دارای ۲۵۰ روز کاری است بنابراین برای محاسبه حجم مبنا یک روز کافی است ۲۰ درصد تعداد سهام شرکت را بر ۲۵۰ روز کاری تقسیم کنیم که در این صورت حجم مبنا برابر ۰.۰۰۰۸ (هشت ده هزارم) کل سهم شرکت میشود. البته قابل ذکر است محاسبه و عدد یاد شده تنها برای محاسبه حجم مبنا بازار بورس است. حجم مبنا برای فرابورس ۰.۰۰۰۴ (چهار در ده هزارم) برابر تعداد سهام شرکت است. در سال ۱۳۹۸ سازمان بورس اوراق بهادارو شورای عالی بورس حجم مبنای کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران براساس فرمول قبلی (ماده واحده مصوب ۲۸ / ۱۱ / ۱۳۹۸ هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) چهار در ده هزار سهام شرکت اعلام کرد وبراین اساس حجم مبنای شرکت های بورس از ۰.۰۰۰۸ به ۰.۰۰۰۴ تغییر یافت.
همچنین شروط زیر برای کلیه شرکتهای بورسی و فرابورسی تعیین شد:
· حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکتها در بازار بورس بازار اول و دوم فرابورس برابر با ۵۰ میلیارد ریال
· حداقل ارزش مبنا در بازار پایه زرد برابر با ۲۰میلیارد ریال
· حداقل ارزش مبنا در بازار پایه نارنجی برابر با ۱۰میلیارد ریال
· حداقل ارزش مبنا در بازار پایه قرمز برابر با ۵میلیارد ریال
· حداکثر ارزش مبنا برای شرکتهای با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال
· برای شرکتهای با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، ۱۰۰ میلیارد ریال
حجم مبنا در فرابورس ایران :
بازارهای اول و دوم
حداقل ارزش مبنا
حداکثر ارزش مبنا
شرکت با سرمایه بیش از از ۲۰میلیارد ریال و بالاتر، معادل ۱۲۰میلیارد
حجم مبنا برابر ۱۲۰میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی آخرین روز معاملاتتی هفته
شرکت با سرمایه کمتر از ۲۰میلیارد ریال، معادل ۱۰۰میلیارد ریال
حجم مبنا برابر ۰.۰۰۰۴ ضربدر تعداد سهام
قیمت پایانی چیست؟
قیمت پایانی به طور ساده عبارت است از قیمتی که براساس میانگین وزنی معاملات هر نماد در یک روز به دست می‌آید؛ اما آنچه که قیمت پایانی در بورس تهران را از نمادهای مورد معامله در فرابورس جدا می‌کند میزان حجم مبنا تعیین شده از سوی هر یک از این بازارها است.
درحالی که بورس تهران حجم مبنا نمادها را بر اساس قوانین داخلی محاسبه می‌کند، مطابق با دستورالعمل‌های به کار گرفته شده در فرابورس، حجم مبنا برای تمامی نمادهای این بازار «عدد یک» در نظر گرفته شده است؛ بنابراین قیمت پایانی در حجم مبنا و فرمولش هر یک از نمادهای فرابورسی برابر با میانگین موزون تمامی معاملات انجام شده در روز خواهد بود. این در حالی است که نمادهای بورسی باید برای به دست آمدن قیمت پایانی هر روز عدد حاصل از میانگین وزنی را متناسب با حجم مبنا تعیین شده برای آن نماد تعدیل کنند.
معایب حجم مبنا
نکته قابل‌توجه این است که در مواقعی مانند تشکیل صف خریدوفروش، باعث بلوکه شدن مقدار زیادی از پول میشود و نوسان قیمت در هر دو روند نزولی و صعودی کند میشود. هنگامی‌که میزان حجم معاملات بسیار پایین می‌آید، سرمایه‌گذاران در بورس در این شرایط می‌گویند سهم خشک یا فریز شده است و نوسان نمی‌کند. در این شرایط سازمان بورس در یک محدوده زمانی معین همانند یک روز نماد سهام را بدون هیچ‌گونه حجم مبنا و دامنه نوسان باز می‌کند تا معاملات انجام گیرد و قیمت موردنظر خریداران و فروشندگان از طریق عرضه و تقاضا مشخص گردد.
کارکرد قانون جدید حجم مبنا در بورس
کارکرد تغییر قانون حجم مبنا، به نوعی هم اسکیل کردن روند رشد با وضعیت ورود نقدینگی در بازار است. در بازار فرابورس، انتظار می رود این قانون از سرعت رشد بازار کم کند، اما این موضوع تاثیر خود را بیشتر در سهام شرکت های کوچک تری نشان خواهد داد؛ که پیش از این و در عدم وجود حجم مبنا با دستکاری قیمت ها، پروژه شدن و با حجم کوچکی از پول رشد میکردند. گرچه حجم معاملات اکثر این شرکتها بیش از دو برابر فرمول اتخاذ شده در روز میباشد و باتوجه به درنظرگرفتن قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته برای محاسبه حجم مبناء هرچه قیمت بالاتر برود نیاز به حجم مبنای کمتری خواهد بود و این موضوع قیمت ها را به سمت بالاتر سوق می دهد.
تاثیر حجم مبنا در روزهای نزولی بازار
بنظر می رسد این قانون کمک کند، نزولی شدن متداوم و قفل شدن در صف فروش نداشته و در صف فروش نیز حجم متناسبی دست به دست شود که با ورود سهامدار جدید از شدت نزول کاسته خواهد شد. درصورت عدم معامله قیمت پایانی ترمز نزول قیمت را خواهد کشید و این مسئله در روزهای منفی به کمک بازار خواهد آمد. در مجموع با توجه به ورود حجم بالایی از نقدینگی، انتظار می رود چهارچوب های قانونی نیز به مراتب حرفه ای تر و تکمیل شوند، این قانون کمک می کند قیمتها مبتنی بر حجم های واقعی تر مشخص شده و اثر قیمت سازی در بازار کمرنگ تر شود. در انتها، توضیح ساده این مفهوم چنین است که اگر حجم مبنا برابر با حجم معاملات یک روز یک نماد باشد، قیمت پایانی معاملات آن روز برابر با میانگین وزنی تمامی معاملات در روز یاد شده خواهد بود. اما اگر میزان معاملات انجام شده در یک روز تنها درصدی از حجم مبنا باشد دیگر نمی‌توانیم قیمت پایانی را تنها با گرفتن میانگین وزنی از همه معاملات آن روز به دست بیاوریم.
حجم مبنای کم خوب است یا بد؟
سهمی که حجم مبنای بزرگ‌تر داشته باشد، سخت‌تر دچار نوسان میشود. در این سهم باید تعداد بیشتری سهم معامله شود تا قیمت پایانی بالا برود. این ماجرا به تنهایی نه خوب است و نه بد. یک سهم با حجم مبنای بزرگ می‌خرید، برای سهم صف خرید تشکیل شده، اما چون سهم خیلی خوب است، کسی حاضر نیست آن را بفروشد. به همین دلیل حجم مبنا پرنمی‌شود وقیمت بالا نمی‌رود.
فردا، در پیش بازار، این قیمت به عنوان صفر بازار در نظر گرفته میشود. اما همین اتفاق، یک خوبی بزرگ هم دارد. اگر حجم مبنای سهم کوچک بود (مثلا یک سهم) هر کس می‌توانست با پول کم، سهم را مثبت و منفی کند و در روند معاملات اختلال به وجود بیاورد.
در این صورت شما فکر می‌کردید سهم مثبت است، خرید خود را انجام می‌دادید، اما اندکی بعد با صف فروش مواجه می‌شدید.
حجم مبنا، مامنی برای نوسان‌گیران
نوسانگیرها و معامله‌گران روزانه، معمولا به حجم مبناهای کوچک علاقه دارند. چرا که می‌توانند روی این نمادها نوسان‌های بیشتری پیدا کرده و سود بالاتری بگیرند. یکی دیگر از خوبی‌های این قانون این است که تنها با درخواست خرید یا درخواست فروش قیمت جابجا نمی‌شود.
یعنی این طور نیست که تنها با صف تقاضا، و بدون عرضه، قیمت سهم بالا برود. برای تغییر قیمت حتما باید معامله حجم مبنا و فرمولش صورت بگیرد.
حجم مبنای ۱ به چه معنا است؟
برای برخی سهم‌ها ممکن است ببینید که این حجم برابر یک در نظر گرفته شده است.
برای مثال برای حق تقدم‌ها، حجم مبنا برابربا۱ فرض میشود. معنی این عدد این است که هر تغییری در قیمت آخرین معامله، دقیقا باعث تغییر در قیمت پایانی در همین عدد خواهد شد. تا پیش از دستورالعمل جدید، شرکت‌هایی که در فرابورس فعالیت میکردند، حجم مبنایی معادل ۱ (یک) داشتند. یعنی کافی بود تا یک سهم در نماد مورد نظر معامله شود تا افزایش یا کاهش قیمت در سهم اعمال شود. به دلیل آن که تا کنون حجم مبنا در بازارهای پایه و فرابورس در نظر گرفته نمی‌شد، کوچک بودن بسیاری از سهام این بازارها باعث سودجویی برخی از معامله‌گران می‌شد. حال پیش بینی میشود با دستورالعمل جدید، فعالیتهای سفته‌بازی در این نمادها کاهش یابد.
چرا قیمت سهم در صف خرید ۵+ نمی‌شود؟
یک روز می‌بینید برای سهم شما صف خرید تشکیل شده و تمام روز صف خود را حفظ می‌کند. اما قیمت پایانی آن ۲.۵+ میشود. دلیل این ماجرا چیست؟
فرض کنید حجم مبنای سهم یک میلیون برگه باشد. اگر فقط ۵۰۰ هزار برگه سهم معامله شود، نصف حجم مبنا پرشدهاست. پس فقط نصف۵ درصد یعنی ۲.۵ درصد به قیمت پایانی اضافه میشود. مثلا اگر سهم ۱۰۰۰ تومان باشد، قیمت آن به ۱۰۲۵ تومان می‌رسد. روز بعد این قیمت (۱۰۲۵ تومان) صفر تابلو خواهد بود. اگر فقط ۱۰۰ هزار سهم معامله شود، قیمت پایانی در این سهم به‌خصوص ۰.۵ درصد بالا می‌رود و قیمت پایانی به ۱۰۰۵ تومان می‌رسد. چرا این اتفاق می‌افتد؟ چون دیگران هم مثل شما باور دارند که سهم خوب است و کسی حاضر نمی‌شود آن را بفروشد.
حجم مبنا چیست؟ + کاربرد حجم مبنا در بورس چیست؟
حجم مبنا تعداد مشخصی از برگه سهام یک شرکت بورسی است که در فرمول محاسبه قیمت پایانی سهام کاربرد دارد. قیمت سهام در روز جاری، با توجه به قیمت پایانی روز گذشته در بازه 5 درصدی نوسان می‌کند. حال فرض کنید در یک روز معاملاتی فقط 100 برگه سهام یک شرکت بورسی معامله شود! آیا معامله این 100 برگه سهام میتواند معیاری برای محاسبه قیمت پایانی باشد؟! قطعا خیر. حجم مبنا تعداد سهامی است که باید در یک روز کاری معامله شود تا قیمت پایانی بصورت میانگین معاملات درنظر گرفته شود. در این آموزش بورس به بررسی مفهوم حجم مبنا، کاربرد و فرمول محاسبه آن در بورس تهران می‌پردازیم.
حجم مبنا چیست؟
حجم مبنا و دامنه نوسان در بورس به عنوان پارامترهایی برای حجم مبنا و فرمولش کنترل بهتر قیمت استفاده می‌شوند. منظور از کنترل قیمت، جلوگیری از نوسان شدید قیمت بخاطر هیجانات معامله‌گران یا سوء‌استفاده سفته‌بازان است. دامنه نوسان روزانه میتواند در شرایط خاص توسط نهاد ناظر بازار بورس تهران خاص تغییر کند. اما حجم مبنا بصورت سیستماتیک در آخرین روز کاری هفته محاسبه و در فرمول محاسبات قیمت پایانی استفاده میشود.
با مراجعه به صفحه نماد بورسی در سایت TSETMC عبارت حجم مبنا و مقدار آن را مشاهده می‌کنید که بصورت درصدی از تعداد کل برگه سهام شرکت محاسبه میشود. برای مثال برای شرکت ملی صنایع مس ایران (فملی) تعداد کل برگه سهام 101 میلیارد و حجم مبنای آن 3.7 میلیون برگه سهم است. محاسبات حجم مبنا در آخرین روز کاری هر هفته انجام و در کل هفته آینده از همان عدد استفاده میشود.
فرمول حجم مبنا در بورس
تا قبل از اسفند 98 قانون حجم مبنا بدین‌صورت بود که “باید حداقل 10% از سهام کل شرکت در یک سال معامله شود!” طی یک سال، 250 روز کاری در بورس داریم. بنابراین با تقسیم 10% بر 250، به عدد 0.0004 برای یک روز معاملاتی می‌رسیم. پس حجم مبنا برابر است با 0.0004 تعداد کل سهام یک شرکت.
نماد بورسی فملی را دوباره بررسی می‌کنیم. تعداد کل سهام شرکت ملی صنایع مس ایران 101.4 میلیارد برگه سهام است. بنابراین محاسبات برای فملی اینگونه است: 101.4 × 0.0004 = 0.04056
این عدد بر حسب میلیارد است که با ضربدر 1000 به عدد 40.56 میلیون می‌رسیم. همانطور که در شکل بالا مشاهده می‌کنید حجم مبنا این عدد نیست! چرا؟
اگر تعداد سهام یک شرکت خیلی زیاد یا خیلی کم باشد حجم مبنا خیلی بزرگ یا خیلی کوچک میشود! سازمان بورس برای رفع این مشکل از “حجم مبنا دینامیک” استفاده می‌کند.
نحوه محاسبه حجم مبنای دینامیک
برای تمامی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس، دو عدد به عنوان حداقل و حداکثر ارزش مبنا طبق جدول زیر تعریف میشود.
- ابتدا مقدار 0.0004 تعداد کل برگه سهام شرکت را محاسبه می‌کنیم.
- این عدد را در قیمت پایانی آخرین روز کاری هفته (عموما چهارشنبه) ضرب می‌کنیم.
- اگر این عدد بین حداقل و حداکثر ارزش مبنا باشد حجم مبنا همان 0.0004 ضربدر تعداد کل برگه سهام خواهد بود.
- اگر عدد مرحله 2، بیشتر از “حداکثر ارزش مبنا” باشد حجم مبنا از تقسیم حداکثر ارزش مبنا بر قیمت پایانی روز چهارشنبه بدست می‌آید.
- اگر عدد مرحله 2، کمتر از مقدار “حداقل ارزش مبنا” باشد با تقسیم حداقل ارزش مبنا بر قیمت پایانی روز چهارشنبه محاسبه میشود.
همان مثال فملی رو درنظر بگیرد. قیمت پایانی فملی در چهارشنبه هفته قبل (18 تیر 99) 32390 ریال بوده است. 0.0004 تعداد کل برگه سهام شرکت برابر 40.56 میلیون است. حال ارزش این 40.56 میلیون برگه سهام در روز چهارشنبه 131.5 میلیارد تومان میشود (40560000*3239). این عدد از حداکثر ارزش مبنا (12 میلیارد تومان) خیلی بیشتر است. بنابراین 12 میلیارد تومان را بر 3239 تومان تقسیم می‌کنیم.
به همان عدد 3.705 میلیون در شکل بالا می‌رسیم.
قانون جدید در فرابورس و بازار پایه
قبلا فرابورس حجم مبنای 1 داشت! اما در حال حاضر این گونه نیست و نحوه محاسبات مشابه بورس است. تنها تفاوت در “حداقل و حداکثر ارزش مبنا” است. این اعداد برای بازار اول و دوم فرابورس یکسان اما با بازار پایه متفاوت و مطابق شکل بالا است.
تاثیر حجم مبنا روی قیمت پایانی سهام
قیمت پایانی (Close Price) بر اساس میانگین وزنی تمامی معاملات انجام شده در همان روز کاری است. حال فرض کنید در یک روز کاری فقط 1000 برگه سهام یک شرکت معامله شود! آیا قیمت پایانی باید طبق میانگین وزنی این 1000 برگه سهام محاسبه شود؟! پاسخ خیر است. چرا که در این وضعیت، امکان سفته‌بازی و تغییرات شدید قیمت پایانی توسط هر شخصی وجود دارد! راهکار محاسبه قیمت پایانی مطابق دستورالعمل زیر است.
- اگر حجم معاملات بیشتر از حجم مبنا باشد قیمت پایانی برابر با همان میانگین وزنی معاملات خواهد بود.
- اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد Close Price طبق درصدی از آن محاسبه میشود.
محاسبه Close Price
اجازه دهید با یک مثال این مطلب را خدمت شما آموزش دهیم. مطابق شکل زیر، حجم معاملات نماد بورسی “سصهفا” در یک روز کاری 98,604 برگه سهام بوده است. حجم مبنای آن هم 304,4.14 برگه سهام است. با اینکه تمامی معاملات در حداقل قیمت روزانه انجام شده اما قیمت پایانی بیشتر از آن است. در واقع بخاطر کمتر بودن حجم معاملات نسبت به حجم مبنا، قیمت پایانی برابر با میانگین وزنی قیمتها نیست. برای محاسبه قیمت پایانی مراحل زیر را طی می‌کنیم.
- محاسبه میانگین وزنی قیمت: در این مثال 134340 ریال است.
- محاسبه اختلاف میانگین وزنی قیمت روز جاری و قیمت پایانی روز قبل
این اختلاف در این مثال بصورت زیر خواهد شد (قیمت پایانی روز قبل سصفها 141410 ریال است).
134340 – 141410 = -7070
- محاسبه نسبت حجم معاملات به حجم مبنا
حجم مبنا در این مثال 340,414 برگه سهام و حجم معاملات نیز 98,604 است. بنابراین این درصد برابر است با 0.2896 = 340,414 / 98,604
- تعدیل قیمت: عدد مرحله 2 را در نسبت مرحله 3 ضرب می‌کنیم.
Adjustment Price = -7070 × 0.2896 = -2047.5
- محاسبه قیمت پایانی: قیمت پایانی روز جاری برابر است با قیمت تعدیلی مرحله قبل + قیمت پایانی روز قبل.
بنابراین برای این مثال قیمت پایانی بصورت زیر محاسبه میشود.
Final Price = 141410 + (-2047.5) = 139362.5
همانطور که مشاهده می‌کنید بعد از رُند شدن دقیقا به همان عدد 139360 ریال درج شده در سایت TSETMC می‌رسیم.
اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.
دیدگاه شما